اما در آنچه که به دنبال تلاش های علمی قابل ملاحظه ای که در دهه های اخیر صورت گرفته و در پی توضیح سنجش جو اجتماعی مدارس بوده بحث سلامت سازمانی جلب نظر می‌کند.

سلامت سازمانی یکی از گویا ترین وبدیهی ترین شاخص های اثر بخشی سازمانی است در یک سازمان سالم مدیر رفتاری کاملا دوستانه وحمایتگر با کارکنان درسازمان دارند وبه طور مؤثری کارهارا انجام می‌دهند. سازمان سالم به ایجادرویه های جدید،حرکت به سوی ‌هدف‌های‌ تازه ،تولید فرآورده های نو ،دگرگون سازی خود و ومتفاوت شدن به مرور زمان گرایش دارد یا میتوان گفت به جای ثابت ‌و یکنواخت ماندن ،رشد وتوسعه پیدا کرده و تفسیر می‌یابد.بازسازی ونوسازی خویش خصیصه سلامت سازمانی است.(علاقه بند، ۱۳۷۸)

سلامت سازمانی به وضعی فراتر از اثر بخشی کوتاه مدت سازمان دلالت داشته به مجموعه ای از خصایص سازمانی نسبتا ناپایدار اشاره می‌کند، یک سازمان سالم ‌به این معنا، نه فقط در محیط خود پایدار می ماند بلکه در دراز مدت قادر است به اندازه کافی با محیط خود سازگار شده وتوانایی های لازم را برای بقای خود پیوسته ایجاد کند وگسترش دهد .( مایلز، ۱۹۶۹)

به گفته هوی وفوریست^[۱] سلامت سازمانی توانایی سازمان برای بقا ‌خود است وسازمانی که سالم است با نیروهای مخرب خارجی به طور موفقیت آمیزی برخورد کرده و نیروی آن ها به طور اثر بخشی، درجهت اهداف و مقاصد اصلی سازمان هدایت می‌کند و دراز مدت علائم یک سازمان سالم را از خود نشان می‌دهند .( جاهد، ۱۳۸۵ )

نتیجه نوآوری و تغییر موفقیت آمیز تکامل است سازمان های موفق واثربخش خود را در امنیت آنچه می دانند وانجام می‌دهند پناه نمی دهند بلکه توجه خود را به نیازهای متعالی همچون پیشرفت خلاقیت خود یابی معطوف می‌داند و در جهت ارضای نیازها از نوآوری و تغییرواهمه ای ندارند. مدیران باید خود از عوامل ایجاد تغییر باشند و این را باور داشته باشند که سرعت درپذیرتن افکار نو وایده های جدید به موفقیت سازمان متبوعشان کمک می‌کند ،سازمانی موفق و ماندنی وپویا است که خود را با شرایط ونیازهای محیطی تغییر دهد ثبات از خواص اذهان تنگ است وترس از تغییر بواسطه انس گرفتن با وضع موجود موجب جمود فکری، احساس نا امنی و عدم آگاهی از شیوه های نوین با از دست دادن منابع می‌باشند .(زاهدی، ۱۳۷۶ )

اگر با تأمل به مجموعه دستاوردهای فرهنگی بشر(هنر ، ادبیات، فلسفه) اشیا و وسایلی که لوازم زندگی ما را تشکیل داده اندنظری بیفکنیم ، به آسانی در می یابیم که حتی ساده ترین لوازم موجود در این مجموعه مثل میز وصندلی … نیز محصول خلاقیت و نوآوری اندیشمندانی بوده است که در طول سال ها با پردازش اندیشه ها، نظریه ها و ابتکارات به شکل امروزی خود در آمده اند در حالی که در آغاز با ابتدایی ترین شکل خود در ذهن یک انسان خلاق مطرح شده اند سپس در مسیر گذشت زمان وپیشرفت دانش تکامل یافته است این اصل حتی رشد ذهن بشر را در برمی گیرد بی شک بشر امروز در آغاز ‌به این کره خاکی دارای ذهنی تهی بوده است که از طریق درگیر شدن با جهان پیرامونش بذرهای نهفته درون خویش را شکوفا نموده است مفاهیم ذهنی امروزی بشر، مجموعه ای از طرحهای تکامل یافته تشکیل داده‌اند که در گذشته به شکل ابتدایی در ذهن هزاران اندیشه خلاق جوانه زده وهر یک بنا بر قدرت خلاقیت ونو آوری خویش در تکمیل آن ها کوشیده اند . ( رضائیان ، ۱۳۸۱ )

نوآوری وخلاقیت از ارزشمندترین سرمایه های سازمان ها بوده وابزاری هستند که سازمان را ‌قادر می سازد تا سوار برامواج تغییر و تحول از رقبای خویش پیشی بگیرد چون سازمان‌ها و شرکت هایی موفق خواهند بود که در جهت نوآوری گام بردارند ومنابع و نیروی انسانی خود را در جهت نوآوری و خلاقیت تشویق نمایند. (رابیتز،۱۹۶۹)

^[۲]

۱-۱-بیان مسئله

سلامت سازمانی به وضعی فراتر اثر بخشی سازمان در کوتاه مدت دلالت دارد و به مجموعه ای از خصایص سازمانی نسبتا پردوام اشاره می‌کند یک سازمان سالم ‌به این معنا نه تنها در محیط خود پایدار می ماند بلکه در دراز مدت قادراست به اندازه کافی با محیط خود سازگار شده توانایی‌های لازم درجهت بقاخودپیوسته ایجادکندوگسترش دهد.( مایلز ۱۹۶۹ به نقل ازهوی ومیکسل، ۱۹۸۹ )

