1. 1. بین همسویی اهداف فردی و سازمانی و مدیریت مشارکتی رابطه معنادار وجود دارد.

1. 1. بین جنسیت و نظر آنان ‌در مورد همسویی اهداف فردی و سازمانی تفاوت معناداری وجود دارد.

1. 1. بین سن کارکنان و همسویی اهداف فردی و سازمانی تفاوت معناداری وجود دارد.

1. 1. بین سابقه کارکنان و نظر آن ها ‌در مورد همسویی اهداف فردی و سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.

1. 1. بین وضعیت تحصیلی کارکنان و نظر آن ها ‌در مورد همسویی اهداف فردی و سازمانی تفاوت معناداری وجود دارد.

1. 1. بین وضعیت تأهل کارکنان و نظر آن ها ‌در مورد همسویی اهداف فردی و سازمانی تفاوت معناداری وجود دارد.

1. بین وضعیت استخدامی کارکنان و نظر آن ها ‌در مورد همسویی اهداف فردی و سازمانی تفاوت معناداری وجود دارد.

۲-۴-۲ – تعاریف مفهومی متغیرها

همسویی اهداف فردی و سازمانی:منظور از همسویی اهداف فردی و سازمانی فهم دقیق و روشن از اهداف فردی و اهداف سازمانی و همسویی آنان است که می ­تواند یک استراتژی مهم در سازمان تلقی گردد. (سیروتا و دیگران، ۲۰۰۵).

مدیریت بر مبنای ارزش: در واقع این ارزش­های سازمانی است که توانایی این را دارد که افراد و کارکنان سازمانی را حول یک محور واحد متحد نموده و به سوی اهداف سازمانی گسیل دهد. شاید در یک جمله بتوان گفتآنچه که افراد و اعضای یک سازمان را می ­تواند همداستان نماید ارزش­های سازمانی است. (بلانچارد، ۱۳۸۱: ۲۳).

معنویت در محیط کار: معنویت محیط کار عبارت است از دانستن این موضوع که کارکنان از یک حیات و زندگی درونی برخوردار می­باشند که از طریق کار پر‌معنی که در یک بستر ارتباطی اتفاق می ­افتد تقویت می­گردند (آشموسو داچن، ۲۰۰۰: ۱۳۴).

شفافیت: ‌در مورد واژه شفافیت از سوی اندیشمندان و صاحب‌نظران تفسیرها و برداشت­های گوناگونی وجود دارد؛ عده­ای آن را به باز و منعطف بودن فرایندهای اداری مرتبط می­دانند و بعضی آن را به موضوع پاسخ‌دهی و جواب‌گویی مرتبط می­دانند(یانگ، ۲۰۰۶: ۵۷۳).

نظام انگیزشی پرداخت : نظام جبران خدمات یا نظام پرداخت حقوق و دستمزد می ­تواند به عنوان ابزار انگیزشی به کار آید. آنچه که حایز اهمیت است ذکر این نکته است که سازمان­ها در نظام جبران خدمات بایستی هم انتظارات متقابل کارکنان و هم عدالت و برابری را رعایت نمایند. در صورتی که سازمان­ها در پرداخت حقوق، دستمزد و پاداش­ها به گونه ­ای ناعادلانه عمل نمایند، این مسأله موجب می­گردد که افراد درباره نحوه تخصیص منابع خود به سازمان با توجه به مزایای اقتصادی و اجتماعی تصمیم‌گیری نمایند (مانکینز و استیل، ۲۰۰۵).

نظارت و کنترل: سازمان­ها برای هدایت فعالیت­های خود در مسیر نیل به اهداف تعیین شده، به برنامه‌ریزی می­پردازند؛ در این مسیر همواره ممکن است که موانع و محدودیت­هایی بروز کنند و سیستم سازمانی را منحرف سازند. هر یکی از این موانع ممکن است عاملی برای انصراف یا متوقف ساختن حرکت سازمان گردد، ‌بنابرین‏ همواره باید از یک ساز و کار اصلاح کننده یا خرده سیستم کنترل برای حفظ عملکرد سازمان در جریان دستیابی به اهداف تعیین شده استفاده شود (رضاییان، ۱۳۸۳،: ۴۹۵).

مدیریت مشارکتی : ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺸﺎﺭﻛﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﮕﺮﺵ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺭﺷﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﺑﻌﺎﺩ تلاش ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺸﺎﺭﻛﺘﻲ، ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺳﺖ(سیدجوادین و پورولی، ۱۳۸۸: ۶۹).

فصل سوم

روش شناسی تحقیق

۳-۱- مقدمه

در این فصل روش‌شناسی تحقیق مورد نظر قرار داده شده و ‌در مورد جامعه آماری، نحوه نمونه‌گیری و تعیین اندازه‌آن مطالبی آورده شده است.سپس ابزار جمع‌ آوری اطلاعات در این تحقیق معرفی و در پایان روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفته و روش تجزیه و تحلیل داده ها آورده شده است.

۳-۲- روش تحقیق

از آنجایی که هدف پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در همسویی اهداف فردی و سازمانی ‌می‌باشد، تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از جهت نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع پیمایشی محسوب می­گردد.

قلمرو زمانی این پژوهش سال ۱۳۹۳، قلمرو مکانی آن ستاد مجتمع گاز پارس جنوبی و قلمرو موضوعی آن بررسی عوامل مؤثر بر همسویی اهداف فردی و سازمانی است.

