در بیست سال اخیر، فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش قابل توجهی را در بهبود امور حرفه ای و شغلی ایفا ‌کرده‌است. بشرامروز جامعه ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات را تجربه می‌کند که از ویژگی­های خاص خود برخوردار هستند.زندگی در دنیای جدید نیازمند شناخت کامل و کسب مهارت‌های استفاده از این تکنولوژی هاست و بدون داشتن چنین ابزاری، رقابت و زندگی بسیار مشکل خواهد بود و منجر به از دست رفتن فرصت‌های فراوانی در زندگی روزانه افراد و جوامع می شود. سازمان‌ها نیز باید جهت به کارگیری و استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینه سازی لازم و مطلوب را داشته باشند تا بتوانند در این راه، گام‌های مهم و صحیح را در عرصه پیشرفت و ترقی طی نموده و موجبات ادامه حیات سازمانی را فراهم نمایند. (بهاری و همکاران، ۱۳۸۹، ص ۲)

در دنیای فعلی، فناوری اطلاعات خمیرمایه توسعه انسانی در سازمان و جامعه است و محورهای اساسی توسعه منابع انسانی و ماهیت آن را نیز متناسب با نیاز جامعه و انسان‌ها تعیین می‌کنند. در فرایند فناوری اطلاعات، دائماً اطلاعات تولید، پردازش، توزیع و مدیریت می شود. ‌بنابرین‏ فناوری اطلاعات زمانی حلال مشکلات خواهد بود که در خدمت توسعه و پرورش انسان‌ها قرار گرفته و قابلیت های انسانی با هم تلفیق و به توسعه و بهره وری منجر گردد. (ایمانی و همکاران، ۱۳۹۰، ص ۵۷)

کاربرد فناورى اطلاعات در سازمان ها نیازمند ملاحظات مختلفی مى باشد که در این میان مى توان به ملاحظات فرهنگی، فنی، مدیریتی و شغلی اشاره نمود. در بسیاری از شرکت هاى پیشرو در زمینه به کارگیرى فناورى اطلاعات، در درون سازمان و در سیستم روابط برون سازمانی خود، قبل از فراهم نمودن زیرساخت هاى فنی دست به فراهم نمودن زیرساخت هاى انسانی و سازمانی زده اند. زیرساخت هاى انسانی و سازمانی شامل فرهنگ مناسب به کارگیرى فناورى اطلاعات در سازمان، مدیریت و راهبری مناسب فناورى اطلاعات، ساختار سازمانی کارا و تناسب شغل و ویژگى هاى حرفه ای کارکنان با بهره گرفتن از فناورى اطلاعات مى باشد. (اکبری و اسماعیل زاده، ۱۳۹۲، ص ۶)

۷-۲-۲-کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان

فناوری اطلاعات در سازمان‌ها دارای کاربردهای متفاوتی است، بیشتر صاحب نظران این کاربردها را به

دو دسته طبقه بندی نموده اند: عملیاتی و اطلاعاتی.

الف- کاربردهای عملیاتی:

استفاده از فناوری اطلاعات در یک تخصص را کاربرد عملیاتی آن می‌نامند. تهیه فهرست حقوق و دستمزد صدور احکام کارگزینی، پیش‌بینی موجودی، برنامه ریزی تولید و توزیع و تخصیص نیروی کار، هزینه یابی صنعتی و دیگر وظایف تخصصی از جمله زمینه‌های کاربرد عملیاتی فناوری اطلاعات است در این سطح رایانه موجب گسترش خودکار شدن کارها و امور اداری گشته و در نتیجه به انجام اقتصادی تر کارها و سرعت در انجام آن ها می‌ انجامد. (احمدی، ۱۳۸۱، ص ۴۵۷)

ب- کاربردهای اطلاعاتی:

کاربرد اطلاعاتی فناوری اطلاعات سبب تسهیل جمع‌ آوری، ذخیره سازی و انتشار اطلاعات می‌گردد. به عبارت دیگر رایانه و فناوری های اطلاعاتی، در نقش کاربرد عملیاتی به عنوان یک وسیله و ابزار مکانیکی تبدیل داده به ستاده عمل می‌کنند. در حالی که در نقش اطلاعاتی به عنوان یک عنصر و عامل اصلی در جمع‌ آوری، انتقال و انتشار عوامل اطلاعاتی به شمار می‌روند. نقش اطلاعاتی به کنترل و انتشار اطلاعات بر اساس اهداف، مقررات و استانداردهای سازمان کمک می نمایند. برنامه ریزی، آموزش، تحقیقات بازاریابی، پیش‌بینی فروش و غیره از جمله زمینه‌های کاربرد اطلاعاتی فناوری اطلاعات می‌باشند. (همان منبع)

تأثیر فناوری اطلاعات هم از جهت ایجاد فرصت های طلایی جدید و هم از نظر چالش های سازمانی قابل مطالعه است. استفاده از فناوری اطلاعات در مراکز علمی برای انتشار اطلاعات و به عنوان یک ابزار آموزشی هر روز در حال گسترش است. (کرمی و ابراهیمی، ۱۳۹۲، ص ۶۶)