هر سازمان هدف یا هدف هایی ویژه دارد و ضمن حفظ خود وتحقق هدف ها و خود با محیط بیرون سازگار شده و از این رهگذر به وضعیت روابط متقابل بین اجزا خود را حفظ می‌کند این تعریف ‌در مورد یک سازمان آموزشی نیز صادق است اگر همه چیز در سازمان آموزشی روبه راه باشد بروندادهای مطلوب نظام حاصل خواهد شد ولی ماجرا ‌به این جا ختم نمیشود و برای شبکه اجرا و عملکرد آن ها در سازمان آموزشی می توان مجموعه ای از ویژگی های سلامت سازمانی را تصور کرد که با کفایت و کار ایی مداوم سازمان در انجام وظایف ارتباط دارد(علاقه بند، ۱۳۷۸)

سلامت سازمانی اشاره به شرایطی دارد که رشدوتوسعه سازمان را تسهیل یا مانع پویایی های سازمان می‌باشد سالم سازمان است که نه تنها در محیط خود دوام می آورد بلکه در یک برهه زمانی طولانی نیز به طور کافی سازش کرده و توانایی‌های بقا وسازش خود را به طور مداوم توسعه وگسترش می‌دهد. (میسکل، ترجمه سید عباس زاده ، ۱۳۷۶ )

ماتیو مایلز اولین نظریه پرداز سلامت سازمانی ابعاد و عوامل مؤثر شکل دهنده سلامت سازمانی را حد مطلوب وسنجیده ای از مقوله های هدف ، ارتباطات کافی، مشارکت در اختیار، بهره وری ازمنابع ،همبستگی ، روحیه ، نوآوری، استقلال ، انطباق پذیری و حل مشکلات دانسته است . (علاقه بند ، ۱۳۷۸)

برای بررسی میزان سلامت سازمانی ابتدا باید شناخت کافی روی ابعاد آن داشته باشیم هوی وفیلد من ( ۱۹۹۶) ابعاد سلامت سازمانی یا مجموعه خصایص ومتغیرهای سازمان آموزش را در هفت بعد بررسی کرده‌اند که عبارتند از:

۱- یگانگی نهادی( سطح نهادی) ۲ – بعد روحیه ( سطح فنی)

۳- بعد تأکید علمی ( سطح فنی) ۴- نفوذ مدیر در مافوق سطح (ادراکی)

۵- ساختدهی (سطح اداری) ۶- مراعات ( سطح اداری)

۷- حمایت از منابع ( سطح اداری)

مدارس سالم با نیروهای مانع ومخالف بیرونی به طور موفقیت آمیزی روبرو می‌شوند انرژی آن ها را در جهت نیل به اهداف سازمان سوق می‌دهند عملکردمدارس سالم در دراز مدت مطلوب و مساعد است هرچند ممکن است در یک روز اثر بخش یا غیر اثر بخش باشد سازمان پیوسته غیراثر بخشی ، سازمانی سالم نیست .( علاقه بند، ۱۳۷۸ )

سلامت سازمانی مدارس دخترانه از این جهت اهمیت دارد که نشان می‌دهد وضعیت موجوداین مدارس در ابعاد هفتگانه سلامت سازمانی چگونه است؟

۲-۸- خصوصی سازی و عرضه اولیه عمومی

طی دو دهه اخیر بسیاری از کشورها، اقدام به کوچک سازی دولت و واگذاری بنگاه هانامیده می شود، علاوه بر « خصوصی سازی » به بخش خصوصی کرده‌اند. این فرایند کهگسترش بخش خصوصی، افزایش توان نظارتی دولت را نیز به همراه دارد. بدین منظور، ایران نیز خصوصی سازی بنگاه ها و شرکت های دولتی را در دستور کار خودقرار داده است. روش های مختلفی برای خصوصی سازی وجود دارد که یکی ازپرکاربردترین آن ها در همه کشورها و از جمله کشور ما، واگذاری سهام شرکت های دولتی به بخش خصوصی از طریق بورس اوراق بهادار است. شواهد تجربی، حاکی ازآن است که دولت ها علاقه دارند سهام شرکت های وابسته به خود را در عرضه عمومی اولیه به زیر ارزش ذاتی عرضه کنند و معمولاً قیمت گذاریِ زیر ارزش ذاتیِ عرضه عمومیِ اولیه سهام شرکت های دولتی، بیشتر از شرکت های غیردولتی است که بخش عمده خصوصی سازی را در جهان، کشورهای اروپایی عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه ۳ انجام داده‌اند و طی سال های اخیر، برنامه های خصوصی سازی درکشورهای در حال توسعه، رشد زیادی داشته است (کریمی پتانلار، ۱۳۸۳).

۲-۸-۱- عرضه اوراق بهادار

نخستین عرضه عمومی سهام یک شرکت در بازار اولیه که با هدف تامین سرمایه و منابع مالی صورت می‌گیرد به عرضه اولیه معروف است.

