مفهوم مقابله برای اولین بار در سال ۱۹۹۶ توسط لازاروس معرفی شد. او معتقد بود که استرس شامل سه مرحله می شود ابتدا ارزیابی اولیه می‌باشد که مشاهده یک خطر است.مرحله دوم شامل ارزیابی ثانویه می شود که جستجوی یک پاسخ در ذهن است.مرحله سوم به کارگیری آن پاسخ یا عبارتی مقابله نظر می‌باشد (کاست^۲ ،۱۹۹۰).

افراد برای مقابله با استرس از راهبردهای مقابله ای مختلفی استفاده می‌کنند.انتخاب راهبردهای مقابله ای مناسب در برابر فشارهای روانی می‌تواند از تاثیر فشارها بر سلامت روان کاسته و در نتیجه به سازگاری هرچه بیشتر فرد منجر شود. ^[۲۰]

فشارهای زندگی به تنهایی نمی توانند وضعیت سلامت روانی افراد را تبیین کند و لازم است متغیرهایی مانند مهارت های مقابله ای،شبکه حمایت اجتماعی و جنبه‌های شناختی مانند (سبک تفکر) را نیز در نظر گرفت(کاترین و پاتریس^۱، ۲۰۰۰، به نقل ازشاکری و همکاران ،۱۳۸۵).در رابطه با راهبردهای مقابله ای ، پژوهش های متعددی انجام گرفته است. در یک پژوهش داده شده که افراد اقدام کننده به خودکشی ارزیابی بالاتری از میزان فشار روانی ناشی از استرس های زندگی داشته اند و کمتر شیوه مقابله متمرکز بر حل مسئله را به کار برده اند (شاکری و دیگران،۱۳۸۵).

۲-۳-۹راهبردها مقابله ای:

در این پژوهش راهبردهای مقابله ای به عنوان یکی از متغیرهای اساسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.سپس تعریف مقابله ارائه شده و تدابیر و منابع مقابله ای شرح داده می شود و انواع مقابله شامل مقابله کارآمد،مقابله متمرکز بر مسئله (مقابله فعال،مقابله مبتنی بر برنامه ریزی ، مقابله بردبارانه و مقابله جستجوی حمایت اجتماعی کارآمد ) و مقابله متمرکز هیجان (مقابله مبتنی ر جستجوی حمایت عاطفی ، مقابله مبتنی بر تفسیر مجدد مثبت ، مقابله مبتنی بر مذهب و مقابله مبتنی بر پذیرش) و مقابله ناکارآمد (پرداختن به احساسات دردناک از طریق تفکر آرزومندانه ، استفاده از دارو برای فرار از رنج ، تفکرمنفی ، رفتارهای تکانشی، عدم درگیری ذهنی و رفتاری و مقابله به صورت انکار )شرح داده می شود.

۲-۳-۱۰تدابیر و منابع مقابله ای:

منابع مقابله ای ویژگی های خود شخص هستند که قبل از وقوع استرس وجود دارند، مانند برخورداری از عزت نفس ، احساس تسلط بر موقعیت ، سبک های شناختی ،منبع کنترل ، خود اثر بخشی و توانایی حل مسئله (وفایی بور بور ، ۱۳۷۸).

از جمله امور مهم تدابیر مقابله ای افکار و رفتارهایی هستند که پس از رو به رو شدن فرد با رویداد استرس زا به کار گرفته می شود در حالی که در این رابطه ارزیابی فرد از توانایی‌های خودش برای رویارویی با مسئله است.این ارزیابی ها ممکن است مطابق با واقعیت ها و توانایی‌های او نباشد، ولی آن چه هست برداشت های فرد از توانایی ها و قابلیت هایش تعیین کننده اصلی برای مقابله با دشواری ها می‌باشد.اگر فرد احساس ناتوانی بکند با وجود همه مهارت هایی که آموخته نخواهد توانست از عهده مشکل برآید.ارزیابی افراد از توانایی خود برای رویارویی با مسائل طی سه مرحله شکل می‌گیرد که در شکل دادن رفتارهای مقابله ای خیلی مؤثر است.

^[۲۱]

۱- در این مرحله فرد به ارزیابی موقعیت پیش‌بینی کننده استرس و تهدید می پردازد مثلاَ شخص این سوال را از خود می پرسد که آیا موقعیت تهدید کننده است یا خیر؟

۲- در این مرحله فرد به ارزیابی توانایی خود جهت انجام دادن کاری در ارتباط با موقعیت استرس زا می پردازد، در این باره فرد از خود می پرسد برای حل مشکل پیش آمده چه می توان کرد؟

در مرحله سوم فرد به ارزیابی مجدد موقعیت می پردازد که آیا قضاوت او از موقعیت یا منابع موجود برای رویارویی درست بوده است یا نه ؟ او رفتارهای خود را بر این اساس تعدیل و بازسازی می‌کند.

