۱- بسیار بدگمان، مظنون و بی اعتماد هستند. ۲- هشم زیادی را بویژه در موقعیت های بین فردی تجربه می‌کنند.۳- غیردوستانه به نظر می‌رسند. ۴- دیکران را متخاضم می دانند. ۵- به خاطر مشکلات خودشان، دیگران را سرزنش می‌کنند. ۶- حمایت اجتماعی اندکی را احساس و جستجو می‌کنند. ۷- اضطراب، افسردگی و شکایت جسمانی زیادی دارند.

– خرده مقیاس مهار افراطی خصومت: مگارگی، کوک و مندلسون(۱۹۶۷) مطرح کردند که دو دسته عمده از افراد هستند که مرتکب اعمال پرخاشگرانه فیزیکی شدید می‌شوند. اشخاصی که عادت به پرخاشگری دارند(دارای مهار پایین) مهار لازم را در مقابل ابراز پرخاشگری ندارند، به گونه ای که وقتی تحریک شوند چنان پرخاشگری نشان می‌دهند که شدن آن متناسب با میزان تحریک نیست. اشخاصی که شدیداً دارای مهار افراطی هستند، به طور بسیار انعطاف پذیری در مقابل ابراز هر گونه پرخاشگری بازداری نشان می‌دهند.

روایی و پایایی خصومت و مهار افراطی آن: مگارگی و همکاران(۱۹۶۷) ضریب همسانی درونی را در مقیاس O-H در گروهی مرکب از مجرمین و دانشجویان ۰٫۵۶ گزارش کردند. ضریب های همسانی درونی در نمونه هنجاری mmpi2 در مردان و زنان به ترتیب ۰٫۳۴ و ۰٫۲۴ بود(بوچر و همکاران، ۲۰۰۱). همان گونه که ملاحظه می شود مقیاس O-H همسانی درونی بالایی ندارد. در مطالعه جیمز و آرسنوز(۲۰۰۰) روایی محتوایی این دو خرده مقیاس ۰٫۴۳ گزارش شد و روایی ارزیاب ها مناسب گزارش شد. همچنین پایایی بلند مدت(۳ ماهه) این دو خرده مقیاس برابر ۰٫۳۹ بود که در شاخص های آماری، میزان قابل قبولی است.

چنانچه بخواهیم به طور خلاصه نمرات بالای این مقیاس را تفسیر کنیم، با ویژگی های ذیل رو به روی می‌شویم:

۱- اغماض گر هستند. ۲- عصبانیتشان را نشان نمی دهند. ۳- اگر بیمار روانی باشند بزرگ منشی دارند اما همکاری کننده هستند. ۴- اجتماعی و مسدولیت پذیر هستند. ۵- نیاز شدیدی به برتر بودن دارند. ۶- به دیگران وابسته هستند. ۷- اعتماد می‌کنند. ۸- محیط خانوادگی حمایت کننده و محبت آمیز دارند.

پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه

نسخه اصلی پرسشنامه طرح­واره­ها (YSQ)، توسط یانگ برای اندازه ­گیری طرح­واره­های ناسازگار اولیه (۱۹۹۴) ساخته شده است. شکل کوتاه پرسشنامه طرح­واره­ها (YSQ-SF)برای اندازه گیری ۱۵ طرح­واره ناسازگار اولیه (یانگ، ۱۹۹۸) بر اساس فرم اصلی ساخته شد.

یافته ­های پژوهشی حاکی از آن است که فرم کوتاه پرسشنامه در نمونه ایرانی اجرا شده از پایایی بالایی برخوردار است و در این زمینه با یافته ­های یانگ (۱۹۹۴) مطابقت دارد و ضرایب همبستگی مربوط به پایایی بازآزمایی آن به شرح ذیل ‌می‌باشد: وابستگی/شکست= ۸۳/۰، بیگانگی اجتماعی/ نقص و شرم، نقص=۸۰/۰، محرومیت هیجانی=۷۸/۰، خودانضباطی ناکافی/ اطاعت=۷۶/۰، آسیب­پذیری نسبت به ضرر=۷۶/۰، معیارهای سرسختانه و استحقاق=۸۵/۰، خود تحول نیافته گرفتار=۷۷/۰، بی اعتمادی/ بدرفتاری=۶۵/۰، بازداری هیجانی=۶۹/۰، رهاشدگی=۷۸/۰، از خودگذشتگی=۶۹/۰(آهی، محمدی فر و بشارت، ۱۳۸۶).

روش نمره گذاری:

این پرسشنامه دارای ۷۵سوال بوده که به صورت ۱= کاملاَ غلط ۲= تقریباَ غلط ۳= بیشتر درست است یا غلط ۴= اندکی درست ۵= تقریباَ درست ۶= کاملاَ درست؛ توسط داوطلبین نمره گذاری می شود.