۲-۸-۲- مدیریت سود در زمان عرضه اولیه

گزارش های مالی، منابع مهم اطلاعاتی برای تصمیم گیری های اقتصادی به شمار می روندکه مدیران، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان جهت رفع نیازهای اطلاعاتی خود از آن ها استفاده می‌کنند . از آنجایی که اطلاعات به صورت یکسان دراختیار استفاده کنندگان قرار نمی گیرد، بین مدیران و سرمایه گذاران عدم تقارن اطلاعات ایجاد می شود. عدم تقارن اطلاعات وضعیتی است که مدیران در مقایسه با سرمایه گذاران، دارای اطلاعات افشا نشده بیشتری ‌در مورد عملیات و جوانب مختلف شرکت در آیندهمی باشند. همین امر سبب می شود که مدیران انگیزه و فرصت مدیریت سود را داشته باشند.با توجه ‌به این موضوع که مدیران مجبورند که اقلام تعهدی را در دوره های بعد برگرداننداحتمال کاهش سود شرکت های با عملکرد ضعیف در دوره های بعد افزایش می‌یابد. زیرابرای شرکت های با عملکرد ضعیف که به مدیریت سود می پردازند، احتمالاً جریان ها ینقدی جهت مخفی سازی تأثیر اقلام تعهدی برگردانده شده کافی نباشد . ‌بنابرین‏، انتظار می رود که کشف مدیریت سود در زمان عرضه اولیه سبب شود که سرمایه گذاران خارجی در برداشت خود ‌از کیفیت آتی سود بازنگری کنند و ارزیابی خود را از این گونه شرکت هاکه به مدیریت سود بر مبنای اقلام تعهدی می پردازند، تعدیل کنند

۲-۸-۳- بررسی عرضه های اولیه در بورس

با ابلاغ اصل ۴۴ قانون اساسی ازسوی مقام معظم رهبری، پذیرش شرکت ها در بورس به صورت جدی مورد بررسی قرار گرفت و ارسال امیدنامه شرکت ها جزءجدانشدنی روند پذیرش به حساب آمد. تعریف تحت الفظی عرضه عمومی اوراق بهادار برای اولین بار، بین عموم مردم است. هر شرکتی که قصد داشته باشد تامین مالی خود را از طریق پذیرش در بورس انجام دهد، می‌تواند سهام خود رادر بین مردم عرضه کند. زمانی که گروه کارآفرین که شرکتی را تأسيس کرده‌اند، احساس می‌کنند که شرکت بایستی بزرگتر شود و احتیاج به تزریق منابع مالی جدید به شرکت را دارند عرضه اولیه عمومی انجام می‌دهند.

۲-۸-۴- روش های معمول عرضه اولیه در دنیا وایران

عرضه اولیه عمومی به روش های مختلفی انجام می پذیرد که مهمترین آن ها ثبت دفتری، عرضه عمومی به روش حراج،عرضه عمومی به قیمت ثابت و روش های نوین اینترنتی می‌باشد. در سایر نقاط دنیا عرضه اولیه به روش ثبت دفتری انجام می شود. در ایران کشف قیمت به روش حراج صورت می‌گیرد. البته بورس در دستورالعمل جدیدی پیشنهاد داده است که روش عرضه اولیه از حراج را به ثبت دفتری تغییر دهند.

۲-۸-۵- عرضه های اولیه جذاب برای بازار سرمایه

هدف اصلی از عرضه عمومی اولیه، افزایش سرمایه برای شرکت است. عرضه سهام در بورس به منظور بهره برداری از منافع و امتیازات آن مقررات سنگین و الزامات گزارش گری را هم به دنبال خود دارد. سالانه حجم زیادی از پول های تازه سرمایه گذاران از طریق بورس ها در عرضه های سهام شرکت ها جذب می‌شوند و به منظور توسعه فعالیت ها در اختیار شرکت ها قرار می‌گیرد.

۲-۸-۶- مفاهیم مرتبط با عرضه اولیه سهام

کریگ من (۱۹۹۹) معاملات در روز اول عرضه اولیه را نشانگرعملکرد آینده سهام می‌داند و سهام را به چهار گروه ۱) سرد ۲)خنک ۳)داغ ۴) خیلی داغ تقسیم می‌کند. سهامی که در عرضه اولیه بازده ای بین ۱۰ تا ۶۰% داشته، عرضه داغ گفته می شود. اینگونه سهام دارای تقاضای بیشتر از عرضه است در نتیجه تعدادی از متقاضیان نمی توانند سهم مذکور را خریداری نمایند، در نتیجه خواهان سهم به قیمت بالاتر هستند. عرضه عمومی اولیه داغ در آینده دارای عملکرد بالاتری (افزایش قیمت) است. در حالی که بازده غیر عادی عرضه سرد مساوی یا کمتر از صفر است عملکرد آینده این نوع سهام ضعیف(کاهش قیمت خواهند داشت) می‌باشد. عرضه بسیا داغ زمانی است که بازده اولیه سهام بیش از ۶۰% است که عملکرد آینده سهام بسیار وخیم خواهد بود. در تحقیقات زیادی که بر روی عرضه اولیه سهام صورت گرفته، پدیده قیمت گذاری کمتر از واقع و افت قیمت در بلند مدت یا عملکرد بلندمدت عرضه اولیه در اکثر کشور ها مشاهده شده است .

بخش دوم- پیشینه تحقیق

۲-۹- تحقیقات انجام شده در داخل ایران

در ایران پژوهش های محدودی در زمینه بررسی مفاهیم کیفیت خسابرسی و مدیریت سود، به ویژه تاثیر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود ‌در شرکت های دارای عرضه اولیه انجام شده است. و اکثر پژوهش های انجام شده در رابطه با کیفیت حسابرسی است.

حدادی،منصوری،فلاحی (۱۳۹۱) به بررسی رابطه بین مدیریت سود وکیفیت حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین مدیریت سود وکیفیت حسابرسی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین مدیریت سود و دوره تصدی گری حسابرس (دوره تداوم حسابرس) وبین سود وتجربه حسابرس نیز رابطه معنی داری وجود دارد.