۸-۲-۲- مدل های پذیرش فناوری

درک عواملی که موجب پذیرش یک فناوری می‌شوند و ایجاد شرایطی که تحت آن، فناوری های اطلاعاتی مورد نظر پذیرفته شود از پژوهش‌های مهم در زمینه فناوری اطلاعات است. به عبارتی این مسأله که چرا افراد، یک فناوری اطلاعاتی را می‌پذیرند و از آن استفاده می‌کنند و یا برعکس، آن را نمی پذیرند و از آن استفاده نمی کنند از مهمترین مباحث سیستم‌های اطلاعاتی است. (یعقوبی و شاکری، ۱۳۸۷، ص ۲۲)

۱-۸-۲-۲- مدل پذیرش فناوری[۲۱] (TAM) فرد دیویس[۲۲] (۱۹۸۹): هدف اصلی مدل پذیرش فناوری، ارائه مبنایی برای پیگیری اثر عوامل بیرونی بر باورهای درونی، نگرش و قصد استفاده است. این مدل علاوه بر جنبه پیش‌بینی، رویکرد توصیفی هم دارد، ‌بنابرین‏، مدیران می‌توانند تشخیص دهند چرا یک سیستم خاص ممکن است مورد پذیرش واقع نشود و ‌بر اساس شناخت حاصل شده، گام‌های اصلاحی مناسب را دنبال کنند. شکل زیر مدل پذیرش فناوری را نشان می‌دهد: (یعقوبی و شاکری، ۱۳۸۷، ص ۲۷؛ حیدریه و همکاران، ۱۳۹۲، ص ۷۱)

مأخذ: (دیویس و همکاران، ۱۹۸۹، ص ۹۸۵)

۲-۸-۲-۲- مدل انتشار نوآوری[۲۳] (IDT) راجرز[۲۴] (۱۹۸۳): در آن نوآوری از طریق کانا لهای ارتباطی خاص و طی یک دوره زمانی به اعضای یک نظام اجتماعی منتقل می شود. این تئوری، به طور گسترده ای در رشته هایی مانند انسان شناسی، جامعه شناسی، آموزش، ارتباطات، بازاریابی و غیره مورد استفاده قرار گرفته است. در این جا نوآوری عبارت است از معرفی موفق یک فناوری جدید یا ادغام فناوری های موجود به منظور ایجاد تغییری مؤثر در رابطه ارزش/قیمت ارائه شده به مشتری یا کاربر. به عبارت دیگر، نوآوری عبارت است از پذیرش یک ایده یا رفتار راجع به یک سیستم، سیاست، برنامه، فرایند، محصول یا خدمت که برای سازمان نو و جدید می‌باشد. تئوری انتشار نوآوری روشی را برای درک محر کها و موانع استفاده از یک نوآوری ارائه می کند. این تئوری همچنین، عواملی که پذیرش نوآوری ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ارائه می‌کند. (لی هوآ و همکاران، ۲۰۱۱، ص ۱۱؛ زنجیرچی و همکاران، ۱۳۹۱، ص ۶)

مأخذ: (کوآن و زدموند، ۱۹۸۷)

۳-۸-۲-۲- تئوری عمل مستدل[۲۵] (TRA) آجزن و فیشبین[۲۶] (۱۹۷۵): این تئوریمبتنی بر این فرض است که افراد به طور منطقی عمل می‌کنند. آن ها کلیه اطلاعات دردسترس درباره رفتار هدف را جمع‌ آوری و به طور منظم ارزیابی می‌کنند، همچنین اثر و نتیجه اعمال را در نظر می گیرند، سپس ‌بر اساس استدلال خود تصمیم می گیرند که عملی را انجام دهند یا انجام ندهند. (یعقوبی و شاکری، ۱۳۸۷، ص ۲۴؛ احمدی ۱۳۸۹، ص ۱۲۹)

مأخذ: (والرند ، پلتیر، دشایس ، کوریر و مونگو ، ۱۹۹۲، ص۹۹)

۴-۸-۲-۲- نظریه رفتار برنامه ریزی شده[۲۷] (TPB) آجزن (۱۹۹۱): آجزن با وارد کردن سازه کنترل رفتاری درک شده به عنوان عامل تعیین کننده قصد رفتاری و رفتار، تئوری عمل مستدل را توسعه داده است. تئوری رفتار برنامه ریزی شده با وجود سازه کنترل رفتاری درک شده، تلاش می‌کند رفتارهای غیرارادی را نیز پیش‌بینی کند. شکل زیر تئوری رفتار برنامه ریزی شده را نشان می‌دهد: (یعقوبی و شاکری، ۱۳۸۷، ص ۲۷؛ احمدی ۱۳۸۹، ص ۱۲۹)

مأخذ: (ماتیزون، ۱۹۹۱ ،ص۱۷۵)

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...