۲-۳-۱۱انواع مقابله:

به طور کلی در برخورد با وضعیت های استرس زا دو نوع مقابله از طرف افراد به کار گرفته می شود :

مقابله های کارآمد

مقابله های ناکارآمد

آنچه تحت عنوان مهارت های مقابله ای مطرح می شود همان روش های برخورد با مسائل است که از طرف فرد به طور آگاهانه طراحی و به اجرا در می‌آید و نتیجه آن حل مسئله و یا افزایش ظرفیت روانشناختی فرد برای از سر گذراندن موفقیت آمیز شرایط بحرانی و دور ماندن از آسیب های ناشی از بحران های روحی پیش آمده است. مقابله های ناکارآمد نیز تلاش هایی هستند که گرچه برای مقابله با شرایط دشوار به کار گرفته می‌شوند ولی نوعاَ به بدتر شدن اوضاع و پیچیده شدن وضعیت منجر می‌شوند، لذا نمی توان از این دسته مقابله ها به مهارت تعبیر کرد. مثلاَ فردی که برای کاستن استرس به مواد مخدر روی می آورد ، گرچه نوعی مقابله با استرس و هیجان منفی درکوتاه مدت به وقوع می پیوندد ولی باید هزینه این لذت های کوتاه مدت را به صورت تحمل اعتیاد و عوارض شوم آن بپردازد (ریو^۱،۱۹۹۷ ترجمه سید محمدی ).

۲-۳-۱۲انواع مقابله های کارآمد:

مقابله های مؤثر و کارآمد که ما را در برابر استرس ها و شرایط دشوار یاری می‌دهد به دو دسته تقسیم می‌شوند:

۲-۳-۱۲-۱مقابله متمرکز بر مسئله:

مقابله های متمرکز بر مسئله ، عبارت از عملکرد های مستقیم فکری و رفتاری فرد می‌باشد که به منظور تغییرو ^[۲۲]

اصلاح شرایط تهدید کننده محیطی انجام می شود. به بیان دیگر مقابله متمرکز مسئله به تلاش های فرد برای تغییر وضعیت و گلاویزی مستقیم با مشکل مربوط می شود.هیچکس بدون تلاش نمی تواند به چیزی دست یابد.تصمیم گیری ‌در مورد اینکه فرد هنگام استرسچه کار باید بکند نیازمند به قضاوت خود اوست که این قضاوت ها متاسفانه به وسیله هیجانات منفی که در اثر تجارب منفی گذشته به وجود آمده اند تحت تاثیر قرار می گیرند. مثلاَ فردی که بحران زده است اگر در گذشته به ندرت تجربه ای موفقیت آمیز در تاثیر گذاردن بر دنیا برای تغییر اوضاع داشته و علاوه برآن افسردگی در او تولید ناامیدی کرده باشد.احتمالاَ حتی با وجود کارهای فراوانی که می‌تواند برای اصلاح وضعیت خود انجام بدهد درصدد مقابله با مسئله بر نمی آید این افراد به جای اینکه خود را بازیگر نقش اصلی در ندگی بدانند خود را قربانی اعمال، رفتار و تلقینات دیگران می دانند. ناباوری نسبت به کارایی خود مانع بزرگی برای حل مسئله است، چون در این حالت فرد کمترین تلاشی برای حل مسئله انجام نمی دهد (پاری^۱، ۱۹۹۱ ترجمه مقدسی ).

۱-۸-۲-۶-۲- طبقه بندی تروریسم سایبری و افعال مرتبط با آن

بر اساس مطالعات پریچارد^[۲۳] و مک دونالد^[۲۴] در زمینۀ تروریسم سایبری، در خصوص طبقه بندی تروریسم سایبری و افعال مرتبط با آن، تروریسم سایبری را به هفت گروه تقسیم کرده‌اند که در ذیل به بیان مختصر آن‌ ها پرداخته می‌شود .(Janet and Laurie, 2004:284)

۱-۷-۲-۶-۲-۱- جنگ اطلاعاتی

جنگ اطلاعاتی، مفهومی نزدیک با تروریسم سایبری دارد؛ اما در برخی ارکان تشکیل دهندۀ این بزه تفاوت‌هایی وجود دارد که می‌توان تفاوت آن را با تروریسم سایبری روشن نمود. در تعریف جنگ اطلاعاتی آمده است: اقدامات لازم جهت حفظ یکپارچگی سامانه‌های اطلاعاتی خودی در مقابل بهره‌برداری، آلوده شدن و تخریب و از طرف دیگر تلاش برای بهره‌برداری، آلوده کردن و همچنین تخریب سامانه‌های اطلاعاتی دشمن و انجام پردازش‌های لازم جهت به دست آوردن برتری اطلاعاتی در مواقع اعمال فشار است (رنجبر و همکاران، ۱۳۸۶: ۲۶). تقسیم بندی‌های متفاوتی از جنگ اطلاعاتی ارائه شده که بیشتر در ابعاد نظامی به مسئله پرداخته‌اند؛ از جمله یکی از متخصصین این امر به نام لیبسکی، با تأکید بر واژه‌شناسی نظامی، جنگ اطلاعاتی را به هفت گونه تقسیم ‌کرده‌است: «نبرد فرماندهی و کنترل، جنگ جاسوسی، جنگ الکترونیکی، جنگ روانی، نبرد نفوذیاب‌ها، جنگ اطلاعاتی اقتصادی و جنگ سایبر» (Kenneth&Boulton, 2006: 77) آن چه در جنگ‌های اطلاعاتی از اهمیت زیادی برخوردار است، برتری اطلاعاتی است و سعی می‌شود با تهاجم اطلاعاتی به فرآیندهای اطلاعاتی دشمن و خرابکاری در آن‌ ها، دسترسی به نیروهای اطلاعاتی خودی محروم شود. به طور کلی قابلیت‌های جنگ اطلاعاتی از نقطه نظر دفاعی به پنج گروه تقسیم شده است: عملیات روانی، ‌فریب‌کاری نظامی، جنگ جاسوسی، عملیات شبکۀ کامپیوتری و جنگ الکترونیکی (Cox, 2005: 886).

