1. 1. نشان دادن گرمی و توجه.

1. 1. برقرار کردن ارتباط مؤثر و داشتن فهم و بینش به دیگران.

   

1. 1. سهیم شدن تجارب زناشویی با دیدی باز.

1. 1. نشان دادن حساسیت به نیازهای دیگران در گروه.

1. 1. نشان دادن توانایی مقابله مؤثر با موقعیت مشکل در گروه.

1. نشان دادن برنامه ریزی مؤثر و مهارت های طراحی برنامه.

۲-۳-۲- رویکرد ارتباط زوج (C. C) ^[۴۴]

برنامه ارتباط زوج ها بیشتر تحت تاثیر نظریه های نظام های خانواده بوده است و چندین نفر در رشد این برنامه نقش اساسی داشته اند که از جمله می توان به افراد زیر اشاره کرد. روبن هیل^[۴۵]، ویرجینیا ستیر و همکارانش، دان جکسون^[۴۶]، پاول واتزلاویک^[۴۷]، سیدنی جورارد^[۴۸] و ویلیام هیل^[۴۹].

اهداف کلی برنامه ارتباط زوج برای کمک کردن به زوج ها در موارد زیر می‌باشد: ۱- در موضوعات روزانه به طور موثرتر ارتباط برقرار کنند.

تعارضات را کنترل و حل کنند.

یک رابطه زنده و رضایت بخش به وجود آورند(فقیرپور،۱۳۸۳).

۲-۳-۲-۱- کیفیت برنامه ارتباط زوج

در برنامه یادگیری مهارت های مؤثر در ارتباط زوج ها ابعاد مهمی وجود دارد. این برنامه زوج ها را به موارد زیر مجهز می‌کند:

۱- نقشه های ادراکی برای فهم خود و همسر و اینکه آن ها در چه حد به طور مؤثر ارتباط برقرار می‌کنند و یا بدون اثربخشی باهم ارتباط برقرار می‌کنند.

۲- یازده مهارت ویژه صحبت کردن و گوش دادن برای ارسال و دریافت روشن و صحیح پیام ها.

۳- ابزار و راهبرد هایی برای پردازش پیامدها و حل تعارضات.

1. 1. تسریع فنون مهارت آموزی برای کمک به زوجها تا مهارت ها و مفاهیم ارتباط زوج را به زندگی روزانه شان انتقال دهند.

1. 1. آگاهی از هر دو جنبه نگرشی و رفتاری حل تعارض و پایه ریزی رابطه.

1. 1. تمرینات ارتباطی برای به کارگیری مهارت ها با کودکان به منظور قوی کردن ارتباط خانوادگی شان.

1. 1. اعتماد به اینکه مفاهیم و مهارت‌های اموزش داده شده از لحاظ نظری و تحقیقی دارای عملکرد مناسب هستند.

1. یک نظام ارتباطی عملی و کامل که کوتاه ،ساخت دار، کم هزینه و اثربخش باشد(میلر و شرارد، ۱۹۹۹).

۲-۳-۲-۲- اهداف برنامه

این برنامه از نظریه نظام ها به وجود آمده است و چهار هدف عمده دارد:

۱- افزایش اگاهی از خود، همسر و رابطه (صفات، فردیت،همبستگی درونی، مرزها و همکاری)

۲- آموزش مهارت های صحبت کردن و گوش دادن مؤثر ( متمایز سازی، پردازش اطلاعات)

۳- گسترش افکار برای غنی کردن رابطه (کنترل خود،خود جهت دهی ، خود بازنگری و اصلاح کردن خود)

۴- افزایش رضایتمندی در ارتباط با موضوعات و رابطه(برگر و هانا، ۱۹۹۹).

۲-۳-۲-۳- چهارچوب اجرایی

این برنامه را هم می توان برای یک زوج در یک زمان و هم در یک چهارچوب گروهی آموزش داد. به صورت یک زوج (به صورت خصوصی) در شش جلسه ۵۰ دقیقه ای، گروه کوچک با دو یا چهار زوج در چهار جلسه ۲ ساعتی. گروه بزرگ با پنج تا دوازده زوج در چهار جلسه دو ساعتی. هر جلسه چهارچوب های مفهومی عملی( سازمان دهنده های شناختی)، مهارت های ارتباطی ویژه (ابعاد رفتاری) و فرایند های تعاملی (خطوط راهنما) را برای بحث و حل مسائل فراهم می­ کند. یادگیری از طریق موضوعات واقعی زندگی زوج ها که در جریان برنامه مورد بحث قرار می گیرند و همچنین از طریق پسخوراند و رهبری تعاملاتشان که از جانب آموزش دهنده و دیگر شرکت کنندگان، اتفاق می افتد.

در اینجا چهارچوب هر جلسه به طور مختصر بررسی می شود.