سجادی و عربی (۱۳۸۹) به بررسی تاثیر کیفیت حسابرسی بر مدیریت سود ‌و معرفی دقیق تحقیق های مختلف پرداختند. نتایج نشان می‌دهد ،حسابرسان با رسیدگی های دقیق وبا کیفیت خود می‌توانند اقلام تعهدی مورد استفاده مدیران را کاهش ومدیریت سود را محدود کنند .کیفیت حسابرسی میزان اقلام تعهدی اختیاری ومدیریت سود را کاهش می‌دهد .

در ایران عباسی و بالارود (۱۳۸۸) برای آزمون قیمت گذاری کمتر از واقع عرضه عمومی اولیه سهام پرداختند. نتایج حاصل از بازده های تعدیل شده با شاخص بازار در کوتاه مدت با بهره گرفتن از آزمون t تک نمونه ای نشان داد پدیده قیمت گذاری کمتر از واقع در عرضه عمومی اولیه در بورس تهران وجود دارد.

1. 1. تعیین رابطه ی بین استرس شغلی وفرسودگی شغلی در بین کارکنان اداره آموزش و پرورش شهر کرمانشاه .

1. تعیین میزان پیش‌بینی کنندگی سلامت روان از طریق استرس شغلی و فرسودگی شغلی در بین کارکنان اداره آموزش و پرورش شهر کرمانشاه .

۵-۱ فرضیه های پژوهش

1. بین سلامت روان و استرس شغلی در بین کارکنان اداره آموزش و پرورش شهر کرمانشاه رابطه

وجود دارد .

1. بین سلامت روان و فرسودگی شغلی در بین کارکنان اداره آموزش و پرورش شهر کرمانشاه رابطه

وجود دارد

1. بین استرس شغلی و فرسودگی شغلی در بین کارکنان اداره آموزش و پرورش ‌شهر کرمانشاه رابطه

وجود دارد .

1. استرس شغلی و فرسودگی شغلی پیش‌بینی کننده های سلامت روان در بین کارکنان اداره آموزش

و پرورش شهر کرمانشاه هستند .

۱-۶ تعریف متغیرها :

۱-۶- ۱ تعریف مفهومی

سلامت روانی : مفهوم سلامت روان شامل احساس درونی خوب بودن و اطمینان ازکارآمدی خود ، اتکاء به خود، ظرفیت رقابت، وابستگی بین نسلی و خودشکوفایی توانایی‌های بالقوه فکری و هیجانی و غیره می‌باشد. البته با در نظرگرفتن تفاوت های بین فرهنگ ها، ارائه تعریف جامع از سلامت روان غیرممکن می کند.با وجود این، بر سر این امر اتفاق نظر وجود دارد که سلامت روان چیزی فراتر از نبود اختلالات روانی است . و آنچه مسلم است این است که حفظ سلامت روان نیز مانند سلامت جسم حائز اهمیت است. (عباس زاده ،۱۳۸۲)

فرسودگی شغلی : فرسودگی شغلی نشانگان فروپاشی عاطفی بعد از سالها درگیری و اشتغال به کار

است. این نشانگان خصوصاًً در بین افرادی که در شغل های خدمات انسانی از قبیل کارکنان آموزشی و پزشکی که شاغل اند بیشتر شایع است. نشانه های فروپاشی شغلی با فقدان شور و اشتیاق،احساس محرومیت ‌و شکست،غیبت از کار ،بی علاقگی نسبت به قبول مسئولیت، افسردگی و علائم جسمانی مشخص می شود.علل فروپاشی شغلی متعدد است.بعضی علل خارجی هستند(وظایف محیط کار)وبعضی علل داخلی) درگیر شدن بیش از حد در کار و انتظارات غیر واقعی درمورد آنچه می‌تواند انجام شود.(تلاش برای درمان فروپاشی شغلی شامل روان درمانی،درمان های شیمیائی،درمان‌های فیزیکی و درمان های عصبی است(ساراسون، ۱۹۸۴؛ ترجمه نجارایان، ۱۳۷۱)

استرس شغلی : پاسخهای فیزیکی و عاطفی زیان آور یک شخص در زمانی که شرایط شغلی با توانایی ها،امکانات در دسترس و یا نیازهای نیروی کار مطابقت نداشته باشد (ساعتچی ، محمود،۱۳۸۱)

۱-۶-۲ تعریف عملیاتی :

سلامت روانی : نمره ای است که در این پژوهش ، آزمودنی از پرسشنامه سلامت عمومی ( GHQ) گلدبرگ (۱۹۹۲) به دست آورد .

استرس شغلی : نمره ای است که آزمودنی ، در این پژوهش از پرسشنامه استرس شغلی ال رایس به دست آورد .

فرسودگی شغلی : نمره ای است که آزمودنی ، در این پژوهش از پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش ( ۱۳۹۲ ) به دست آورد .

فصل دوم

پیشینه ی پژوهش

۲-۱ استرس شغلی

۲-۱-۱ تعاریف استرس

ونگ ^[۸] (۱۹۹۰ ، به نقل از دادستان ، ۱۳۸۶) معتقد است که استرس سازه‌ای پویا است که روان‌شناسان را با چالش روبرو ‌کرده‌است و ریشه اصطلاح استرس در مفاهیم مهندسی‌است وبه مقدار فشار بیرونی وارد شده بر اجسام اشاره دارد. استپ توی^[۹] ( ۲۰۰۸، به نقل از ایزدی ، ۱۳۹۰) استرس را ‌به این صورت تعریف ‌کرده‌است: هنگامی که الزامات مربوط به فعالیتی فراترازتوانایی فردی و اجتماعی است ، پاسخ‌هایی ارائه می‌شوند که به آن ها استرس می‌گویند. برای نمونه، رانندگی برای فردی که در حال یادگیری است، از شرایط تنش‌زا محسوب می شود؛ اما برای راننده با تجربه، فعالیتی بسیار آسان به‌شمار می رود.