۳-۳- جامعه آماری

جامعه آماری در این پژوهش کارکنان ستادی مجتمع گاز پارس جنوبی با آمار ۲۶۰ نفر ‌می‌باشد. که در بخش اداری، مالی، مهندسی ساختمان، بازرگانی، پژوهش و توسعه، برنامه‌ریزی تلفیقی، امور حقوقی و قراردادها، فن‌آوری اطلاعات و فروش مشغول به فعالیت هستند. میدان گازی پارس جنوبی بزرگترین میدان گازی جهان است که ‌در خلیج فارس و در‌آبهای سرزمینی ایران و قطر واقع شده است. این میدان گازی بین ایرانو قطر مشترک بوده و در کشور قطر میدان گازی گنبد شمالی نام دارد. در صورت برداشت‌کامل گاز این میدان، انرژی ده سال کل ساکنان کره زمین تأمین می‌گردد.مساحت این میدان ۹۷۰۰ کیلومتر مربع است که ۳۷۰۰ کیلومتر مربع آن در آبهایسرزمینی ایران و ۶۰۰۰ کیلومتر مربع آن در آبهای سرزمینی قطر قرار دارد. حجم گازبرداشتشدنی میدان به همراه میعانات گازی، معادل ۲۳۰ بیلیون بشکه نفت خام است.

ذخیره بخش ایرانی میدان ۱۴ تریلیون مترمکعب گاز درجا و۱۰ تریلیون مترمکعب گازقابل برداشت و ۱۷ بیلیون بشکه میعانات گازی است که ۵۰درصد ذخایر گازی ایران و ۸ درصد از ذخایر گازی جهان است.ذخیره بخش قطری میدان ۳۷ تریلیون مترمکعب گاز درجا و ۲۶ تریلیون مترمکعب گازقابل برداشت و ۳۰ بیلیون بشکه میعانات گازی است که معادل۹/۹۹ درصد ذخایر گازی قطر و ۲۱ درصد ذخایر گازی جهان است.

۳-۴- روش نمونه‏گیری و حجم نمونه

قسمت ستادی مجتمع گاز پارس جنوبی شامل بخش اداری، مالی، مهندسی ساختمان، بازرگانی، پژوهش و توسعه، برنامه‌ریزی تلفیقی، امور‌حقوقی و قراردادها، فن‌‌آوری اطلاعاتو فروش است.برای انتخاب حجم نمونه بین افراد از فرمول عمومی کوکران که در آن احتمال وجود رابطه و عدم وجود رابطه ۵/۰ در نظر گرفته می‌شود ، استفاده شد.حجم نمونه ۱۵۵ نفر محاسبه گردید که به روش طبقه‌ای تصادفی از بین کارکنان بخش‌های اداری، مالی، مهندسی ساختمان، بازرگانی، پژوهش و توسعه، برنامه‌ریزی تلفیقی، امور حقوقی و قراردادها، فن‌آوری اطلاعات و فروش مجتمع مطابق جدول شماره ۳-۱ انتخاب شدند.

۵/۰=p احتمال وجود رابطه ۲۶۰

۵/۰=q احتمال عدم وجود رابطه

۲۶۰ =N کارکنان ستادی مجتمع گاز پارس جنوبی

تقریب در برآورد پارورمتر مورد مطالعه

وقتی سطح معنی داری آزمون برابر ۰۵/۰ باشد

۱۵۵ = =n

جدول شماره ۳-۱- توزیع کارکنان به تفکیک بخش

بخش

تعداد کارکنان ستادی

درصد نمونه

تعداد نمونه

اداری

۳۰

۵/۱۱%

۱۸

مالی

۳۰

۵/۱۱%

۱۸

تاثیر خانواده در رشد همه جانبه کودک ار لحظه تولد آغاز شده وبا قدرت وفراگیری خاصی آشکار می شود و در سراسر زندگی باقی می ماند.روابط صحیح ‌و متعادل والدین وفرزندان یکی از عوامل مؤثر در سلامت وبهداشت روانی آنان است. تحقیقات نشان می‌دهند که در بین عوامل مختلفی که در پرورش وشخصیت سالم در کودکان و نوجوانان موثرندتاثیر متقابل کودک ‌و والدین و نحوه برخورد وارتباط والدین ‌و کودک از مهمترین وبنیادی ترین عوامل محسوب می شود. (نوابی نژاد،۱۳۷۰)

از طرف دیگر پیشرفت تحصیلی ^[۱]موضوعی است که بخصوص در حال حاضر مورد توجه تمامی کشورهای جهان است وهر ساله مقدار زیادی از بودجه جوامع صرف تحصیل کودکان ونوجوانان می شود .(قاجاریه،۱۳۷۲).ارقام یونسکو نشان می‌دهد که مجموع هزینه های دولت ها برای آموزش وپرورش در کشورهای در حال توسعه از ۸میلیارد در سال ۱۹۶۵به بیش از ۹۲ میلیارد دلار در سال ۱۹۸۰ افزایش یافته است.(برومند،۱۳۷۸).زیرا پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از مهمترین وعینی ترین معیارها برای بررسی وارزیابی کارایی واثر بخشی نظامهای آموزش وپرورش است (مهر افروز،۱۳۷۸).وتمام ‌کوشش‌ها وتلاش های این نظام در واقع جامه عمل پوشیدن بدین امر تلقی می شود .(شلویری ،۱۳۷۷).