جلسه اول: مراقبت خود

جلسه اول بر مراقبت خود، فردیت و عزت نفس تمرکز دارد. از آنجا که هر شخص منحصر به فرد است، ‌بنابرین‏ آنچه را که یک همسر در ارتباط با یک موضوع یا موقعیت مربوط به رابطه زناشویی تجربه می‌کند با آنچه که همسر دیگر تجربه می‌کند، به میزان زیادی تفاوت دارد. برنامه ارتباط زوج ها بر این عقیده تأکید دارد که تفاوت های فردی ممکن است منشاء تعارض یا همکاری باشد و وسیله ای برای ارتباط برقرار کردن منحصر به فرد همسران است و این تفاوت ها به عنوان یک منشاء مثبت برای همسران به حساب می‌آید. چرخه آگاهی^[۵۰] که در اولین جلسه ارائه می شود به همسران کمک می‌کند تا برخودشان تمرکز کنند و از این طریق بتوانند:

۱- خودآگاهی شان را افزایش دهند.

۲- موضوعات و موقعیت ها را بهتر درک کنند.

۳- اطلاعات مربوط به خود را برای ارتباط مؤثر و رضایتبخش به کار برند.

این اهداف از طریق زیر به دست می‌آیند:

1. 1. مشخص کردن سه نوع پیامد اساسی (موضوعی، شخصی، رابطه ای)

1. 1. تمرین صحبت با خود (استفاده از چرخش آگاهی برای انعکاس و پردازش پیامدها)

1. یادگیری شش مهارت صحبت کردن(مبتنی بر چرخش آگاهی) برای بیان خود روشن و حساس بودن.

چرخه آگاهی اولین نقشه ادراکی و ابزار عملی است که در برنامه به وجود می‌آید. از جنبه نظری، چرخه آگاهی ساختار اطلاعاتی یک موقعیت یا موضوع را ارائه می‌کند. همان‌ طور که یک جمله دارای یک ساختار گرامری است، یک موقعیت یا موضوع نیز دارای یک ساختار اطلاعاتی است. این ساختار، داده ­های حسی، افکار، احساسات، تمایلات و اعمال را در بر دارد و برای اصلاح و سازمان دادن آگاهی یک شخص به کار می­رود. وقتی که شخص این ساختار کلیدی را درک کرد، می‌تواند موقعیت ها و فرایند ها را به طور مؤثر و با شایستگی تحلیل کند. مفهوم فردیت خود عبارت است از تعادل تنش طبیعی و جاری بین جدایی(استقلال شخصی) و همبستگی (دوسویه بودن، خود در ارتباط با افراد مهم دیگر). فردیت گرایی نه به معنای محو کردن خود است و نه به معنای خودبینی.

جلسه دوم: مراقبت همسر

جلسه دوم بر مراقبت همسر تمرکز دارد. متمایز سازی و شکل دهی عزت دیگری ، آگاهی از دیگری و فهم ان برای پایه ریزی یک رابطه زنده بسیار مهم است. مهارت های تمرکز بر دیگری به طریقه های زیر اموزش داده می‌شوند.

1. 1. مرور کردن چرخش آگاهی به عنوان اساس ردیابی دیگری

1. 1. یادگیری پنج مهارت گوش کردن که تمرکز بر دیگری را به طور سازنده و دقیق تسهیل می‌کند.

1. تمرین سیکل گوش دادن به عنوان یک راهبرد مهارتی برای به دست آوردن اطلاعات با کیفیت بالا از دیگری، مخصوصاً در موقعیت های استرس زا و پیچیده.

جلسه سوم: حل تعارضات

جلسه سوم بر حل تعارض ها تمرکز دارد. تجارب و تحقیقات نشان می‌دهند که هم سطح رضایتمندانه و هم تداوم رابطه به کیفیت ارتباط و توانایی زوج ها در حل تعارض ها بستگی دارد. در جریان مرحله سوم شرکت کنندگان نشان می‌دهند که چگونه می ­توانند تعارض ها را به طور مؤثر حل کنند و به روش های زیر عمل می‌کنند:

1. 1. یادگیری یک چهارچوب اختیاری با کارکرد خوب یا بد به منظور دست به کار شدن با تعارض.

1. 1. شناسایی الگوهای حل تعارض همسر و سطوح همراه شده با این فرایند و پیامد الگوها.

1. یادگیری و به کارگیری هشت گام نقشه کشی برای یک موضوع، در ارتباط با فرایند مبتی بر شش مهارت صحبت کردن و پنج مهارت گوش دادن.

در حالی که فردیت و متمایزسازی مهمترین مفاهیم نظری جلسه های اول و دوم هستند و همکاری مهمترین مفهوم جلسه سوم است. همکاری به معنای با هم کارکردن (ترکیب اطلاعات) به عنوان یک گروه (کل) است که با یک هدف مشترک برای رشد هنه اعضای خانواده صورت می‌گیرد.