سوال­های این پرسشنامه برای تعیین ۱۵ طرح­واره ناسازگار اولیه تنظیم شده است به گونه ای که برای هر طرحواره ۵ سوال اختصاص داده شده است. و در صورتی که میانگین نمرات هر طرحواره ۵/۲ یا بیشتر باشد آن طرحواره به عنوان طرحواره ناسازگار شناخته می شود.

طرحواره های قابل شناسایی توسط این پرسشنامه عبارتند از:

۱ – محرومیت هیجانی ۲- بی اعتمادی/ بد رفتاری۳ – طرد/ بی ثباتی ۴- نقص/ شرم ۵- انزوای اجتماعی/ بیگانگی ۶- شکست ۷- خود تحول نایافته/ گرفتار ۸- آسیب پذیری نسبت به بیماری ۹- وابستگی/ بی کفایتی ۱۰- استحقاق/ بزرگ منشی ۱۱- اطاعت ۱۲- معیارهای سرسختانه/ بیش انتقادی ۱۳- بازداری هیجانی ۱۴-خود کنترلی ناکافی ۱۵- فداکاری.

روش اجرای پژوهش

در ابتدا از میان دانشجویان افسرده ای که به کلینیک روانشناختی دانشگاه مراجعه کردند، ۳۰ نفر انتخاب شده، و پس از مصاحبه تشخیصی جهت بررسی افسردگی در آنان، به شیوه تصادفی ۱۵ نفر از آنان را در گروه آزمایش و ۱۵ نفر دیگر در گروه کنترل قرار داده شد. پیش از انجام مداخله، به آزمودنی های هر دو گروه پرسشنامه های افسردگی بک ۲، طرح واره های یانگ(فرم کوتاه) و خرده مقیاس خشم سرکوب شده و مهار افراطی خشم از پرسشنامه mmpi-2 داده شد و سپس مداخله مورد نظر صورت گرفت. در گروه آزمایش طرح­واره درمانی و در گروه کنترل گفتگوی آزاد مطرح شد. پس از پایان مداخله، مجددا پرسشنامه‌ها از هر دو گروه گرفته شد تا داده های به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گیرند.

تجزیه و تحلیل اطلاعات

آمارهای توصیفی

برای تبیین سازمان یافته و عینی داده های حاصل از اجرای متغیر مستقل یعنی طرح­واره درمانی و ایجاد شرایط مقایسه بهتر نتایج اولیه پژوهش از روش های مختلف آمار توصیفی مانند توزیع های فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و نمودارهای مختلف استفاده شده است.

آمار استنباطی

روش آماری به کار رفته در پژوهش حاضر، آنکوا به جهت بررسی تفاوت میانگین­های دو گروه و کنترل اثر متغیرهای همپراش و همچنین تعیین اثربخش بودن درمان و برای دیگر فرضیه پژوهش حاضر، رگرسیون چندگانه به جهت بررسی سهم دو متغیر در پیش ­بینی متغیر وابسته است.

فصل چهارم: یافته ­های پژوهش

داده های جمعیت شناختی

در این پژوهش تعداد ۳۰ نفر شرکت کننده زن، در غالب دو گروه آزمایش و کنترل حضور داشتند، که مشخصات دموگرافیک آنان به قرار زیر بود:

جدول ۴-۱٫ متغیر سن در شرکت کنندگان

متغیر سن

گروه

فراوانی

درصد

۲۰ – ۲۳ سال

آزمایش

۶

۴/۰

کنترل

۲

۱۳/۰

۲۳ – ۲۵ سال

آزمایش

۷

۴۶/۰

کنترل

۹

۶/۰

۲۵ – ۲۸ سال

آزمایش

۲

۱۳/۰

کنترل

۴

۲۶/۰

همان‌ طور که در جدول ۴-۱ مشاهده می‌کنیم، در حدود ۵۰% از شرکت کنندگان در این پژوهش، در طیقه ۲۳ تا ۲۵ سال قرار داشتند، که بیشترین درصد از شرکت کنندگان را به خود اختصاص داده بودند. میانگین سنی شرکت کنندگان در این پژوهش برابر با ۲۴ سال و انحراف معیار آن، ۳ سال سن بود.

در متغیر وضعیت تاهل افراد، آمار توصیفی به قرار زیر بود:

جدول ۴-۲٫ وضعیت تاهل

متغیر وضعیت تاهل

فراوانی

درصد

مجرد

۲۲

۷۳/۰

متاهل

۸

۲۷/۰

و در نهایت، در متغیر وضعیت تحصیلات افراد، آمار توصیفی به قرار زیر بود:

جدول ۴-۳٫ وضعیت تحصیلات

متغیر تحصیلات

فراوانی

درصد

لیسانس

۱۰

۳۳/۰