واژه استرس از لغت لاتین”Stringer” به معنی ”سختی“ گرفته شده است. استرس یک واکنش تطبیقی به یک عامل بیرونی است که پیامدهای فیزیولوژیکی، رفتاری، شناختی و روان شناختی زیادی برای هر فرد در پی داشته، فرد را از حالت عادی خارج می‌کند.هانس سلیه^[۱۰] (۱۹۹۰، به نقل از ابطهی و الوانی ، ۱۳۸۹) پزشک اتریشی،پدر استرس در مفهوم جدید آن، بیان نمود که استرس بیانگر عکس العملهای فیزیکی- شیمیایی، ذهنی و عاطفی بدن ‌در مقابل‌ رویداد ها و موقعیت های وحشتتناک، هیجان آور، خطرناک و حساس است و ‌بنابرین‏ استرس واکنش و پاسخی به موقعیت های فشار آور است یا حالتی قلمداد می شود که در آن فرد بر اثر محرک‌های خارجی از وضعیت و حالت معمول خود خارج می شود و می کوشد خود را با آن ها منطبق و سازگار نماید، ‌بنابرین‏ واکنش روان تنی حاصل از این تلاش استرس نام دارد.

در تعریف دیگر استرس پاسخی است که فرد برای تطبیق با یک وضعیت خارجی متفاوت با وضعیت عادی، به صورت رفتار روانی یا جسمانی از خود بروز می‌دهد( ابطهی و الوانی ، ۱۳۸۹).

تعاریف مفهوم استرس بنا بر نظریه تعاملی که به روابط بین فرد و محیط تأکید می‌کند، بیشترین تأیید را به خود اختصاص داده است. از جمله : نظر لازاروس ^[۱۱] که استرس را نتیجه فرایند قضاوت ارزشی افراد از حوادث و موقعیت ها ، تعریف نموده است. در توضیح این مطلب باید گفته شود که وقتی فرد با حوادث و یا موقعیت های گوناگون روبرو می شود ، درگیر یک فرایند ارزشی ‌در مورد آن حادثه یا موقعیت می شود ، تا زمانی که معنی آن حادثه را درک کرده و همچنین قضاوت می‌کند که آیا امکانات و توانایی‌های او به اندازه کافی هستند تا تقاضاهای محیط را برآورده سازند. ‌بنابرین‏ در اینجا استرس نتیجه این فرایند قضاوت ارزشی است (لازاروس ، ۲۰۰۲، به نقل از ابطهی و الوانی ، ۱۳۸۹).

در تعریف دیگر استرس نیروی قدرتمندی است که دارای آثار مثبت و منفی زیادی است و مانند آب رودخانه ای است که با ایجاد سد می توان آن را مهار و مورد بهره برداری قرار داد، یا اینکه آن را به سیل ویرانگری تبدیل نمود . ‌بنابرین‏ تعریف استرس تا حدی می‌تواند مفید باشد و قدری فشار روانی جهت ایجاد انگیزه در انسان ضروری است اما زمانی که از آن بحث می‌گردد به نتایج منفی آن نگاه می شود و منظور ، آن بخش از استرس است که مضر است (ابطهی و الوانی، ۱۳۸۹ ).

فرهنگ جامع و روانشناسی و روانپزشکی (۱۳۷۳، به نقل از ایزدی ، ۱۳۹۰) استرس را چنین معنی می‌کند: «هر چیزی که در تمامیت زیست شناختی ارگانیسم خللی به وجود آورد و شرایطی ایجاد کند که ارگانیسم طبیعتاً از آن پرهیز کند، استرس شمرده می شود. استرس ممکن است به صورت محرک‌های فیزیکی ، عفونتها ، واکنش‌های آلرژیک و نظایر آن باشد و یا به صورت تغییر در شرایط اجتماعی افراد.

دادستان( ۱۳۸۷) برای روشن شدن مفهوم فشار عصبی ذکر چند نکته را ضروری می‌داند :

۱- استرس همواره به علت عوامل ناخوشایند و نامطلوب در فرد به وجود نمی آید. یک خبر شادی بخش نیز می‌تواند به اندازه یک حادثه ناگوار استرس زا باشد.

۲- استرس را نباید پدیده ای منفی در نظر گرفت بلکه میزان مشخص از آن به عنوان محرک افراد لازم است.

۳- مفهوم استرس با مفهوم اضطراب متفاوت است، زیرا اضطراب جنبه روانی دارد، در حالی که استرس صرفاً حالت روانی نیست و بلکه جنبه روانی تنی نیز دارد. این ‌به این معنی نیست که استرس بیماری جسمانی است، زیرا بیماری تظاهرات اختصاصی و غیر اختصاصی است. در حالی که استرس تظاهرات غیر اختصاصی یا عمومی دارد .

در تعریفی دیگر ، استرس حالتی پویا و هیجان انگیز است که فرد با یک فرصت ، محدودیت یا تقاضای غیر عادی مواجه می شود و واکنش‌های احساسی فیزیکی و شناختی از خود نشان می‌دهد (مقیمی، ۱۳۸۸ ).

معامله گران حاضر در بازار سرمایه، از نظر هدف و استراتژی معامله به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

الف) ریسک گریزانی که به دنبال ایمن سازی^[۱۰] محصول خود در مقابل ریسک های غالبا ناشی از نوسانات قیمتی هستند.

