۲-۱-۷-۳-توصیف ویژگی افراد در مدل سبک شناختی

بر اساس این مدل هر فرد می‌تواند دارای سبک تفکر تحلیلی (عقلایی ، منطقی ، انتقادی ، جزئی نگر) و یا شهودی ( کل نگر ، تجربه مدار ، خلاق ، قادر به یکپارچه سازی چندین موضوع به طور همزمان) باشد . افرادی که دارای سبک تفکر تحلیلی هستند، همیشه به دنبال حقایق و اطلاعات می‌گردند . در واقع این افراد تمایل دارند تا از هر موضوعی به صورت دقیق و نیز از حقایق و جزئیات زیادی آگاهی کسب نمایند . این افراد وظیفه محور هستند و از ریسک نمودن در کارها ترسی ندارند و از خود، تمایل به حل مسائل پیچیده را نشان می‌دهند و در صورت رویارویی با این مسائل ، توانایی ارائه یک راه حل شفاف و منطقی را دارند. این افراد به کارکردهای مدیریتی از قبیل ساختاربندی ، کنترل و برنامه ریزی توجه زیادی دارند و علاقه مند به محیط های ساختاریافته هستند . ‌بنابرین‏ این افراد در اهداف خود توجه زیادی به برنامه ریزی می نمایند. این افراد انتظار دارند تا دیگر افراد ، به قوانین و توافقات حاصله پایبند باشند . در مقابل این سبک ، سبک تفکر شهودی قرار گرفته است . افرادی که دارای سبک تفکر شهودی هستند تمایل دارند تا کل نگری داشته باشند و علاقه مند به خلق حوادث و نیز تجربه کردن آن هستند . این افراد مشکلات را به عنوان فرصت و چالش می نگرند . اغلب، قوانین و رویه ها مورد قبول این افراد نمی باشد و تمایل دارند تا به طور آزاد و بدون محدودیت به فعالیت بپردازند . این افراد بیشتر علاقه مند به فکر کردن در سطح مفاهیم هستند تا به جای فکر کردن به اجرای ایده ها . افراد دارای تفکر شهودی به نسبت، افرادی جاه طلب و موفقیت گرا هستند و در کارهای خود بر ارتباطات و روابط بین فردی تکیه می نمایند ( واندر هایدن ، ۲۰۰۴، ۱۸) .

۲-۲-جو سازمانی

۲-۲-۱-تعاریف جو سازمانی

«هرسی» و «بلانچارد» معتقدند که وظیفه مدیر یا رهبر سازمان از این نظر مهم است که، او به عنوان جایگاه قابل اطمینانی به شمار می‌آید که همه متغیرهای محیطی دیگر پیرامون آن کنش رویاروی دارد. مدیران باید از ویژگی های برجسته ای برخوردار باشند و با بهره گرفتن از یافته و مطالعات انجام شده پیرامون مسائل مدیریت، روش های مناسب را با توجه به موفقیت سازمان اعمال کنند و همچنین با ایجاد فضای دلپذیر سازمانی زمینه دستیابی به هدف های سازمان را فراهم نمایند. جو سازمانی به تمام محیط داخلی سازمان اشاره دارد . بعبارت دیگر جو سازمان شامل مجموعه ای از ویژگی ها است که به وسیله اعضاﺀ سازمان مشاهده شده است (مقیمی ،۱۳۷۹،۱۷۴).

لیتوین و روبرت استرینج جو سازمانی را چنین تعریف می‌کنند : ادراکاتی که فرد از نوع سازمانی که در آن کار می‌کند دارد و احساس او به سازمان بر حسب ابعادی مانند استقلال ،ساختار سازمانی ، پاداش ، ملاحظه کاریها ،صمیمیت و حمایت و صراحت .

جو سازمانی مربوط به ویژگی های درونی ای می شود که یک سازمان را از سازمان های دیگر متمایز می کند. این جو به وسیله ادراکات کارکنان و توصیف های آنان از ویژگی های درونی سازمان سنجیده می شود ( هاپلین^[۱۱۷] ، کرافت^[۱۱۸] ،۱۹۷۰، ۱۶۱).