همچنین پایگاه اجتماعی خاستگاه بسیاری از متغیرهای به هم وابسته ژنتیکی واکتسابی است. از ویژگی های مشخص پایگاه اجتماعی می توان از تعلیم وتربیت وشغل والدین، هوش بهر ورفتار کلامی آن ها، در آمد خانواده ،وضع بهداشتی ،تجارب تربیتی، همسایگان وشرایط زندگی، نگرش های گوناگون در باب آموزش وپرورش، پیشرفت وامکان کنترل بر مقدرات ومانند این ها نام برد بررسی اثرات متنوع عوامل اجتماعی، اقتصادی در ‌پیشرفت تحصیلی اهمیت فراوان ‌دارد از مدت‌ها قبل معلوم شده است که روند هوش بهر وموفقیت بچه ها با وضع اجتماعی خانواده هایشان تغییر می‌کند بسیاری از محققان دریافته اند که نمرات کودکان در آزمون های هوشی موجود به طور اساسی به شغل پدر، تعلیم وتربیت والدین ‌و درآمد خانواده مرتبط ‌و وابسته است (مهدی پور ،۱۳۸۶).

نخستین تحقیقات منظم وجدی ‌در مورد رابطه شخصیت کودک با فضای روانی –تربیتی خانواده و نحوه رفتار والدین توسط پزوهشگرانی مانند (کازانین ،سیج ونایت) ^[۲]آغاز شد.(شاملو،۱۳۷۵).

خانواده یک نظام طبیعی و اجتماعی است که افراد خواسته یا ناخواسته به آن وابسته اند و اولین کانونی است که فرد در آن احساس امنیت می‌کند و مورد پذیرش و حمایت قرار می‌گیرد. مطمئناً ساخت و فضای خانواده ، نقش مهمی در عملکرد و رفتار فرد ایفا می‌کند. کیفیت تعامل والدین و فرزندان، وضعیت اقتصادی –اجتماعی خانواده و تحصیلات والدین همواره به عنوان تعیین‌کننده های مهم عملکرد تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان شناخته شده است(هانوشک^[۳] ،۱۹۸۶؛ نقل از آکسوی^[۴] ، لینک^[۵]؛ ۲۰۰۰).

از جمله متغیرهایی که در ارتباط با شیوه های فرزند پروری مورد توجه و بررسی محققان و پژوهشگران روان شناسی و متخصصین تربیتی قرا رگرفته است می توان به رشد اجتماعی (مهرابی، ۱۳۷۶)، سازگاری اجتماعی، عزت نفس و خود کنترلی (برک،به نقل از مارسل، ۱۹۹۷)نیز (حسینیان آقا ملکی، ۱۳۷۶)، بلوغ شخصیتی (لامبورن و همکاران ^[۶]۱۹۹۱،به نقل از لیل آبادی، ۱۳۷۵)، انگیزش (پیزو، ۱۹۹۳، گلیسون و دیگران ^[۷]به نقل از شارون و همکاران ۱۹۹۷) خود تنظیمی ( ملک مکان، ۱۳۷۸)و مکان کنترل، رشد اخلاقی، اضطراب و هوش(برندت،۱۹۹۷ به نقل از مهر افروز ۱۳۷۸) اشاره نموددر همین رابطه نتایج تحقیقات دوبینس^[۸] (۲۰۰۶)، برومند نسب (۱۳۷۳) مهر افروز (۱۳۷۸) و پور عبدلی و همکاران (۱۳۸۷)نشان می‌دهد والدینی که انتظارات درونی بیشتری از فرزند خود داشته و از نظر سطح پاسخگو بودن (گرمی، پذیرش و تعهد) و درخواست کنندگی(کنترل و نظارت) در سطح بالایی باشند و به شیوه اقتدار منطقی با فرزندان خود رفتار نمایند، فرزندانشان دارای کنترل درونی می‌شوند.

سوال اصلی این تحقیق این است که بین شیوه های فرزندپروری و درگیری والدین در امور تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر و دختر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس چه رابطه ای وجود دارد.

۱-۳٫ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:

خانواده به دلیل نقش تربیتی وفرهنگی خود در پرروش انسان های متفکر، آگاه وبالنده نقش بسیار مؤثری می‌تواند ایفا کند.اگر ابعاد این نهاد تربیتی به درستی تحلیل شود معلوم می‌گردد که سلامت ‌و پویایی جامعه به سلامت ‌و پویایی خانواده ارتباط دارد.(ملکی،۱۳۸۵).انجام این تحقیق می‌تواند اطلاعات ارزنده ای در اختیار مسئولین و برنامه ریزان آموزش و پرورش قرار دهد و با توجه به اینکه چنین تحقیقی در استان هرمزگان انجام نشده است اهمیت آن را دو چندان می‌کند

نتایج این تحقیق می‌تواند مسئولان و برنامه ریزان را یاری دهد تا بتوانند زمینه لازم جهت درگیری بیشتر والدین در امور تحصیلی فرزندانشان را فراهم نمایند و همچنین روش صحیح تربیت فرزندان را به والدین آموزش دهند.

پیشرفت تحصیلی و سلامت روانی یکی از مهمترین و عینی‎ترین معیارها برای بررسی و ارزیابی کارایی نظام‌های تربیتی است. از طرفی دانش‎آموزان بزرگترین سرمایه های انسانی در هر جامعه به حساب می‎آیند؛ زیرا می‎توانند با هم در آمیختن نیروی جوانی و علم و مهارت آموخته شده چرخ های پیشرفت و توسعه را به حرکت در آورند.