ب) سرمایه گذارانی^[۱۱] که با سرمایه گذاری، دنبال حفظ ثروت و یا افزایش آن هستند.

ج) آربیتراژگرها^[۱۲] -نوسانگیرها-که دنبال کسب سود با بهره گرفتن از اختلاف قیمت یک محصول در بازار های مختلف بوده و با ریسکی هم مواجه نیستند.

د) سفته بازان^[۱۳] که سعی در استفاده از روند های کوتاه مدت بازار دارند و به نقدینگی بازار کمک می‌کنند ولی بخشی از این افراد که سهامبازان^[۱۴] باشند برای بازار مضر می‌باشند از اطلاعات نهانی شرکت و راه های غیرقانونی برای سود بردن استفاده می‌کنند (کسلوسکی^[۱۵]، ۲۰۱۱) لذا برای فعالان بازار^[۱۶] هم نوسانات کوتاه مدت و هم نوسانات بلند مدت حایز اهمیت می‌باشد.

یکی از عوامل مهمی را که سرمایه گذارن، در تحلیل شرکت ها (برای برآورد ریسک و بازده) در نظر می گیرند، ساختار سرمایه^[۱۷] شرکت (بدهی و حقوق صاحبان سهام) می‌باشد که به همراه به همراه سایر صورت های مالی، اطلاعات مناسبی را برای تجزیه و تحلیل و برآورد ریسک و ارزش ذاتی^[۱۸] سهام شرکت، ارائه می‌دهد (بودی^[۱۹] و همکاران، ۲۰۱۱: ۶۲۷). ‌در مورد اوراق بهادار اسلامی، با وجود اینکه صکوک و اوراق قرضه هر دو ابزار بدهی محسوب می‌شوند ولی استفاده شرکت از هر کدام از آن ها در ساختار مالی خود، می‌تواند اثر متفاوتی روی ارزش شرکت^[۲۰] داشته باشد (عالم^[۲۱]، ۲۰۱۳).

هنگام استفاده از انتشار صکوک برای تامین مالی، از آنجایی که این اوراق در ساختار سرمایه شرکت اثر گذاشته، و می‌توانند منجر به تغییر در عملکرد مالی^[۲۲] و ارزش شرکت شده (فوزی^[۲۳]، ۲۰۱۳) در نتیجه روی نگرش سهام‌داران نسبت به ارزش سهم تاثیر خواهند گذاشت که با توجه به مکانیزم عرضه و تقاضا^[۲۴] در بازار، ممکن است روی قیمت سهم اثر مثبت یا منفی قابل توجهی داشته باشد.

لذا در این تحقیق به بررسی این مسئله پرداخته می شود که: اثر انتشار صکوک بر نوسان قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران و مالزی، چگونه است؟

۱- ۳ اهمیت و ضرورت تحقیق

با توجه به رشد فزاینده در تعداد ابزارهای مالی، لازم است پیرامون هر یک از آن ها تحقیقات لازم صورت بگیرد تا در هنگام تصمیم برای تامین مالی و یا سرمایه گذاری، یک مدیر مالی و یا یک سرمایه گذار بتواند جهت انتخاب بهینه خود، اطلاعات لازم را داشته باشد.

۱-۳-۱ اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ نظری

• • جدید بودن بررسی تاثیر انتشار صکوک بر نوسان قیمت سهام در جهان؛

• • گسترش ادبیات تحقیق و اطلاعات نظری پیرامون رابطه نوسانات قیمت سهام سهام با اخبار مبنی بر استفاده شرکت از صکوک برای تامین مالی خود.

• • شناسایی و معرفی اوراق بهادار اسلامی رایج در جمهوری اسلامی ایران.

• شناسایی و معرفی اوراق بهادار اسلامی رایج در سایر کشورهای جهان.

۱-۳-۲ اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ کاربردی

• • کمک به انتخاب نوع تامین مالی شرکت ها، با توجه به اثری که آن ابزار روی قیمت سهام شرکت خواهد گذاشت.

• • کمک به کارشناسان مالی و اقتصادی برای تحلیل وضعیت بازار؛

• • کمک به سرمایه گذاران و مدیران سرمایه گذاری که در بورس های کشورهای اسلامی سرمایه گذاری می‌کنند.

• • کمک به شرکت های ایرانی پذیرفته شده در بورسهایی که همزمان از دو سیستم مالی اسلامی و متداول استفاده می‌کنند.

• کمک به کاهش غنای ادبیات تحقیق پیرامون اوراق تامین مالی اسلامی.

۱-۴ اهداف تحقیق

۱-۴-۱ هدف اصلی

• شناسایی اثر انتشار صکوک بر نوسانات قیمت سهام شرکت های بورسی.

۱-۴-۲ اهداف فرعی

• • شناسایی اثر سررسید صکوک بر نوسانات قیمت سهام، هنگام نشر صکوک.

• • شناسایی اثر بازده تا سررسید اوراق صکوک بر نوسانات قیمت سهام، هنگام نشر صکوک.

• شناسایی اثر حجم صکوک منتشر شده بر نوسانات قیمت سهام، هنگام نشر صکوک.

۱-۵ فرضیه‌های تحقیق

۱-۵-۱ فرضیه اصلی

• انتشار صکوک بر نوسان قیمت سهام اثر مثبت دارد.

۱-۵-۲ فرضیه‌های فرعی

• • زمان سررسید صکوک بر نوسان قیمت سهام هنگام نشر صکوک اثر مثبت دارد.