نکتۀ قابل توجه در تمایز تروریسم سایبری با جنگ اطلاعاتی، این است که نبرد سایبری عبارت است از این که جنگ اطلاعاتی فقط علیه داده های اطلاعاتی صورت می‌گیرد و تخریب سخت‌افزاری، مانند تروریسم سایبری در آن وجود ندارد، همچنین در نبرد اطلاعاتی، نیروهای نظامی دو کشور درگیر هستند، در صورتی که در تروریسم سایبری اشخاص و گروه‌های غیردولتی در دو طرف نبرد سایبری قرار دارند.

۱-۷-۲-۶-۲-۲- جنگ سایبری

اصطلاح جنگ سایبر^[۲۵] برای اولین بار توسط دکتر توماس رونا^[۲۶] در سال ۱۹۷۶ به کار گرفته شد. جنگ سایبر عبارت است از: اقداماتی که شامل استفاده از حملات سایبری به وسیلۀ کشورها یا گروه‌های برانگیخته سیاسی، که به منظور دستیابی به اهداف سیاسی انجام می‌شود (Andrew lewis, 2010: 1). جنگ سایبری را به سه گونه تقسیم بندی کرده‌اند، جنگ اطلاعاتی علیه داده های افراد، جنگ اطلاعاتی علیه داده های شرکت‌ها یا سازمان‌ها، جنگ اطلاعاتی جهانی که به منظور حمله علیه سیستم‌های حیاتی کشورها ارتکاب می‌یابد. “نمونه‌ای از جنگ‌های سایبری اخیر می‌توان به هک شدن تارنمای شرکت ارتباطاتی (SK) کره جنوبی، در ژوئیۀ‌ ۲۰۱۱ اشاره نمود که در طی آن، اطلاعات شمارۀ تلفن، پست‌های الکترونیک و آدرس منزل ۳۵ میلیون نفر دزدیده شد. همچنین در اکتبر ۲۰۱۱، دولت آمریکا پذیرفت که کنترل هواپیمای جاسوسی خود را در یک حملۀ سایبری از سوی ایران از دست داده است. در سال ۲۰۱۲ هم، اطلاعات کمیسیون دوجانبۀ‌ اقتصادی، بین چین و آمریکا توسط نفوذگران هندی، هک شد که در طی آن، دسترسی به اطلاعاتی، شامل تبادلات پست‌های الکترونیک بین اعضای کمیسیون دوجانبه بوده است” (www.gerdab.ir, retrieved at: 31/5/1391)

۱-۷-۲-۶-۲-۳- جاسوسی سایبری

جاسوسی سایبری، تابع روش‌های سنتی جاسوسی، یعنی شناسایی اطلاعات مورد نیاز که به طور معمول، اطلاعات مهم حکومتی، نظامی یا بازرگانی هستند، دسترسی یا جمع‌ آوری اطلاعات و افشا یا در دسترس قرار دادن اطلاعات به اشخاص غیرمجاز، به طور معمول با انگیزه های سیاسی، اقتصادی، نسبت به داده های محرمانه در حال انتقال یا ذخیره شده در سیستم‌های رایانه‌ای و مخابراتی انجام می‌شود (ماه پیشانیان، ۱۳۹۰: ۱۰۲). جاسوسی رایانه‌ای یا سایبری یکی از مراحل اولیه و ضروری تروریسم سایبری برای مرتکبان آن است، با این توضیح که اشخاص تروریست از جمله نفوذگران، برای طرح‌ریزی حملات سایبری نیازمند اطلاعات مربوط به زیرساخت‌های حیاتی یا اطلاعاتی هستند تا با بهره گرفتن از اطلاعات کسب شده و نحوۀ پیکربندی سیستم‌ها، به عملیات‌های غیرقانونی علیه داده ها و سیستم‌های رایانه‌ای و مخابراتی اقدام کنند.

۱-۷-۲-۶-۲-۴- خرابکاری سایبری

خرابکاری رایانه‌ای،^[۲۷] عبارت است از: عملیات‌های اخلال‌گرانه و تخریبی در داده ها یا برنامۀ سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی دولتی، با افعالی از قبیل: تغییر، محو کردن، متوقف ساختن، انتقال دادن و امثال آن، با اهدافی معمولاً سیاسی یا اقتصادی (عالی پور، ۱۳۹۰: ۲۱۶). با مطالعۀ رفتار تروریست‌های سایبری، می‌توان گفت که رکن رکین تروریسم سایبری در فعلیت بخشیدن به مقاصد تروریست‌های سایبری، استفاده از خرابکاری رایانه‌ای و جاسوسی در عملیات‌های تروریستی است، زیرا خرابکاری، دسته‌ای از اعمال غیرقانونی علیه سیستم‌ها و تجهیزات مخابراتی را شامل می‌شود که هم داده را در بر می‌گیرد و هم تجهیزات فیزیکی (سخت افزار) مربوطه را شامل می‌شود. جاسوسی نیز مهم‌ترین بخش در پیاده‌کردن حملات سایبری است. آن چه در درجۀ اول، تروریست‌های سایبری به آن نیاز دارند، اطلاعات در خصوص تجهیزات رایانه‌ای و مخابراتی و همچنین نفوذ در آن‌ ها و دسترسی به داده های حساس است.

