بلسکی در سال ۱۹۸۱ بیان کرد حمایتی که یک والد از همسرش دریافت می‌دارد ممکن است تربیت مثبت را تسهیل کند . امروزه برای این ادعا شوهاد محمی در دست است حمایت همسر عموماً با قابلیت تربیتی مادر رابطه مثبت دارد(استافورد و به یرف ترجمه دهگان پور و خرازچی ، ۱۳۷۷).

۲-۱-۴ رضایتمندی و سازگاری زناشویی

در ازدواج سازگاری زناشویی و رضایت از آن امر مهمی به شمار می‌آید. سازگاری زوجین یکی از پیامدهای ازدواج موفق است که نه تنها بر میزان رضایتمندی و احساس خوشبختی آن ها اثر می‌گذارد بلکه تنش های زناشویی را کاهش می‌دهد. سازگاری زناشویی در ده بعد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که عبارتند از نقش زن و مرد، پذیرش سلیقه همسر، ارتباط دوتایی با همسر، توانایی حل تعارض، مدیریت مالی خانواده، نحوه گذراندن اوقات فراغت، روابط جنسی با همسر، تربیت فرزندان، ارتباط با خانواده اصلی و دوستان و جهت گیری مذهبی با همسر (فوورس[۳۹] و السون[۴۰]، ۱۹۸۹) رضایتمندی زناشویی حالتی است که طی آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی و رضایت دارند (سینها[۴۱]، ۱۹۹۱) رضایتمندی زناشویی می‌تواند به عنوان یکی از شاخص های اساسی در کیفیت[۴۲] زندگی تاثیر مهمی بر آن داشته باشد. در همین رابطه دو نظریه در روان شناسی اجتماعی وجود دارد که باور دارد ابعاد گوناگون زندگی یک فرد به هم مرتبط است. یکی نظریه جبران[۴۳]، که معتقد است شخصی که از یک جنبه زندگی ناخرسند است به دنبال کسب رضایتمندی جبرانی، در دیگر جنبه‌های زندگی بر می‌آید و دیگری نظریه سرایت[۴۴] که مدعی است ناخشنودی از یک جنبه بر کل زندگی فرد تاثیر می‌گذارد (از کمپ[۴۵]، ۱۹۹۱).

کاسلو[۴۶] معتقد است:

«در روابط بین زن و شوهر ارتباط جنسی متغیر مهمی در رفع نیازهای اولیه فیزیولوژیک و اوج ابراز صمیمیت عاطفی است. موضوع جنسی تشکیل یافته از عشق، مصاحبت لذت بخش و ارضای جنسی است». (احمدی ۱۳۸۵) روابط جنسی تشکیل دهنده بخشی از ادراک زوجین از همدیگر و ادراکات جنسی در بین زوجین ارتباط مثبتی با رفتارهایی دارد که نگهدارنده و تدام بخش ازدواج است (بالارد[۴۷]، ۱۹۹۶) همچنین دیده شده است که صمیمیت جنسی با صمیمیت عاطفی در ارتباط است (گریف[۴۸]، ۲۰۰۱).

ازدواج موفق سازگاری و رضایتمندی زناشویی را به همراه خواهد داشت ملازاده سازگاری زناشویی را به عنوان منبع نظام خانواده یا بخشی از نیروی تامین حیات و احیا کننده خانواده دانسته است و اسپانیر[۴۹](۱۹۷۶) کیفیت زناشویی را تابعی از موفقیت و کنشوری ازدواج دانسته است همچنین کیفیت زندگی زناشویی، بر اساس جئونگ[۵۰]، بلمن[۵۱] و اسکام[۵۲] (۱۹۹۲) در قالب رضایتمندی و روابط زناشویی با همسر تعریف شده است و تحقیقات انجام شده اهمیت تاثیر آن را بر انواع نتایج بالینی مانند بهداشت روانی (وارینگ[۵۳] و پاتن[۵۴]، ۱۹۸۴) بهداشت جسمانی (چوانس[۵۵] و بینک[۵۶] ۱۹۸۹) و حتی طول عمر (برکمن[۵۷] و سایمی[۵۸]، ۱۹۷۹) تأیید کرده‌اند (کریمی، ۱۳۸۶).

با توجه به اهمیت سازگاری زناشویی در بهداشت و سلامت، بسیاری از متخصصان این پدیده را هموار مورد سنجش قرار می‌دهند. ‌بنابرین‏ شناسایی عوامل مؤثر بر سازگاری زناشویی حائز اهمیت است.