مسأله پیشرفت تحصیلی یکی از مسائل مهم آموزش و پرورش در تمام نقاط دنیا است. چنانچه بخواهیم مدارس، دانش‎آموزان موفق و کار‎آمدی پرورش دهند ضروری است عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی را بشناسیم و برنامه‎ ریزی دقیق در همین راستا به عمل آید. در هر جامعه‎ای دانش‎آموزان سازنده فردای آن جامعه و کسانی هستند که باید پذیرای مسئولیت های آن جامعه باشند. به همین دلیل است که امروزه آموزش و پرورش جایگاه ویژه‎ای دارد و مردم در سراسر دنیا در پی یافتن راه هایی برای بهبود آموزش و پرورش آینده سازان کار ‌آمد تر هستند (الیاس، ۲۰۰۲).

هر سال آموزش و پرورش و خانواده ها سرمایه و هزینه‎های زیادی را جهت سلامت و تحصیل موفق دانش‎آموزان صرف می‎کنند. پرورش درست دانش‎آموزان از نظر روانی و تحصیلی باعث می‎شود که فارغ‎التحصیلانی کارآمد تحویل جامعه داده شوند که دارای بنیه‎ی علمی و توان عملی لازم هستند و سرمایه و هزینه به کار رفته به شکل بهینه‎ای بازدهی خواهد شد.

۱-۴٫ اهداف پژوهش

۱-۴-۱٫ هدف کلی:

1. بررسی رابطه بین شیوه های فرزندپروری و درگیری والدین در امور تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر و دختر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس

۱-۴-۲٫ اهداف جزئی:

1. 1. بررسی رابطه شیوه های فرزندپروری والدین با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس

1. 1. بررسی رابطه شیوه های فرزندپروری والدین با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس

1. 1. بررسی رابطه میزان درگیری والدین در امور تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس

1. 1. بررسی رابطه میزان درگیری والدین در امور تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهرستان بندرعباس

1. بررسی شیوه های فرزندپروری والدین، به عنوان پیش‌بینی کننده های عملکرد تحصیلی دانش آموزان

۱-۵٫ فرضیه های پژوهش:

گفتاردوم- حق انتفاع ‌از مباحات^[۵۱]

همان‌ طور که درماده۴۰ قانون مدنی آمده است برقراری حق انتفاع در دو دسته از اموال امکان پذیر می‌باشد ۱). اموالی که عین آن متعلق به دیگری است ۲).اموالی که مالک خاص ندارد ، مباحات نامیده می شود. مانند اراضی موات، یعنی زمینهایی که معطل افتاده و آبادی و کشت و زرع در آن ها نباشد»،آب دریا،رودخانه هاوباران ،دفینه، شکارراحیازت نماید.

بنداول- حیازت مباحات دراصطلاح فقهی

حیازت مباحات اصطلاحى در فقه و حقوق، به معناى تصرف مالکانه در اموال مباح منقول. مصدر حیازت از ریشه عربى «حاز یحوز»، به معناى گرد آوردن، سلطه یافتن بر چیزى و مالک شدن است^[۵۲]. حیازت در منابع فقهى و حقوقى به معناى مشابه مفهوم لغوى، یعنى سلطه داشتن و دست نهادن بر چیزى به گونه اى که دیگران امکان تصرف در آن نداشته باشند، یا فراهم کردن مقدمات استیلا به کار رفته است^[۵۳].این تعریف از مال مباح منطبق با تعاریفی که در منابع فقهی ذکر شده است. زیرا این روایت عمومیت دارد«من احیی ارضاًمیتته فهی له» هرکس زمین مواتی رااحیاءکند مالک آن می شود^[۵۴].

بنددوم- حیازت مباحات در اصطلاح حقوقی

در پارهاى منابع حقوقى، حیازت «وضعى مادى که به سیطره یک شخص بر یک حق می‌ انجامد» یا «سیطره مادىِ شخص بر یک حق، چه حق عینى چه حق شخصى» تعریف شده است . ^[۵۵] به موجب ماده۹۲ قانون مدنی« هرکس می‌تواند با رعایت قوانین ومقررات راجع به هریک از مباحات از آن ها استفاده کند».مطابق ماده ۲۷قانون مدنی «اموالی که ملک اشخاص نیستند افراد می‌توانند بارعایت مقررات اموال مباحه راتملک نمایند وحق انتفاع برای خود نسبت ‌به این اموال به وجود آورند ».می توان فرض کرد که کسی بدون قصد تملک وفقط به منظورایجاد حق انتفاع ،زمین مواتی را احیاء یا مال مباحی ‌را تصرف نماید^[۵۶]

با توجه ‌به این که درمباحات به تصریح قانون‌گذار مالکی وجود ندارد تاطرف قراردادشخص منتفع قرارگیرد،ایجادحق انتفاع برای منتفع رانمی توان ناشی از عقدانتفاع بین مالک عین ومنتفع دانست وآن رااز شاخه های مالکیت عین محسوب کرد.^[۵۷]

مباحات بردوقسم هستند: ۱).مباحات اصلی ۲).مباحات عرضی^[۵۸]

گفتار سوم-مباحات اصلی

منظورازمباحات اصلی یعنی هرآنچه که ‌در طبیعت به صورت مباحات وجود داردمانند گل‌های وحشی درصحراها وکوهستان ها،ماهی رودخانه ها ودریاها،ماسه دربستررودها وسیلاب ها. این مباحات را از آن رو اصلى نامیده اند که امکان حیازت و بهره بردارى از آن ها براى هر شخصى که اقدام به حیازت کند، وجود دارد.

