انتخاب خبرگان و تشریح مسأله برای آن ها

تهیه پرسشنامه و ارسال ان به خبرگان

دریافت نظر خبرگان و تجزیه و تحلیل آن ها(محاسبات فازی)

طبقه بندی پاسخ‌ها و اعلام توافقات

خیر

آیا اجماع بخوبی صورت گرفته است؟

بله

تهیه گزارش از فرایند دلفی و ارسال نتایح به خبرگان

شکل ۳-۱ الگوریتم اجرای روش دلفی فازی(آذر و فرجی،۱۳۸۱)

مهمترین تفاوت‌های روش دلفی فازی با روش دلفی در این است که در تکنیک دلفی فازی معمولا خبرگان نظریات خود را در قالب متغیرهای کلامی ارائه می‌دهند، سپس میانگین نظر خبرگان و میزان اختلاف نظر هر فرد خبره از میانگین محاسبه و آنگاه این اطلاعات برای اخذ نظریات جدید به خبرگان ارسال می‌شود. درمرحله بعد هر فرد خبره ‌بر اساس اطلاعات حاصل از مرحله قبل، نظر جدیدی را ارائه می‌دهد یا نظر قبلی خود را اصلاح می‌کند. این فرایند تا زمانی ادامه می‌یابد که میانگین اعداد فازی به اندازه کافی با ثبات شود . علاوه براین، چنانچه مطالعه زیر نظر گروه‌هایی از خبرگان نیز لازم باشد، می‌توان با محاسبه فاصله بین اعداد مثلثی، نظریات خبرگان را ‌بر اساس روابط فازی در گروه‌های مشابه مورد شناسایی قرار داد و اطلاعات آن ها را به خبرگان مورد نظر ارسال کرد(آذر و فرجی، ۱۳۸۱). ایشی‌ کاوا[۱۰۲] و همکاران دو روش دلفی فازی با عناوین دلفی فازی بیش-کم[۱۰۳] و دلفی فازی از طریق یکپارچگی فازی پیشنهاد کرده‌اند. چانگ[۱۰۴]و همکاران از ارزش بازه‌ای[۱۰۵]به همراه آمار فازی و روش جستجوی شیب‌گرادیان بهره برده و روش جدیدی را برای دلفی فازی ارائه کرده‌اند(چانگ و همکاران،۲۰۰۰). ویژگی های دو روش دلفی سنتی و دلفی فازی در جدول ۱ با هم مقایسه شده اند.

جدول۳- ۱ مقایسه روش های دلفی سنتی و دلفی فازی (اوکلی و پاولوسکی،۲۰۰۴)

معیار ارزیابی
روش دلفی سنتی
روش دلفی فازی

تعداد مراحل مورد نیاز

پس از چندین مرحله بررسی ،متخصصان درمورد یک موضوع به اجماع می‌رسند.

با یک مرحله بررسی، همه نظرات پوشش

داده می‌شوند.

لزوم انعطاف پذیری

خبرگان برای رسیدن به میانگین نظرات دیگران،نظرات خود را تغییر می‌دهند. در غیر اینصورت ممکن است حذف شوند.

عقاید همه خبرگان محترم است و درجه

عضویت متفاوتی برای هر اجماع محتمل در نظر گرفته می‌شود.

هزینه و زمان

نیازمند صرف زمان و هزینه بالایی است، ابهام فرایند قابل حذف نیست.

نیاز به صرف زمان و هزینه بالا ندارد و

ابهام فرایند حذف خواهد گردید.