عوامل متعددی رضایتمندی زناشویی زوجین را تحت تاثیر قرار می‌دهد که از آن جمله می توان به اعتماد، وفاداری و عشق (روزبلات[۵۹]، کاسلو، ریورا[۶۰]، ۱۹۹۹) درآمد و اشتغال همسر (ویجیمانتالا[۶۱] و کوماری[۶۲] و پاندا[۶۳]، ۲۰۰۴) اشاره کرد(کریمی، ۱۳۸۶).

۲-۱-۵ نظریه های مرتبط با خانواده، رضایتمندی و سازگاری زناشویی

۲-۱-۵-۱ دیدگاه کلان

در دیدگاه کلان، دو نوع برخورد با جامعه وجود دارد: یکی از آن ها دیدگاه موسوم به کارکردگرایی ساختی است و فرد شاخص آن پارسنز[۶۴] بشمار می رود. طرفداران این مکتب براین باورند که اجزای متشکل یک نظام اجتماعی(جامعه) آنچنان به یکدیگر وابسته و مرتبط هستند که نتایج و آثار هر یک از اجزاء ضرورتاً موجبات چگونگی دوام و بقای کل جامعه را فراهم می‌کند و هر نهاد اجتماعی کارکرد معینی دارد که به گونه ای در دوام و بقای جامعه مؤثر است. برای مثال نهاد خانواده با کارکردهای خود از قبیل تولید نسل و پرورش افراد به دوام و بقای نظام اجتماعی کمک می‌کند. (ادیبی، ۱۳۵۸).

از دیدگاه کارکردگرایان، نظام ارزشی مشترک در سطح جامعه و در سطح فردی لازم است و همین است که موقعیت های اجتماعی را استوار با معنی و پیش‌بینی پذیر می‌سازد هدف های مشترکی چون خوشبختی در زناشویی، موقعیت فرزندان و دستاورد شغلی، انسجام سطح بالایی را برای جامعه به ارمغان می آورد. یکی از نیازهای دیگر جامعه این است که تظاهرات عاطفی مردمش را تنظیم کند زیرا عواطف افسار گسیخته می‌تواند سرچشمه هرج و مرج شود.برخی از عواطف آشکارا ضروری اند. برای مثال عشق و وفاداری خانوادگی برای تضمین جمعیت کافی ضرورت دارد (ریترز[۶۵]، ۱۹۹۶).

نظریه دوم در دیدگاه کلان، نظریه فمنیسم است که از مکتب تضاد سرچشمه می‌گیرد و در دوران معاصر بیشتر مطرح شده است.(ادیبی،۱۳۵۸)

۲-۱-۵-۲ دیدگاه خرد

در دیدگاه خرد، خانواده به عنوان یک گروه اجتماعی بررسی می شود. از جمله نظریه های مطرح در این دیدگاه نظریه مبادله است. در دیدگاه مبادله واحد تحلیل فرد است و گروه ها به منزله پدیده ای که به فرد خدمت می‌کنند، دیده می شود. برخی از اصول مبادله به قرار زیرند:

    • انگیزه، نقشی مهم در مبادله ایفا می‌کند اما به صورت فردی مطرح است.

    • چون انسان ها در جستجوی لذت در رضایت خاطر هستند،‌بنابرین‏ هر فرد در رویارویی با افراد دیگر باید همان گونه که چیزی را می‌گیرد چیزی نیز بدهد. آنان بر این باورند که اگر رضایت متقابل به دست نیاید، هیچ نوع کنش متقابلی صورت نخواهد گرفت.

    • تأیید اجتماعی می‌تواند به صورت انگیزه و عامل ایجاد کننده رضایت در نظر گرفته شود. در نظریه مبادله با وجود اینکه به دسته بندی پاداش نمی پردازند، اما پاداش های کلی معینی وجود دارد که قوی ترین آن ها تأیید اجتماعی است.

  • در گروه، هماهنگی منبع رضایت است. بر اساس این دیدگاه هماهنگی با هنجارها سبب می شود که سودی عاید فرد شود. البته سود برای افراد گوناگون معانی متفاوتی دارد و هماهنگی فرد با گروه، بهترین نشانه تعلق و دلبستگی گروهی است (ادیبی، ۱۳۵۸).

کالینز[۶۶] استدلال می‌کند که آگاهی دو جانبه، تمرکز بر توجه مشترک، هماهنگی موزون حالات گفتگو، روحیه و نماد مشترک، احساساتی را که انعکاس دهنده و بالابرنده حالت، توجه و هماهنگی مردم است ایجاد می‌کند. با ایجاد این احساسات که ویژگی مناسک است فرایندهای مبادله شکل می‌گیرد (ترنر[۶۷]، ۲۰۰۳).

کالینز دو نوع اساسی منابعی که برای مبادلات و مناسک سرنوشت ساز هستن را مجسم می‌کند:

    1. ذخیره فرهنگی

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...