مباحات اصلی اقسامی دارد وازقرار ذیل می‌باشد:

بند اول- مباح برای انتفاع

در این قسم ‌از مباحات انسان فقط حق انتفاع داردماندد گردش درجنگلهای عمومی واستفاده ازهوای آن،راه رفتن درکنار رودخانه هاونشستن در اطراف ‌آن‌ها و…در این موارد هیچ کس چیزی راتملک نکرده وبرای انتقال وفروش به دیگران تصاحب نمی کند وحق چنین کاری راهم ندارد.^[۵۹]

بند دوم-مباح برای تملک منافع

در این قسم ‌از مباحات تملک وجود دارد وهرچه تملک بیشتر باشد بهتراست مانندتملک میوه های جنگلی ،تملک سبزیجات صحرایی برای طبخ غذاو…^[۶۰]

بند سوم-مباح برای تملک عین

در این قسم ‌از مباحات نیز تملک وجود دارد ماندد تملک صید.کسی که پرنده گان راصید می‌کند تملک اعیان ‌کرده‌است نه تملک منافع.^[۶۱]

گفتار چهارم-مباحات عرضی

منظور ‌از مباحات عرضی این است که، مال مباح مالک معین دارد اما با اراده مالک سلطه مالکانه اومرتفع گردیده است وبه صورت مباحات درآمده است وآماده حیازت گردیده است وهرکس می تواندآنها راحیازت نموده ودرتملک خود دربیاورد. مانندشهر قدیم کوفه وبابل که چه اندازه آباد بوده وآثار قدیمیه آن موجود وظاهر است.^[۶۲]

مباحات فرعی دارای اقسامی می باشد و ازقرارذیل است:

بند اول-مباح برای انتفاع

شخصی که دارای کتابخانه شخصی مهم است اجازه می‌دهد که اهالی شهر یاکشور بتوانند از آن بهره ببرند وطبق ترتیبی که می‌دهد به قرائت خانه آن کتابخانه مراجعه کنند ومراجعین هرگز چیزی راتملک نمی کنند وفقط حق انتفاع دارند.

بند دوم –مباح برای تملک منافع

شخصی میش شیر ده رادرمدت محدودی به دیگری می‌دهد که اوشیر آن رامورد استفاده قراردهد خواه شخصاًاستفاده کند یا به دیگری بفروشد یا ممکن است شخص توتستان خود را حبس موقت کند که اهل محل به هرترتیب (اعم از انتفاع شخصی یاتملک)که بخواهند ازآن استفاده کنند.^[۶۳]

بند سوم- مباح برای تملک عین

مالک عین میدان رابرای تملک دیگری خالی می‌کند مانند اینکه درختی در ملک دیگری قرار دارد یعنی مالک زمین غیر از مالک درخت است؛ در این صورت مالک زمین ودرخت با هم توافق می‌کنند صاحب زمین ازمیوه درخت تامقدار معین تملک کرده وبابت اجرت زمین خود چیزی نگیرد.^[۶۴]

امروزه دولت‌ها براى حفظ مصالح عمومى با وضع قوانین خاص، موارد حیازت مباحات را بسیار محدود کرده‌اند. مثلا به موجب اصل ۴۵ قانون اساسى ایران، همه ثروتهاى عمومى در اختیار حکومت اسلامى نهاده شده تا بر پایه مصالح، درباره آن ها تصمیم گرفته شود. ترتیب استفاده از هریک از مصادیق به تفصیل در قوانین مرتبط به هریک از آن ها آمده است. ازاینرو برخى حقوق ‌دانان حق انتفاع ‌از مباحات را تنها مباحات بالعَرَض دانسته اند، مانند غذا یا لباس اِعراض شده و به جا مانده از مشتریان در غذاخوریها و مسافرخانه ها^[۶۵] منتفع نیز باید طوری انتفاع ببرد که برای اشخاص دیگر نیز محلی باقی بگذارد نه اینکه ته مال رادر آورد ومال رااز ریشه بیرون بکشد.

گفتارپنجم-حق انتفاع به معنای عام (وقف)

• فراهم نمودن شرایط برای مشارکت کلیه کارکنان

• • تدوین استانداردهایی برای ارائه خدمات با کیفیت

  

• • طراحی برنامه ای برای تضمین کیفیت

• • آموزش کارکنان فروش در زمینه روابط با مشتری

• • تبلیغ و ترویج فلسفه مشتری گرایی به عنوان مأموریت‌ اصلی سازمان در داخل و خارج از سازمان

• مقایسه و ارزیابی عملکرد واقعی سازمان با استانداردها

۲٫۳٫۲ مشتری کیست و چه می‌خواهد ؟

از دیدگاه سنتی، مشتری کسی است که فرآورده های شرکت را خریداری می‌کند. این تعریف اکنون دیگر رسا و کامل نیست. تعریف بهتر از مشتری چنین است: ” کسی که سازمان مایل است تا با ارزش هایی که می آفریند بر رفتار وی تاثیر بگذارد. ” البته باید تأکید کرد که منظور از تاثیر و نفوذ بر مشتری، جنبه ی منفی و فریفتن او نیست.

سازمان بایستی از نیازها، خواسته ها و انتظارات مشتریان از خود آگاهی یابد. بایستی قبول کرد که کیفیت به وسیله مشتری تعیین می شود و پاسخ گویی به نیازها و خواسته ها، انتظارات مشتری از اهداف استراتژیک مدیریت کیفیت فراگیر^[۵] است. [دیتورو ارو (۱۳۷۶)]

بعضی مواقع مشتریان از نیازها و انتظارات خود مطمئن نیستند تا عرضه کننده را در روشن کردن نیازمندی های خود کمک کنند. این چنین موقعیتی تبدیل به یک مزیت می شود، وقتی فرصتی برای گسترش همکاری بین مشتری و عرضه کننده به وجود می آورید که برای هر دو سود دارد. مشتریان خواهان این هستند که انتظاراتشان به طور کامل و دائم برآورده شود و وقتی که انتظاراتشان برآورده نشود، چنین قضاوت می‌کنند که محصول یا خدمت رضایت بخش نیست. وقتی محصول یا خدمت رضایت بخش است که انتظارات مشتری برآورده شود و رضایت بیشتر زمانی حاصل می شود که محصول یا خدمت از سطح انتظارات مشتریان بالاتر باشد.