• • بازده اوراق بر نوسان قیمت سهام هنگام نشر صکوک اثر مثبت دارد.

• حجم انتشار صکوک منتشر شده بر نوسان قیمت سهام هنگام نشر صکوک اثر مثبت دارد.

۱-۶ متغیرهای تحقیق

الف) متغیر مستقل: متغیری است که روی متغیر وابسته به صورت مثبت یا منفی تأثیر می‌گذارد. متغیر مستقل در این تحقیق عبارت است از:

• رویداد انتشار صکوک توسط شرکت که در برگیرنده مؤلفه‌ های زیر می‌باشد.

  • • حجم انتشار صکوک.
  • • سررسید صکوک منتشر شده.
  • بازده تعیین شده برای صکوک منتشر شده.

ب) متغیر وابسته: متغیری است که از سایر متغیرها‌ تأثیر می‌پذیرد. متغیر وابسته تحقیق عبارت است از:

• نوسان قیمت سهام که بخشی از بازده سهام می‌باشد.

۱-۷ روش تحقیق

با توجه به اینکه این تحقیق در ارتباط با شناسایی اثر انتشار صکوک بر نوسان قیمت سهام شرکت منتشر کننده صکوک است و سرمایه‌گذران و تحلیل‌گران مالی می‌توانند از نتایج آن استفاده کنند، می توان نتیجه گرفت که این تحقیق از نظر هدف کاربردی است.

پژوهش‌های کاربردی، پژوهش‌هایی هستند که در آن‌ ها نظریه ها، قانون‌ها، اصل‌ها و فن‌هایی که در پژوهش‌های بنیادی تدوین می‌شوند برای حل مسائل اجرایی و واقعی به کار گرفته می‌شوند (خاکی،۲۴:۱۳۹۱)

این تحقیق از نظر روش جزء روش های تحلیلی و استنباطی، بر اساس روش بررسی اثر رویداد^[۲۵] و آزمون آماری T یک نمونه‌ای می‌باشد.

۱-۷-۱ جامعه آماری

جامعه این پژوهش، کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و مالزی می‌باشد.

۱-۷- ۲ چگونگی تخمین/ برآورد نمونه آماری تحقیق و روش نمونه‌گیری

روش نمونه‌گیری استفاده شده در این تحقیق، به صورت هدفمند، غیر‌تصادفی و از بین شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و مالزی است که دارای ویژگی‌های زیر باشند:

۱٫ داده های قیمتی سهام شرکت برای دو سال قبل از انتشار صکوک و پنج روز بعد از آن موجود باشد.

۲٫ شرکت از اوراق صکوک برای تامین مالی خود استفاده کرده باشد.

• • شبکه های Peer-to-Peer- در این نوع شبکه، تمام کامپیوترها به طور یکسان کار را آغاز می‌کنند. تمام کامپیوترها می‌توانند به صورت سرویس گیرنده و هم به صورت سرویس دهنده عمل کنند. امنیت و مجوزها در هر کامپیوتر شبکه مدیریت می شود. هر کامپیوتر در این گونه شبکه ها می‌تواند منابعی را از کامپیوترهای دیگر درخواست کند و منابع خود را با کامپیوترهای دیگر به اشتراک بگذارد. حداکثر تا ده کامپیوتر می‌توانند از طریق این نوع شبکه با همدیگر ارتباط برقرار کنند.

  

• • شبکه های سرویس گیرنده/سرویس دهنده- در این نوع شبکه، کامپیوترهای سرویس دهنده منابعی را برای بقیه شبکه ها آماده می‌کنند. این روش پرهزینه تر از روش قبلی است ولی علاوه بر این که می توان تعداد کامپیوتر بیشتری را مدیریت کرد می توان گزینه های مدیریتی و امنیتی بیشتری را نیز ارائه کرد.

ب)شبکه های گسترده(WAN)^[99]– این نوع شبکه ها بین قاره ای و موجب ارتباط بین کامپیوتر ها از طرق خطوط تلفن و ماهواره می‌باشد. در این روش هیچ گونه محدودیتی در تعداد کامپیوترهایی متصل به هم وجود ندارد. و برای ایجاد ارتباط کامپیوترها از طریق خط تلفن، به وسیله ای به نام مودم نیاز است (جهانگیری، ۱۳۸۶، ص ۹). شبکه های گسترده ون در فاصله های جغرافیایی وسیعی از چندین مایل تا همه قاره ها گسترده هستند شبکه های گسترده ممکن است ترکیبی از خطوط انتقال تلفنی خطوط اختصاص ارتباطات ریزموج و ماهواره ای باشد خطوط انتقالی تلفنی یاخطوط راهگزینی خطوط تلفنی هستندکه شخص از طریق پایانه خویش داده ها را به رایانه دیگر انتقال می‌دهد تماس تلفنی از طریق مسیرها به مقصد تعیین شده هدایت یا منتقل می شود خطوط اختصاصی یا خطوط غیر راهگزینی خطوطی هستند که همواره برای انتقال داده ها در دسترس می‌باشند و مستاجر آن از شرکت های تلفن عمومی یافروشندگان رسانه های ارتباطی خصوصی اجاره یا خریداری کرد بیشتر شبکه های گسترده موجود از خطوط راهگزینی استفاده می‌کنند (لاودن، ۱۳۸۰،ص ۱۱۷).