۳-۸- پویایی سیستم

دانش و تکنیکی که با بهره‌گیری از ‌نگرش سیستمی، مشکلات را به درستی شناسایی و در جهت حل و معضلات پیش‌آمده سریعترین واکنش را نشان می‌دهد. این دانش “سیستم داینامیک” یا پویایی سیستم‌ها نام دارد. سیستم داینامیک روش‌های مناسبی را برای شناسایی الگوی رفتاری سیستم در پرتو تفکر سیستمی، معرفی می‌کند به علت تعاملات بین بخش‌های مختلف یک سیستم لازم است که افراد تلاش کنند که رفتار سیستم را با نگرش سیستمی درک کنند. این درک فقط می‌تواند از طریق مطالعه و شناخت همه اجزا و ارتباط بین آن ها در قالب یک سیستم به دست آید(مارتینز[۱۰۶]،۲۰۰۷). مدل‌ها همواره ابعاد ساده شده واقعیت می‌باشند. هدف از مدل‌سازی سیستم پویا به دست آوردن درک و دیدگاهی ‌در مورد روابط سیستم است تا بتوان خط مشی‌های ممکن برای بهبود سیستم را بررسی کرد(شی،[۱۰۷] ۲۰۰۵). پشتوانه‌ی سیستم داینامیک تفکر سیستمی است. حل مسائل در سطوح کلان امکان پذیر نیست و با موفقیت انجام نمی‌شود مگر با در نظر گرفتن تمام عوامل و فاکتورهای درگیر و همچنین روابط بین آن ها. هدف تفکر سیستمی، گریز از نحوه تفکر و برخورد سنتی و ایستا با مسائل و مشکلات است. در حقیقت تحلیلگر با رویکرد و تفکر سیستمی و با در نظر گرفتن روابط مؤثر بین عوامل شناخته شده، سعی می‌کند از تأثیر عوامل بر یکدیگر چشم پوشی نکند تا نهایتاًً بتواند با تغییر در ارتباطات و یا تغییر یک یا چند عامل مسأله را حل نموده و سیستم را به سمت مورد نظر هدایت کند(قبادی،۱۳۸۵).

این موضوع وجود دارد که پویایی سیستم می‌تواند به درک و فهم محیط‌های پیچیده کمک کند(کریستین[۱۰۸]،۲۰۰۱). پویایی سیستم با رفتار گسترده سیستم و اینکه چگونه آن رفتار بر تکامل سیستم در آیند تأثیر می‌گذارد، تأکید دارد و ‌به این ترتیب تصمیم‌گیری را تسهیل می‌کند(هلمس[۱۰۹]،۲۰۰۰). تکنیک پویایی سیستم فرض می‌کند که اجزا در یک الگوی پیچیده با یکدیگر مرتبط می‌باشند و جهان از نرخ‌ها، سطوح و حلقه‌های بازخور تشکیل شده است و جریان اطلاعات از جریان فیزیکی مهم‌تر می‌باشد و غیرخطی بودن و تأخیر از اجزای مهم هر سیستمی است(لان،۲۰۰۰)، در واقع رویکرد پویایی سیستم بر این اصل استوار است که بررسی سیستم‌ها به صورت ایستا، به تنهایی تمامی جوانب پدیده ها در نظر نمی گیرد، در این روش تمامی متغیرها از جوانب مختلف بررسی می‌شوند این رویکرد بر این اصل استوار است که نرخ تغییرات کوچک می‌تواند در دراز مدت سیستم را دستخوش تغییر بزرگی کند.(اخلاصی،۱۳۹۱).

پویایی سیستم روشی‌است برای مطالعه، تحلیل، شبیه‌سازی و بهبود سیستم‌های پویایی اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی، با یک دیدگاه بازخوردی. این روش به شکل امروزی در سال ۱۹۶۰ توسط فارستر و همکارانش در دپارتمان مدیریت مؤسسه‌ فناوری ماساچوست مطرح شد، این چارچوب روی سیستم‌هایی که تفکر می‌کنند، تمرکز می‌کند ولی چند مرحله اضافی در ساختن و تست کردن مدل شبیه سازی کامپیوتری نیز در خود دارند. ویژگی‌های اصلی این روش، وجود سیستم پیچیده، تغییر رفتار سیستم از زمانی به زمان دیگر و همچنین وجود بازخورد حلقه بسته هستند. این بازخورد اطلاعات جدیدی را درباره وضعیت سیستم شرح می‌دهد که منجر به تصمیمات بعدی می‌شود(مداح، ۱۳۹۰).

هدف اصلی پویایی سیستم، حصول بینش درباره چگونگی کارکرد سیستم‌هاست، ‌بنابرین‏ در بهبود سیاست‌ها در زمینه مورد بررسی، کمک بسیار خوبی خواهد بود. پویایی سیستم بر چهار مؤلفه‌ موجودی‌ها، جریان‌ها، بازخوردها[۱۱۰]و روابط غیرخطی استوار است و قابلیت آزمون مدل، سبب درک بهتر کاربر از مسائل می‌شود. هسته اصلی تکنیک، ساختار سیستم است که شکل‌دهنده رفتار آن‌ است.(اخلاصی،۱۳۹۱).

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...