هنگامی که جایگاه مشتریان برای محصول یا خدمت خاصی در بازار شناسایی می شود، انتظارات آن ها با جوابگویی به ۴ سؤال زیر تعیین می شود. [کاووسی سید محمدرضا (۱۳۸۴)]

1. 1. مشخصات محصول یا خدمتی را که مشتریان می خواهند چیست؟

1. 1. اهمیت نسبی هر یک از مشخصه ها چقدر است؟

1. 1. چه سطح کارایی برای ارضای توقعات مشتریان مورد نیاز است؟

1. چگونه با عملکردی در سطح معمولی مشتریان راضی شده اند؟

آگاهی یا شناخت ‌در مورد احتیاجات، نیازمندی ها، انتظارات و سطح رضایتمندی مشتریان را معمولاً گوش فرا دادن به ندای مشتری می‌نامند.

۳٫۳٫۲ ارزش از دیدگاه مشتریان

از دیدگاه مشتری، “ارزش” عبارت است از تفاوت بین ارزش حاصل از داشتن و به مصرف رسانیدن یک محصول یا خدمت، و هزینه هایی که او باید در راه کسب آن بپردازد. اغلب، مشتری ارزش محصول و هزینه ها را با یک مقیاس عینی و دقیق می سنجد. محک یا معیار او همان ارزش مورد تصور او بوده و به معنی ارزشی است که برای آن محصول مورد بحث قائل می‌باشد. [غفاریان وفا (۱۳۸۸)]

نتایج تحقیقاتی که در طی ۵ سال توسط مؤسسه‌ ” سی ای سی ایندکس”^[۶] به روی هشتاد شرکت پیشتاز، دست کم در چهل بازار مختلف انجام شد، نشان می‌دهد که مشتریان شرکت های پیشتاز و موفق را می توان به سه گروه تقسیم کرد. این مشتریان درباره ی ارزش سه دیدگاه جداگانه دارند.

بهترین فرآورده: ارائه محصول بی همتا، همانند تولیدات شرکت سونی

بهترین قیمت: هزینه کمتر با ترکیبی بهینه از قیمت و کارایی، همانند تولید انبوه اتومبیل توسط شرکت خودروسازی فورد

بهترین برطرف کننده مشکل: برآورده کردن نیازهای مشتری، نه صرفا خرید کالایی استاندارد با قیمت مناسب، همانند محصولات شرکت مک دونالد

برای رهبری در بازار بایستی ۴ قانون زیر رعایت شود:

1. 1. بهترین ارزش مشتری پسند را به بازار عرضه کنید.

1. 1. در دیگر جنبه‌های ارزشی هم استاندارد مناسب را رعایت کنید.

1. 1. با گسترش و بهینه سازی پیوسته و هر ساله ی ارزش برگزیده، بازار را در کنترل خود بگیرید.

1. الگوی عملیاتی کارآمدی را جهت موفقیت ارزش خاص مورد نظر شرکت خود به کار گیرید.

۴٫۳٫۲ دلایل نیاز به اندازه گیری رضایت مشتریان

در حال حاضر با توجه به نیاز ایجاد بهبود مستمر^[۷]، نزدیکی به اهداف استراتژیک سازمان، امری ضروری می‌باشد و یک سازمان بایستی بتواند با ایجاد بهبود مستمر در نهایت به اهداف سازمانی خود دست یابد.

در این میان با توجه به آن که مشتری دریافت کننده ی سرویس یا محصول نهایی می‌باشد، بایستی از رضایت کافی ‌در مورد محصول/ خدمت مورد نظر برخوردار باشد و چنان چه این امر وجود نداشته باشد، دستیابی به اهداف سازمانی غیر ممکن خواهد بود.

مدل های ارزیابی شرکت ها و جوایز کیفی مانند بالدریج، دمینگ و … مدل هایی را ارائه می نمایند که به صورت کلی، تمامی موارد مؤثر در یک سازمان را در بر می گیرند که رضایت مشتری نیز جزء این معیارها می‌باشد.

از طرفی مدل های موجود در جوایز کیفی، روی نحوه اندازه گیری این نیازها تاکیدی ندارند بلکه تنها نتیجه نهایی رضایت به عنوان ورودی برای این مدل ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و ‌بنابرین‏، از نتایج به دست آمده تنها می توان برای امتیازدهی به پارامتر رضایت مشتریان استفاده نمود.

لازم به ذکر است که تمرکز بر بهبود محصول و ارائه خدمات برای جلب رضایت مشتریان، جزء مواردی است که در اصول دمینگ اشاره گردیده است. گفتنی است که خود ارزیابی به عنوان یک تکنیک TQM محسوب می‌گردد و دارای ۴ مرحله ی برنامه ریزی، اجرا، مطالعه و اصلاح می‌باشد. بدین صورت که ؛

• • در قدم اول مهم است که فرایند خود ارزیابی به طور جدی برنامه ریزی گردد. چرا خود ارزیابی انجام شود؟ چه زمانی بایستی این کار انجام شود؟ چه کسانی را شامل می شود؟

• • در قدم دوم مدل ارزیابی بایستی شامل جوایز کیفی/ بهبود تجاری باشد.