علاقه بند جو سازمانی را به کیفیت درونی سازمان ،آن گونه که اعضای سازمان این کیفیت را تجربه و ادراک می‌کنند تعبیر می‌کند (علاقه بند، ۱۳۷۸،۸).

از نظر آیرز^[۱۱۹] (۲۰۰۵) جو سازمانی به عنوان گروهی از ویژگی ها می‌داند که از طریق آن سازمان توصیف می‌گردد که این ویژگی ها عبارتند از:

1. 1. ویژگی هایی که سازمان را از سازمان‌های دیگر متمایز می کند.

1. 1. در طی زمان نسبتا با دوام هستند.

1. رفتار کارمندان را در سازمان تحت تأثیر قرار می‌دهد (آیرز ، ۲۰۰۵، ۲).

‌بر اساس نظر بدوم «جو سازمانی عبارت است از شرایط نیروها و محرک‌های خارجی که بر انسان‌ها تأثیر می‌گذارند. وی محرک‌های خارجی را در عوامل فیزیکی، اجتماعی، فکری خلاصه کرده و دامنه تغییر جو را از درونی ترین فعل و انفعالات اجتماعی تا نیروهای خیلی بیرونی، فرهنگی و سازمانی گزارش ‌کرده‌است(صالحی و حسینی، ۱۳۷۰، ۱۱۸).

اینک طبق شرحی که رفت، ملاحظه می شود که افراد مختلف از دیدگاه های متفاوتی جو سازمانی را تعریف می‌کنند و به آن می پردازند ولی نکته ای که در اکثر تعاریفی که بیان شد مشترک می‌باشد آن است که جو سازمانی ‌بر اساس ادراکات کارکنان از محیط سازمان سنجیده می شود. در واقع جو سازمانی حاصل فراگرد تأثیر متقابل جنبه‌های فردی سازمانی یک سیستم اجتماعی است به عبارتی زمانی که ما می پذیریم که کل سازمان به منزله یک سیستم اجتماعی قلمداد شده، ‌بنابرین‏ می توان بیان داشت فعالیت ها و اقدامات افراد انسانی جهت انجام وظایف سازمانی و سازگار نمودن جنبه‌های فردی و سازمانی در این سیستم اجتماعی شکل دهنده جو سازمانی می‌باشد.

جو سازمانی متغیر تعدیل کننده بین دو متغیر ساختار سازمانی و فرایندهای سازمانی (ورودی ها) با عملکرد و رضایت شغلی (خروجی ) می‌باشد ( فورنهام^[۱۲۰] ، ۱۹۹۷، ۵۷۹) .

طبق نظر کورنبرگر^[۱۲۱] و کلگ^[۱۲۲] (۲۰۰۴)، تحقیقات محققان نشان از آن می‌دهد که در دهه های گذشته، محققان زیادی نسبت به بررسی در زمینه فضای کاری و ابعاد معماری چرخه کاری علاقه زیادی به دست آورده اند و نتایج حاصل از کار آنان ارتباط نزدیک بین کار ایجاد این فضاها را با سازماندهی آن ها نشان می‌دهند ( بورچ^[۱۲۳] ، ۲۰۰۹، ۱) . دوفی^[۱۲۴] (۱۹۹۷) در پاسخ ‌به این سوال که چگونه می توان با طراحی خوب در زمینه فضای کاری ، کارکنان با ارزش را جذب نماییم بیان داشته است که در صورتی می توان ‌به این امر مهم دست یافت که روابط کلی بین مؤلفه‌ های جو سازمانی با سازمان همخوانی داشته باشد ( دال و بورلی^[۱۲۵] ، ۲۰۰۸) .

۲-۲-۲-مؤلفه‌ های جو سازمانی

جیمز و جونز با مرور اطلاعات قبلی ۳۵ مفهوم را با جو سازمانی مرتبط دانسته است . از نظر آنان جو سازمانی متاثر است از ابعاد زیر :

• • تعارض وابهام ؛

• • چالش ها ، اهمیت و تنوع شغلی ؛

• • تسهیل و حمایت رهبر ؛