۱-۷-۲-۶-۲-۵- اختلال زیرساختی

به طور کلی زیرساخت‌ها، مجموعه‌ای از عناصر منسجم هستند که در صورت نابودی و اختلال در آن‌ ها امنیت فیزیکی، اقتصادی ملّی یا ایمنی همگانی در معرض خطر قرار می‌گیرد (اسکندری، ۱۳۹۰: ۱۵). تروریست‌های سایبری به واسطۀ اخلال در زیرساخت‌های از قبیل: زیرساخت‌های سرمایه‌ای، تأسیسات و تجهیزات، ساختمان‌ها، عوامل انسانی به اهداف خود دست می‌یابند.

۱-۷-۲-۶-۲-۶- دفاع سایبری

به مجموعۀ تدابیر امنیتی گفته می‌شود که با هدف ایمن سازی فضای سایبر در مقابل تهدیدات امنیتی و پیشگیری از بروز رخدادهای سایبری، صورت می‌گیرد. دفاع در مقابل تروریسم سایبری می‌تواند شامل آموزش، سازوکارحقوقی و تقویت دفاعی باشد (سلامتی، ۱۳۸۷: ۱۵۷).

۱-۷-۲-۷- حملات سایبری

به طور کلی حملات سایبری،^[۲۸] به فعالیت‌های مجرمانۀ انجام شده از طریق اینترنت گفته می‌شود که به صورت تهاجمی و به وسیلۀ اشخاص حرفه‌ایی، مانند نفوذگران یا بدافزارهایی ساخته شده، به منظور صدمه رساندن و ایجاد خسارت در اهداف مشخص صورت می‌گیرد. این حملات می‌تواند شامل سرقت مالکیت فکری یک سازمان، ضبط حساب‌های بانکی آنلاین، ایجاد و توزیع ویروس‌ها بر روی رایانه ها و سیستم‌های مخابراتی، ارسال اطلاعات کسب و کار محرمانه بر روی اینترنت و اخلال در زیرساخت‌های ملّی و حیاتی کشور باشد.

۱-۷-۲-۷-۱- هزینه و عواقب حملات سایبری

نرم افزار مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل STATGRAF می‌باشد. به طور کلی روش های آماری و نحوه محاسبه و نوع آزمون و مدل ها در این فصل بررسی و ارائه می‌گردد.

۳-۲ متغیرهای تحقیق

متغیر کمیتی است که در دامنه ای معین از یک فرد به فرد دیگر یا از یک مشاهده به مشاهده دیگر مقادیر مختلفی را ایجاد می‌کند، ‌بنابرین‏ چیزی است که تغییر می پذیرد و محقق آن ها را بنا به هدف تحقیق خود کنترل، دستکاری یا مشاهده می‌کند (کرلینجر، ۱۳۷۴، ص۹۵).

متغیرها را می توان به شکلهای مختلف و بر اساس معیارهای متفاوت دسته بندی کرد. در برخی از این دسته بندیها، گاهی همپوشانی هایی مشاهده می شود که بعلت عدم امکان تفکیک مطلق انواع متغیرها از همدیگر و ایجاد مرزهای مشخص بین طبقه بندی ها ایجاد می شود (خاکی، ۱۳۸۲، ص۱۶۶ ).

۳-۲-۱ متغیر وابسته

متغیر وابسته، متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش‌بینی تغییر پذیری در آن است، به عبارت دیگر یک متغیر اصلی است که در قالب یک مسئله برای تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد. با تجزیه و تحلیل متغیر وابسته، با شناسایی عوامل مؤثر بر آن، می توان پاسخ ها یا راه حل هایی را برای مسأله شناخت (خاکی، ۱۳۸۲، ص۱۶۶) .

به عبارت دیگر متغیرهای وابسته، شرایط یا خصایصی هستند که با وارد کردن یا از میان برداشتن یا تغییر متغیرهای مستقل ظاهر می‌شوند، از بین می‌روند یا تغییر می‌کنند ( بست، ۱۳۷۲، ص۸۴).

متغیرهای وابسته در این تحقیق شامل بازده سهام و قیمت سهام می‌باشند که به ترتیب با علامتSR و SP در مدل رگرسیون مورد آزمون قرار خواهند گرفت.

۳-۲-۲ متغیر مستقل

متغیر مستقل، متغیر محرک یا درونداد است که به وسیله پژوهشگر اندازه گیری، دستکاری یا انتخاب می شود تا تاثیر یا ارتباط آن با متغیر دیگر معین شود ( دلاور، ۱۳۸۳، ص ۵۸ و ۵۹ ).

در این تحقیق متغیر مستقل سود انباشته (اندوخته) و استقراض می‌باشند که به ترتیب با علامت اختصاریRE وD در مدل مورد آزمون قرار خواهند گرفت.

۳-۳ جامعه آماری

جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد، اشیا و یا چیزهایی که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند که محقق می‌خواهد درباره آن بپردازد. معمولا در هر پژوهشی جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت یا صفات متغیر واحدهای آن به به مطالعه بپردازد (مقیمی، ۱۳۸۰).

جامعه آماری تحقیق حاضر شرکت های صنایع غذایی می‌باشند که در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده اند. که با توجه به سال ورود این شرکت ها به بورس و همچنین استفاده این شرکت ها از روش های تامین مالی مورد نظر در تحقیق، کلیه آزمون های آماری بر روی اطلاعات استخراج شده از این شرکت‌ها انجام می شود.

۳-۴ روش تحقیق

تحقیقات را ‌بر اساس معیارها ومبناهای مختلفی می توان دسته بندی کرد(خاکی،۱۳۸۲،ص۹۳ ). روش های تحقیق را بر حسب هدف به دو دسته بنیادی^[۳۸] و کاربردی^[۳۹]، بر حسب موقعیت به دو دسته آزمایشگاهی^[۴۰] و می‌دانی^[۴۱] و بر حسب زمان به دو دسته گذشته نگر^[۴۲]و آینده نگر ^[۴۳]تقسیم می‌کنند. لذا بر اساس ماهیت مسئله مطرح شده، نوع تحقیق کاربردی، می‌دانی و گذشته نگر است.