• • در قدم سوم، مدل برای ایجاد امکانات بهبود مورد تحلیل قرار می‌گیرد.

• در قدم آخر و بر پایه ی تحلیل های انجام شده برنامه، بهبودهای لازم بایستی ایجاد گردد. چه مواردی بایستی انجام شود؟ چه منابعی مورد نیاز است؟ چه کسی باید کار را انجام دهد؟ چه کسی مسئول است؟

۵٫۳٫۲ اهمیت دستیابی به رضایتمندی مشتری

چرا شرکت ها نیازمند دستیابی به رضایتمندی مشتری می‌باشند؟ اهمیت رضایتمندی مشتری برای شرکت چیست؟ برای جواب دادن ‌به این سؤال ها احتیاج به دانستن این است که اگر مشتریان ناراضی باشند چه اتفاقی می افتد و سپس این که مشتریان رضایتمند چه منافعی برای شرکت دارند و چگونه شرکت به آن دست می‌یابد.

تحقیقات نشان می‌دهند که ۹۶% مشتریان هیچگاه در رابطه با رفتار بد و کیفیت بد محصولات و خدمات شکایت نمی کنند و این که ۹۰% این مشتریان ناراضی، برنمی گردند. هر کدام از این مشتریان ناراضی، ناراحتی خود را حداقل به ۹ نفر می‌گویند و ۳۰% از مشتریان ناراضی به بیش از ۲۰ نفر نارضایتی خود را انتقال می‌دهند. همچنین مطالعات نشان می‌دهد که جذب یک مشتری جدید ۶ برابر پر هزینه تر از نگهداری مشتری فعلی می‌باشد.

تمامی منابع فوق الذکر تقریبا جزء منابع دست اولی بودند که کم وبیش به موضوع این پژوهش پرداخته بودند ضمن اینکه در سایر کتب و مجلات و همچنین سایت ها به شکل پراکنده مباحثی در رابطه با این موضوع مطرح کرده‌اند که در پژوهش حاضر از این آثار بهره برداری شده است اما نگارنده سعی دارد در این اثر پژوهشی ورای تعریف و تبیین عملکرد شرکت های چندملیتی در عصرجهانی شدن به پاسخ سؤال اصلی یعنی استفاده ابزاری از شرکت های چندملیتی در جهت جهانی سازی توسط قدرت های غربی بپردازد که در این خصوص کتاب مستقلی که ‌به این امر پرداخته باشد و چالش های موجود را مطرح کرده باشد نیافتم.مع ذلک پژوهشی در حد توان که از زاویه و بُعد متفاوتی عملکرد شرکت های چندملیتی را بررسی می‌کند ارائه می نمایم.

اهداف پژوهش

برخی از اهداف این پژوهش عبارتند از :

۱-آشنایی هر چه بیشتر با شرکت های چند ملیتی و پدیده جهانی شدن.

۲-بررسی مخالفت ها با گسترش شرکت ها و تدابیر اتخاذ شده از سوی مدیران.

۳-تبیین عملکرد شرکت ها در جهت جهانی شدن یا جهانی سازی.

فصل اول_نگاهی به تعاریف ومفاهیم جهانی شدن ‌و شرکت‌های چندملیتی

بخش اول: شرکت های چند ملیتی

۱- تعریف شرکت های چند ملیتی و کارتل

نظراتی در خصوص تعریف این شرکت ها مطرح شده است که به اختصار مرور می‌کنیم

یک نویسنده آلمانی می‌گوید: من شرکت های چند ملیتی را یک گروه از شرکت هایی می شناسم که به طور مستقل در کشورهای مختلف تأسيس شده اند و تحت سیستم های قانونی متفاوت قرار دارند ولی از خط مشی یک شرکت کنترل کننده مادر تبعیت می‌کنند^[۳].

گروه شخصیت های برجسته^[۴] شرکت‌های چند ملیتی را ‌به این شکل تعریف کرده‌اند: شرکت های چند ملیتی شرکت هایی هستند که تولید یا خدمات تأسیسات خارج از کشور محل تشکیل خود را در مالکیت وکنترل خود دارند شرکت های مذبور همیشه خصوصی نیستند بلکه همچنین می‌توانند به صورت تعاونی یا تحت مالکیت دولت باشند^[۵].

کمیسیون ملل متحد درمورد قانون تجارت بین الملل یک شرکت چند ملیتی را به شرح ذیل تعریف می‌کند:

اصطلاح شرکت چند ملیتی شامل شرکت هایی می‌گردد که از طریق شعب فرعی ، ‌شاخه‌ها یا شرکت های وابسته یا سایر سازمان ها در امور بازرگانی اساسی یا سایر فعالیت های اقتصادی کشور میزبان دخالت دارند.ولی کنترل یا تصمیم گیری های آنان در کشور یا کشورهای دیگری که کشورهای مادر خوانده می‌شوند متمرکز است^[۶].

اما به نظر می‌رسد که تعریف زیر از شرکت های چند ملیتی صحیح تر باشد:

شرکت چند ملیتی شرکتی است که دارای شرکت های فرعی در سراسر دنیا‌ است و از طریق سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در خاک کشورهای دیگر به فعالیت تجاری می پردازد.

اما کارتل را میتوان اینگونه تعریف کرد که یک شرکت بزرگ یا اجتماع چندین شرکت تولید کننده کالایی همگون که با توسل با اعمال و اقدامات گوناگون و اغلب غیرقانونی و محرمانه و به صورت تشکیلاتی ،انحصار بازار را ‌در زمینه های فعالیت خود در دست می‌گیرد^[۷].