ج )شبکه های بی سیم^[۱۰۰] – انتقال بی سیم، که علایم از طریق هوا یا فضا و بدون هیچ ابزار فیزیکی ارسال می‌شوند به عنوان یکی از گزینه های بسیار مهم در برابر کانال های ارسالی فیزیکی مانند سیم های بافته کابل های هم محور و فیبر نوری ظهور یافته اند.رسانه انتقال بی سیم، طیف الکترومغناطیسی است. بعضی از انواع انتقال بی سیم مانند ریز موج ها یا ماورای قرمز دامنه طول موج (فرکانس) طیف خاصی را اشغال می‌کند که با مقیاس مگا هرتز آن را می سنجند در واقع دیگر انواع انتقال بی سیم دارای استفاده های کاربردی هستند مانند تلفن های همراه و ابزار صدا کردن (پی جویی) که وسیله مؤسسات قانون‌گذار ملی یا توافقات بین‌المللی محدوده مشخصی از فرکانس به آن ها کارکردهای خاص و وظایف انتقال داده ها به آن ها سپرده می شود. شبکه های بی سیم نسبت به شبکه های سیم کشی شده می‌توانند گران تر، کندتر و همراه با خطای بیشتر باشند. تهیه انرژی و پهنای باند در تجهیزات بی سیم به مدیریت قوی سخت افزاری و نرم افزاری نیازمند است حفظ امنیت و اسرار خصوصی در شبکه های بی سیم مشکل ساز است زیرا انتقال بی سیم را به راحتی می توان کنترل کرد اگر شبکه ها از استانداردهای گوناگون استفاده کنند به راحتی نمی توان داده ها را بین شبکه های بی سیم مختلف انتقال داد (لاودن، ۱۳۸۰، ص ۱۰۵).

د)شبکه رقومی خدمات یکپارچه^[۱۰۱] (ISDN)- استانداردی بین‌المللی برای دسترسی از طریق شبکه های تلفنی است که خدمات صدا، داده، تصویر، را در یک حلقه ارتباطی واحد یکپارچه می‌سازند. خدمات آی اس دی ان در دو سطح وجود دارد آی اس دی ان با سرعت پایه و آی اس دی ان با سرعت پیشرفته آی اس دی ان با سرعت پایه داد ها را با سرعت ۱۲۸ کیلوبایت در ثانیه از طریق خطوط تلفن محلی موجود منتقل می‌کند سازمان ها و افرادی که انتقال با پهنای باند بالا نیاز دارند و یا می خواهند به طور هم زمان و از طریق یک خط فیزیکی صدا و داده را منتقل کنند ممکن است از این خدمات استفاده کنند آی اس ای دی ان، با سرعت پیشرفته دارای ظرفیت انتقال محدوده مگابایت هستند و برای کاربرانی طراحی شده است که از خدمات ارتباطات راه دور بیشتر استفاده می‌کنند(لاودن ۱۳۸۰، ص ۱۲۰).

و)شبکه دی اس ال ^[۱۰۲](DSL)- فن آوری دی اس ال همانند آی اس دی ان برای انتقال صدا، داده ویدئو از خطوط تلفنی مسی استفاده می‌کند اما ظرفیت انتقال بیشتری نسبت به آی اس دی ان دارند این فن آوری چند نوع مختلف می‌باشد خط مشترک کننده دیجیتال نامتقارن که به هنگام دریافت داده ها دارای سرعت انتقال ۵/۱ تا۹/۱ مگا بایت در ثانیه می‌باشد و هنگام ارسال داده ها با سرعت انتقال آن تا ۶۴۰ کیلوبایت در ثانیه می‌رسد خط مشترک کننده دیجیتال متقارن که همان سرعت انتقال را به هنگام ارسال و دریافت داده ها تا ۳ مگا بایت در ثانیه پشتیبانی می‌کنند(لاودن؛ ۱۳۸۰، ص ۱۲۱).

ه )فیبر نوری^[۱۰۳]– کابل های فیبرنوری هزاران رشته از فیبر نازک شیشه ای است که ضخامت هر یک به اندازه موی سر انسان است و در داخل کابل قرار گرفته اند، داده ها به وسیله ابزار لیزری از طریق کابل فیبر نوری به شکل پالس های نوری و با سرعت ۵۰۰ کیلو بیت تا چندین میلیارد بیت در ثانیه ارسال می شود کابل فیبر نوری نسبت به رسانه های سیمی به طور قابل ملاحظه ای سریع تر، سبک تر و بادوام تر و برای سیستم هایی که به ارسال حجم زیادی از داده ها نیاز دارند بسیار مناسب می‌باشند اما کار با کابل های فیبر نوری مشکل تر، گران تر و نصب آن نیز مشکل تر می‌باشد در بیشتر شبکه ها برای تأسيس زیرساخت با سرعت بالا در کابل های فیبر نوری استفاده و از سیم های بافته و سیم های هم محور (کواکسیل^[۱۰۴]) برای اتصال زیرساخت به یک ابزارها استفاده می شود(لاودن، ۱۳۸۰،ص ۱۰۵).

۲-۱-۱۰) کاربرد فن آوری اطلاعات

از روزی که افرادی به عنوان محقق و اندیشمند وظیفه تحقیق و جستجوی علوم و راهنمایی جوامع را به عهده گرفتند تا امروز که سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی^[۱۰۵] با عنوان همچون سیستم های خبره و پایگاه های دانش وظیفه هم فکری و جست و جوی اطلاعات را به عهده دارند اطلاعات نقش اصلی را عهده دار بوده است و در این بین وجود مراکز پایگاه ها داده و مدیریت آن ها به روش های مختلف اعم از سنتی، سلسله مراتبی، رابطه ای و شبکه ای نقش اساسی در سرعت بخشیدن به روند مدیریت اطلاعات را ایفا کرده‌اند(محمدیان روشن ۱۳۸۹، ص ۲۵).