هدف از تحقیق کاربردی به دست آوردن درک یا دانش لازم برای تعیین ابزاری است که به وسیله آن نیازی مشخص و شناخته شده برطرف گردد. در این نوع تحقیقات هدف کشف دانش تازه ای است که کاربرد مشخصی را در باره فرآورده یا فرایندی در واقعیت دنبال می‌کند.

به عبارت دقیقتر، تحقیق کاربردی تلاشی برای پاسخ دادن به یک معضل و مشکل علمی است که در دنیای واقعی وجود دارد.

در ساده ترین حالت، تحقیقات همبستگی ^[۴۴]روابط احتمالی بین دو متغیر را بررسی می‌کنند، اگر چه بررسی های بین چند متغیر نیز شایع است. همچنین گاهی تحقیق همبستگی به عنوان شکلی از تحقیق توصیفی قلمداد می شود، زیرا آن وجود رابطه بین متغیرها را توصیف می‌کند. ‌بنابرین‏، تحقیق همبستگی به تحقیقی گفته می شود که در آن روابط بین دو یا چند متغیر کمی با بهره گرفتن از ضریب همبستگی توصیف، کشف و تعیین می‌شوند.

لازم به ذکر است که در تقسیم بندی تحقیق ها ‌بر مبنای‌ روش، نوع تحقیق همبستگی می‌باشد که در آن سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی کشف یا تعیین شود. هدف روش تحقیق همبستگی مطالعه حدود تغییرات یک یا چند متغیر با حدود تغیرات یک یا چند متغیر دیگر است.(دلاور، ۱۳۸۳، ص ۱۹۹).

چون درک همبستگی و ضریب آن در این روش لازم است،‌بنابرین‏ به اختصار و بدون به کارگیری مفاهیم ریاضی معنای آن ها را مورد بحث قرار می‌دهیم.

هدف ضریب همبستگی، بیان رابطه بین دو یا چند متغیر به صورت ریاضی است. در صورتی که رابطه متغیرها کامل و مثبت باشد ( افزایش یا کاهش یک متغیر درست برابر افزایش یا کاهش متغیر دیگری باشد ) ضریب همبستگی برابر ۱ است وچنانچه همبستگی بین متغیرها کامل و منفی باشد، ضریب همبستگی۱- خواهد شد. اگر هیچ رابطه ای بین متغیرها وجود نداشته باشد ضریب همبستگی صفر می شود. در حالتی که بین متغیرها همبستگی وجود دارد، ولی کامل نیست ضریب همبستگی بین صفر و ۱ خواهد شد و اگر همبستگی بین متغیرها معکوس و منفی باشد مقدار این ضریب بین ۱- و صفر قرار خواهد گرفت. ‌بنابرین‏،ضریب همبستگی شاخص دقیقی است که با محاسبه آن می توان نشان داد که یک متغیر تا چه اندازه با متغیر یا متغیرهای دیگر رابطه دارد ( دلاور، ۱۳۸۳، ص ۲۰۰ ).

۳-۵ رگرسیون چندگانه :

مدیران هر روز تصمیماتی شخصی و حرفه ای می گیرند که مبتنی بر پیش‌بینی وضع آینده است .در بسیاری از موارد پیش‌بینی آینده بر مبنای گذشته و حال است.در واقع اینان سعی می‌کنند بین دو یا چند متغیر به نحوی ارتباطی منطقی برقرار نمایند که بتوانند از آن در پیش‌بینی آینده استفاده کنند . مثلا ممکن است مدیری به رابطه بین میزان پولی که صرف تحقیق وتوسعه شرکت می شود و سود خالص شرکت علاقه مند باشد به نحوه ایجاد ارتباط خطی بین دو متغیر و تحلیل آن رگرسیون خطی ساده می‌گویند.وازه رگرسیون به معنای بازگشت است و نشان دهنده آن است که مقدار یک متغیر به متغیر دیگری بر می‌گردد. بعد ها آمار دانان سعی کردند به توسعه روابطی بپردازند که بتوان با آن میزان متغیری را با توجه به میزان دو یا چند متغیر دیگر پیدا کرد و بدین ترتیب از واژه رگرسیون چند متغیره استفاده کرد ند .بعبارتی گاهی دو یا چند متغیر تاثیر عمده ای روی متغیر وابسته ای دارندکه به آن رگرسیون چند گانه می گوییم.

فرض کنید در رگرسیون چند گانه می‌خواهیم رگرسیون جامعه ای را که دارای K متغیر مستقل باشد را برآورد کنیم:

Y=α + β_۱x₁+ β_۲x₂+ …+ β_kx_k

رگرسیون برآوردی ما به صورت زیر است :

Y=a+b₁x₁+ b₁x₁+…+ b₁x₁

که پارامترهای جامعه α ، _۱β ،_۲β ،…و_kβ را با a ،b₁ ،b₂ ،….و b_k برآورد کرده ایم.

۳-۶ فرضیه اول

تامین مالی از طریق سود انباشته(اندوخته) بیشتر از استقراض بر قیمت سهام تاثیر دارد.