اگر اعضا این مجموعه ، شرکت هایی باشند که فعالیت آن ها به یک کشور محدود شود به آن کارتل محلی گفته می شود.اگر فعالیت آن ها در کشور های مختلف باشد، این تشکیلات به عنوان کارتل بین‌المللی^[۸] خوانده می شود.

شرکت های عضو کارتل هرچند ظاهراً مستقل بوده و از نظر حقوقی استقلال خود را حفظ می نمایند اما در واقع سیاست واحد مشترکی را در زمینه تعیین قیمت ،حجم،تولید،مرغوبیت کالا و حدود بازار فروش هر عضو و از بین بردن رقابت بین اعضا و رقبای ناخواسته دنبال می نمایند.این سیاست واحد،توسط تشکیلات کارتل که بدین منظور وبه کمک کمپانی های عضو تشکیل گردیده ایجاد و اعمال می شود.شرکت هایی که به عضویت کارتل پذیرفته نشده باشند باید یا به مالکیت اعضا درآیند و یا نابود شوند^[۹].

۲- تعریف کارتل های چند ملیتی:

در بسیاری موارد در کشور ما تفاوتی میان کارتل های چند ملیتی و شرکت های چند ملیتی قائل نمی شوند ،در حالی که به نظر می‌رسد تفاوت اساسی بین آن ها وجود داشته باشد ،هرچند نتایج عملکرد هر دو چپاول و استثمار هر چه بیشتر ملت ها است . شاید بتوان گفت شرکت چند ملیتی از یک کمپانی عظیم و با سرمایه متمرکز تشکیل شده است که فعالیتش در شرکت های مختلف پراکنده می‌باشد. صفت چند ملیتی ممکن است به دلیل وجود یکی از دو حالت زیر به چنین شرکتی داده شود در حالت اول شرکت مادر با سرمایه خود شروع به فعالیت در کشور های متعدد از طریق تشکیل شعبات یا ایجاد شرکت های وابسته می کند.این شعبات با درجه ای از استقلال از طریق کپانی مادر هدایت و اداره می‌شوند.درحالت دوم شرکت مادر برای شروع فعالیت در کشور مورد نظر سرمایه های داخلی آن کشور را نیز به مشارکت می‌گیرد. ‌به این ترتیب ظاهراً سرمایه ملیت های مختلف در کنار هم توسط شرکت مادر به کار گرفته می شود.هرچنداز نظر کمیت این مشارکت درسطح بسیار محدودی بوده که در اغلب موارد این سرمایه های محدود نیز مربوط به طبقه حاکمه آن کشور می‌باشد.

حال که تعریف شرکت های چند ملیتی تا حدودی روشن شد بایستی گفت کارتل های چند ملیتی از اجتماع این شرکت های چند ملیتی به وجود می‌آیند .اعضا کارتل چند ملیتی معمولا انحصار تولید در یک کشور مادر را به عهده داشته و در سطح بین‌المللی نیز فعالیت دارند^[۱۰].

۳- رشد شرکت های چند ملیتی وعلل آن:

شرکت های چندملیتی به صورت امروزی ، در حقیقت اعضا و اجزا تشکیل دهنده کارتل های چندملیتی می‌باشند که با قدرت انحصاری به آسانی کنترل بازار را در دست دارند.

شرکت های چندملیتی عمدتاً بعد از جنگ جهانی دوم توسعه یافتند و حتی این اصطلاح نیز احتمالا در سال‌های ۱۹۶۰(۱۳۳۹) پس از انتشار ضمیمه اختصاصی مجله بیزینس ویک^[۱۱] تحت عنوان((شرکت های چند ملیتی)) مورد استفاده قرار گرفت^[۱۲] .البته به کار بردن اصطلاح چند ملیتی، در این مورد گمراه کننده است و معمولا این برداشت را در ذهن تداعی می‌کند که هرگاه شرکتی به صورت چند ملیتی فعالیت نماید در پهنه اقتصادی می‌تواند عوامل باز دارنده توسعه را به نفع ملیت هایی که در این فعالیت سهیم هستند نظیر رقابت های بی حاصل، محدودیت های ناشی از مرز های جغرافیایی و امثالهم را پشت سر نهاده و رفاه جهانی را باعث شود^[۱۳].

در سال های اخیر شرکت های چند ملیتی نه از لحاظ حجم بلکه از نظر حوزه جغرافیایی فعالیت،وسعت و توسعه غیر قابل تصوری یافته اند به طوری که بسیاری از این شرکت ها از نظر حجم فعالیت اقتصادی ،درآمد و ذخایر سرمایه ای از بسیاری کشور های جهان بزرگتر هستند.تسلط بر قدرت عظیم اقتصادی آن ها را قادر می‌سازد که در کشور های مورد نظر بر قدرت سیاسی نیز نظارت و کنترل خود را اعمال نمایند و هر کجا که لازم آید برای رسیدن به اهداف خود (در زمینه اقتصادی و سیاسی) از قدرت خود استفاده کنند. آن ها نه تنها با جابجا کردن ذخایر پولی خود از یک کشور به کشور دیگر می‌توانند بحران مالی و ارزی ایجاد نموده و موجبات سقوط اقتصادی و سیاسی یک کشور را فراهم آورند نظیر (بحران مالی و اقتصادی شرق آسیا در۱۹۹۷).ریشه بسیاری از کودتاها و بحران های اقتصادی و سیاسی کشورهای مختلف جهان در دهه های اخیر را می توان مستقیم و غیر مستقیم در فعالیت این شرکت ها یافت^[۱۴].