برای تحقق اهداف گزارشگری مالی باید اطلاعات بسیار متنوعی درباره واحدهای تجاری فراهم آید، که این نیز مستلزم تهیه و ارائه چندین صورت مالی است. به عبارت دیگر، ‌هدف‌های‌ گزارشگری مالی ایجاب می‌کند که مجموعه ی کاملی از چندین صورت مالی مجزا و در عین حال مرتبط با یکدیگر ارائه شود[۱].

هر یک از صورت های مالی به صورت جداگانه و همچنین صورت های مالی اساسی در مجموع، در تحقق اهداف گزارشگری مالی نقش دارند. علاوه بر این، نقش اجزای تشکیل دهنده هر یک از صورت های مــالی اساسی را در تامین هدف های مذبور نباید نادیده گرفت. هریک از صورت های مالی، اطلاعات خاص و متفاوتی را ارائه می‌دهند[۲].

در حــال حاضر برای تحقق اهداف گزارشگری مالی، صورت های مالی اساسی زیر، تهیه وارائه می شود[۴]:

۱- ترازنامه: منابع اقتصادی (دارایی ها )، تعهدات اقتصادی (بدهی ها) و علایق سهام‌داران، یا مالکین ( حقوق صاحبان سرمایه ) را در یک مقطع زمانی مشخص گزارش می‌کند.

۲- صورت سود زیان: نتایج حاصل از عملیات و فعالیت یک واحد تجاری را در طی یک دوره معین نشان می‌دهد.

۳- صورت سود و زیان جامع: افزایش یا کاهش در حقوق صاحبان سرمایه، از بابت درآمد ها و هزینه های مختلف شناسایی شده دوره، اعم از تحقق یافته و تحقق نیافته را نشان می‌دهد.

۴- صورت جریان وجوه نقد: صورت جریان وجوه نقد، مبالغ وجوه نقد کسب شده و مصرف شده طی یک دوره زمانی مشخص را نشان می‌دهد.

۲-۴-اهداف گزارشگری مالی وصورت جریان وجوه نقد

واحـدهای تجــاری وجوه نقد خود را اساساً به خاطـر دستیابی به وجوه نقد بیشتر درمنابع غیر نقدی سرمایه گذاری می‌کنند. میزان موفقیت یا شکست عملیات یک واحد تجاری را می توان از طریق نسبت « مقدار فزونی یا کاستی وجوه نقد برگشت شده از سرمایه گذاری، به وجوه نقد به کار رفته در سرمایه گذاری » محاسبه نمود[۱۵].

اعتقاد بر این است که اطلاعات مربوط به صورت جریان وجوه نقد باید برای استفاده کنندگان اطلاعات مالی، در درک بهترعملیات، ارزیابی فعالیت‌های مالی، سنجش نقدینگی و توان واریز بموقع بدهیها، تفسیر اطلاعات مربوط به سود آوری و نهایتاًً ارزیابی فعالیت‌های تامین مالی و سرمایه گذاری واحدهای تجاری، از راه های زیر سودمند واقع شود [۶].

۱- کمک مستقیم به ارزیابی دورنمای آتی گردش وجوه نقد

۲- کمک به شناسایی ارتباط بین سود خالص و خالص گردش وجوه نقد

۳- بهبود قابلیت مقایسه اطلاعات منعکس در گزارشگری مالی

۴- فراهم کردن اطلاعات مربوط به کیفیت سود حسابداری

۲-۵ – صورت جریان وجوه نقد

یکی از تحـــولات حسابـداری که در سال های اخـیر مـورد توجه قــرار گرفته، لـزوم تهیه ” صورت جریان وجوه نقد ” به عنوان یکی از صورت های مالی اساسی توسط واحدها ی تجاری است.

به عقیده مورخین حسابداری صورت جریان وجوه نقد، نخستین بار توسط ویلیام مورس کل اولین تئوریسین حسابداری آمریکا مطرح شده است. وی تغییرات مانده ابتدا و پایان دوره ترازنامه را تجزیه و تحلیل کرد، و نتیجه آن را در گزارشی تحت عنوان ” از کجا آمده و در کجا مصرف شده ” ارائه نمود[۱۶].

از این منظرکه داده های صورت جریان وجوه نقد، تغییرات در سایر صورت‌های مالی را در طی یک دوره حسابداری گزارش می‌کند، پرداختن ‌به این موضوع جایگاه ویژه ای در حسابداری و مدیریت مالی دارد. در ایران نیز طبق تصمیمات کمیته فنی سازمان حسابرسی، صورت جریان وجوه نقد از اول بهمن ماه سال ۱۳۷۵ جزء صورت‌های مالی شد، در نتیجه از تاریخ یاد شده، مشمول اظهار نظر حسابرسان مستقل قرار گرفت [۲].

این گــزارش جریان های ورودی و خروجی وجــوه نقد را در پنچ بخش « فعالیت‌های عملیاتی، بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی بابت تامین مالی، مالیات بر درآمد، فعالیت سرمایه گذاری و فعالیت‌های تامین مالی » طبقه بندی می‌کند، و به طور واضح نشان دهنده اطلاعات مالی در قالب ‌گروه‌های زیر می‌باشد[۸]:

۱- خالص وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی

۲- خالص وجه نقد ناشی از بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی

۳- خالص وجه نقد ناشی از مالیات بر درآمد

۴- خالص وجوه نقد ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری

۵- خالص وجوه نقد ناشی از فعالیت‌های تامین مالی

۶- خالص افزایش یا کاهش در وجه نقد طی دوره

۷- تطبیق مانده ابتدای دوره وجه نقد و تعیین مانده وجه نقد در پایان دوره

برای تهیه صورت جریان وجوه نقد دسترسی به اطلاعات زیر ضرورت دارد[۸]:

۱- ترازنامه دوره جاری همراه با اقلام مقایسه ای دوره قبل

۲- صورت سود و زیان برای دوره جاری

۳- گردش حساب سود (زیان ) انباشته برای دوره جاری

۴- سایر اطلاعات مکمل ‌در مورد دلایل تغییر در حساب های ترازنامه

با توجه به مراتب فوق، انتظار بر این است که این صورت مالی، درجه بالایی از یکنواختی بین بنگاه های اقتصادی را ایجاد و اطلاعاتی را که برای مقاصد پیش‌بینی سودمند است ارائه، و قابلیت مقایسه این اطلاعات را افزایش دهد.

۲-۶- طبقه بندی اقلام در صورت جریان وجوه نقد

در گزارشگری مالی برای جلوگیری از ارائه اطلاعات انبوه، اطلاعات خروجی سیستم حسابداری، به شکل طبقه بندی و تلخیص شده ارائه می شود[۱].

در تهیه و ارائه صورت جریان وجوه نقد نیز همانند سایر صورت‌های مالی، لازم است اقلام دارای ویژگی های مشابه در یک گروه طبقه بندی، و اقلامی که ویژگی های متفاوت دارند، از یکدیگر تفکیک شوند. این اقـــدام، پردازش اطلاعات درباره دریافت ها و پرداخت های نقــدی ناشی از فعالیت های متنوع در یک واحد تجاری را فراهم می‌سازد[۴]. در این راستا، صورت جریان وجوه نقد باید منعکس کننده جریان های نقدی طی دوره، به ترتیب تحت سر فصل های اصلی زیر باشد[۶].

۲-۷- فعالیت های عملیاتی

فعالیت‌های عملیاتی عبارت از فعالیت های اصلی و مستمر مولد درآمدهای عملیاتی واحد تجاری است. فعالیت‌های عملیاتی نشان دهنده توانایی واحد تجاری در ایجاد وجوه نقد بوده و بیانگر وجود یا عدم وجود تداوم فعالیت واحد تجاری در بلند مدت می‌باشد. نمونه هایی از جریان های نقدی مرتبط با فعالیت‌های عملیاتی به شرح زیر است:

الف ـ جریان های نقدی ورودی

۱- وجوه نقد دریافتی از مشتریان بابت فروش کالاها و ارائه خدمات

۲- وجوه نقد دریافتی حاصل از حق امتیاز، حق الزحمه، کارمزد و سایر درآمدهای عملیاتی

ب ـ جریان‌های نقدی خروجی

۱- وجوه نقد پرداختی بابت خرید کالاها و خدمات

۲- وجوه نقد پرداختی به کارکنان واحد تجاری ( شامل مزایای پایان خدمت کارکنان )

۲-۸- بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی

بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی دربرگیرنده دریافت های حاصل از مالکیت سرمایه گذاری ها و سود دریافتی از بابت سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلندمدت بانکی و نیز پرداخت های انجام شده به تامین کنندگان منابع مالی است. نمونه اقلامی که تحت سرفصل « بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی » ارائه می شود به شرح زیر است.

الف ـ جریان های نقدی ورودی

۱- سود سهام دریافتی ( شامل سود سهام دریافتی از شرکت های سرمایه پذیری که سرمایه گذاری در آن ها به روش ارزش ویژه در حساب ها انعکاس یافته است )

۲- سود و کارمزد دریافتی

تأثیرات شناختی:

چندین پژوهشگر این نظر را که افراد شخصیت پیشرفت گرا را درونی می‌سازند رها کرده‌اند. این پژوهشگران در عوض، توجه خود را به اساس شناختی نحوه تفکر پیشرفت گرا معطوف کرده‌اند (آمس و آمس ۱۹۸۴). برخی از شیوه های تفکر پیشرفته تر از شیوه های تفکر دیگر هستند؛ یعنی ادراک توانایی زیاد، پذیرفتن گرایش تسلط و برتری، انتظارات زیاد برای موفقیت، ارزش قائل شدن زیاد برای پیشرفت و سبک انتسابی خوشبینانه. ادراک توانایی زیاد هم استقامت در تکلیف و هم عملکرد شایسته را تسهیل می‌کند (هانسفورد و ‌هاتی ۱۹۸۲). گرایش به تسلط در مقایسه با گرایش به درماندگی باعث می شود که افراد تکالیف نسبتاً دشوار را انتخاب کنند و با افزایش نه کاهش تلاش به مشکل پاسخ دهند. انتظار موفقیت، رفتارهای گرایشی مثل جستجو کردن چالش‌های بهینه و انجام دادن خوب کارها را به بار می آورد (اکسلز ۱۹۸۴). ارزش قائل شدن برای پیشرفت در حیطه خاص، استقامت در آن حیطه را بیشتر می‌کند. سبک انتسابی خوش بینانه (نسبت دادن موفقیت به خود ولی نسبت دادن شکست به علت بیرونی)، هیجان‌های مثبت مثل امید و غرور را بعد از موفقیت پرورش می‌دهد و از هیجان‌های منفی مثل ترس هنگام تنگنا و مخمصه جلوگیری می‌کند (وینر ۱۹۸۵، بنقل از همان). ‌بنابرین‏، هنگامی که شرایط در خانه، محیط آموزشی، سالن ورزشی، محیط کار و محیط درمانی موجب عقاید توانایی زیاد، گرایش تسلط، انتظار موفقیت، ارزش قائل شدن برای پیشرفت و سبک انتسابی خوش بینانه می شود، این شرایط برای پرورش دادن نحوه تفکر و رفتار کردن پیشرفتی خاک حاصلخیز شناختی تأمین می‌کند.

تأثیرات رشدی:

شناسایی تأثیرات شناختی بر رفتار پیشرفتی باعث شده که پژوهشگران در این باره تحقیق کنند که چگونه این شیوه های تفکر در طول زندگی فرد پرورش می‌یابد (هک‌هاسن ۱۹۸۲)
عقاید، ارزش‌ها و هیجان‌های مربوط به پیشرفت همگی الگوهای رشدی قابل پیش‌بینی را نشان می‌دهند. بچه ها توانایی‌های واقعی شان را ناشیانه ارزیابی می‌کنند. آن ها ‌در مورد توانایی‌شان عقاید غیر واقع بینانه‌ای دارند. بعد از شکست عقاید توانایی‌شان را خوار نمی شمرند و از عملکرد ضعیفشان در مقایسه با همسالانشان چشم پوشی می‌کنند. اما کودکان در اواسط کودکی به طور فزاینده ای عملکرد خود را با همسالانشان مقایسه می‌کنند و در اواخر کودکی، برای ایجاد توانایی نسبتاً واقع بینانه بر اطلاعات وسیعی وابسته می‌شوند: به خود ارزیابی‌ها، ارزیابی‌های همسالان، ارزیابی معلمان و ارزیابی‌های والدین متکی می‌شوند. در رابطه با ارزش‌ها، بچه ها برای تأیید دیگران، ارزش بسیار زیادی قائل می‌شوند ولی ‌در مورد پیشرفت به تنهایی اهمیت چندانی قائل نیستند. (دبورا استیپک ۱۹۸۴). زمانی که کودکان عمدتاًً از والدینشان یاد می گیرند که برای پیشرفت ارزش کم یا زیاد قائل شوند، ارزش‌های پیشرفتی آموخته می‌شوند (واترمن ۱۹۸۸، همان). در رابطه با هیجان‌ها، کودکان با غرور یا شرم به دنیا نمی آیند. نه غرور هیجان فطری است و نه شرم، بلکه غرور به صورت یک ساختار اجتماعی، از تاریخچه رشد رویدادهای موفقیت آمیز که به مهارت و تسلط ختم می‌شوند، به وجود می‌آید؛ شرم به صورت یک ساختار اجتماعی، از تاریخچه رشد رویدادهای شکست که به تمسخر می‌ انجامد، به وجود می‌آید. (استیپک ۱۹۸۳)

(جعفری ۱۳۸۵) در تحقیقی با بررسی انگیزه پیشرفت در هفت بعد: اولویت کار، سختکوشی، ارزش موفقیت، استقلال از خانواده، برنامه ریزی، انگیزه درونی و انگیزه بیرونی ‌به این نتیجه رسید که طبقه اجتماعی بر انگیزه پیشرفت فرد اثر گذار می‌باشد به عبارتی انگیزه افراد تحت تأثیر ساختارهای اجتماعی می‌باشد.

ترس از شکست، به افراد انرژی می‌دهد که از آن دوری کنند زیرا نتایج شکست مثل شرم و خجالت موجب بیزاری از آن می شود. ترس از شکست نشان دهنده یک محرک برای به دست آوردن موفقیت بر مبنای اجتناب است که قویاً به منظور پیشگیری از خجالت و تحقیر شدن که به دنبال شکست به وجود می‌آید پیش‌بینی می شود. (کنروی و همکاران ۲۰۰۷)

تصور کردن موفقیت آینده می‌تواند گاهی اوقات انگیزه افراد را برای دستیابی به آن موفقیت افزایش دهد. واسکوئز و بوهلر (۲۰۰۷) حدس می‌زنند که افراد زمانی که آن ها تکمیل موفقیتشان را از نظر یک سوم شخص ببینند برای موفقیت ‌در مورد کار آینده شان، انگیزه بیشتری دارند و مصمم تر هستند.

الگوی اتکینسون:

(جان اتکینسون به نقل از محمدزاده ۱۳۸۴) معتقد بود که نیاز پیشرفت فقط تا اندازه‌ای رفتار پیشرفت را پیش‌بینی می‌کند. رفتار پیشرفت نه تنها به نیاز پیشرفت فرد بستگی دارد بلکه به احتمال موفقیت او در تکلیف و ارزش تشویق که او برای موفق شدن در آن تکلیف قائل است نیز وابسته است. از نظر اتکینسون احتمال موفقیت و ارزش تشویقی برای موفق شدن به صورت موقعیتی تعیین می شود؛ یعنی، برخی تکلیفها احتمال موفقیت زیاد دارند، در حالی که احتمال موفقیت تکالیف دیگر کم است. ضمناً برخی تکلیفها نسبت به تکالیف دیگر برای موفقیت مشوق بیشتری عرضه می‌کنند. برای مثال، ‌کلاس‌هایی را در نظر بگیرید که هم اکنون در آن ها شرکت می کنید. هر درسی احتمال موفقیت خودش را دارد. مثلاً، ریاضیات پیشرفته از آموزش فیزیک مقدماتی سختتر است و برای موفقیت هم ارزش تشویقی خودش را دارد، بدین معنی که، گرفتن نمره خوب در درسی که به رشته شما مربوط است معمولاً با ارزشتر از درسی است که به رشته شما مربوط نیست.

نظریه مک کللند: