۱۹۹۳-۱۹۹۰ ظهور هوش هیجانی

در چهار سال آغازین دهه ۱۹۹۰، ما یر و سالووی در یک دوره جهانی رساله که در دهه ۱۹۹۰ شروع شد، مجموعه ای از مقالات را ‌در مورد هوش هیجانی منتشر کرد.

در همان زمان، سنجش توانایی هوش هیجانی و مطالعه تجربی تحت همین نام ایجاد شد. سر مقاله مجله هوش، وجود هوش هیجانی را همانند هوش واقعی عنوان کرد. در طی این دوره، یافته های دیگری از هوش هیجانی مخصوصاً در علوم مغزی، توسعه یافتند.

۱۹۹۷-۱۹۹۴ عمومیت داده وتوسعه سازی و گسترش مفهوم هوش هیجانیگلمن، یک ژورنالیست علمی که کتاب مشهور خود را به نام هوش هیجانی منتشر ساخت، در باره مدل خود در محافل آکادمیک قلم زد. این کتاب در تمام دنیا فروش چشم گیری داشت، در سطح گسترده ای چاپ شد. مجله تایم، روی جلد خود، واژه هوش هیجانی را به کار برد. تعدادی از مقیاس های شخصیتی، تحت عنوان هوش هیجانی، انتشار یافتند.زمان حال-۱۹۹۸ تحقیق و به رسمیت شناختن هوش هیجانیاز پیوند عقل با عواطف، روشنی همراه با هیجان به وجود می‌آید. عقل بدون عواطف نابارور است و عواطف و هیجان بدون عقل کور می‌باشند.سالووی و مایر عقیده دارند که در زمینه روان شناسی، ‌در مورد مفهوم هوش هیجانی، دو مرجع قبل از نظریه آن ها وجود دارد: اول، ماورر(۱۹۶۰)، نتیجه گیری معروف خود را ارائه داد: هیجان ها را نباید به هیچ عنوان در مقابل هوش قرار داد. به نظر می‌رسد آن ها، خود یکی از مراتب بالای هوش می‌باشند. دوم، پاین (۱۹۸۶و۱۹۸۴) این اصطلاح را در رساله خود که به چاپ نرسیده است به کار برد. چهارچوب هوش هیجانی، تعریف رسمی آن و پیشنهاد ‌در مورد اندازه گیری آن در دو مقاله مایر و سالووی که در سال ۱۹۹۰ چاپ شده، ظاهر شد(مایر،دیپائلوو سالووی، ۱۹۹۰).سپس هرنسین و موری(۱۹۹۴)، در کتاب جنجال بر بر انگیز منحنی نرمال(یا زدگی شکل)، بحث ‌در مورد اساس وراثتی هوش را که به طور سنتی تعریف شده بود و همچنین، میزان تاثیر پذیری هوش از شرایط اجتماعی را دوباره از سر گرفتند. در این فضای مطالعاتی و بافت اجتماعی بود که سالووی ومایر، مقالات۱۹۹۰ خود را به چاپ رساندند. آن ها در این نوشته ها، هوش هیجانی را به عنوان توانایی درک احساسات در خود و دیگران، همچنین استفاده از این احساسات را به عنوان راهما های اطلاعاتی برای تفکر و عمل معرفی نمودند(سالووی ومایر، ۱۹۹۰). به همراه مقدمه سنجش های جدید ‌به این مفهوم و اولین مقالات تحقیقی تجدید نظر شده با همین موضوع، تعدادی مفاهیم ظریف هوش هیجانی به وجود آمدند.

نظریه مایر و سالووی

پیتر سالووی و جان مایر (۱۹۹۰) کوشیدند تا روشی برای اندازه گیری عاطفی هیجان ها بیابند. آن ها دریافتند که برخی اشخاص در کارهای نظیر شناسایی احساسات خویش، در احساسات دیگران و نیز در حل مسایل هیجانی کاراتر از دیگرانند. آنان کوشیدند تا از این منظر که چه چیزهایی موجب کسب موفقیت در زندگی می شود، هوش را تعریف کنند. آن ها هوش هیجانی را توانایی باز شناسی معنای عواطف و ارتباطات شمردند که فرد را قادر می‌سازد تا مشکلاتش را حل کند. ‌بنابرین‏ قابلیت های هیجانی را برای هوش اجتماعی، بنیادی و اساسی دانستند. آنان بر این باورند که مسایل و موفقیت های اجتماعی یا داده های عاطفی و هیجانی در ارتباطند. ‌بنابرین‏ قابلیت های هیجانی نه تنها در شکل گیری تجارب اجتماعی دخیلند، بلکه بر تجارب درون فردی نیز مؤثر واقع می‌شوند(گلمن، ۱۹۹۵، ترجمه پارسا، ۱۳۹۳). در ضمن مایر و سالووی(۱۹۹۵) هوش اجتماعی را در مفهومی کلی تر از هوش هیجانی دانسته اند که مرکب از گروهی از توانایی است که با جنبه‌های اجرایی، فضایی،گزاره ای و شفاهی هوش سنتی متفاوت است.

آن ها برای دستیابی به چهار چوب اصلی هوش هیجانی آزمایش بازتابی خلق را انجام دادند. این مقیاس برای اندازه گیری تفاوت فردی پایدار در خلق ها، هیجانات، تمایز میان هیجان ها و خلق های گوناگون و تنظیم خلق و هیجان ها به کار گرفته شد. سالووی و مایر (۱۹۹۵) اظهار کردند که سه بعد توجه، بیان و تنظیم هیجان شاخص های بنیادین هوش هیجانی هستند که می توان با پرسش از افراد به منظور دریافت این مطلب که به نظر خودشان در چه سطحی از هوش هیجانی هستند اندازه گیری شود. آزمون فوق محدودیت های داشت که عبارتند از: نخست آنکه تنها به جنبه ی از هوش هیجانی توجه داشت دوم آنکه بر اساس گزارش خود فرد صورت می گرفت و دقت آن به نوعی به خود پنداره ی شخص نسبت به خود بستگی داشت. ‌بنابرین‏ مایر و سالووی(۱۹۹۷) اظهار داشتند که هوش هیجانی محدوده ای از عملکرد فرد را در بر می‌گیرد این توانایی ها عبارتند از مشاهده، درک، جذب معانی هیجانات و صرفاً شامل یک نوع هوش نیستند. زیرا انگیزش، صفات شخصیتی، کارکرد اجتماعی و فردی نیز در شکل گیری آن نقش دارد؛ ‌بنابرین‏ الگوی پیچیده ی هوش هیجانی باید دقیقاً مورد تجربه و تحلیل قرار گیرد تا بین مفاهیمی که جدا از هوش هیجانی هستند با مفاهیمی که با آن ادغام شده اند تفکیک و تفاوتی قایل شد و در آخر آن ها ‌به این موضوع اشاره می‌کنند که فردی که از هوش هیجانی بالایی بر خوردار است در چهار زمینه ی شناسایی، کاربرد، فهم و درک، و تنظیم هیجانات مهارت دارد.

نظریه بار-آن

بار- آن(۱۹۹۷) مدلی چند عاملی برای هوش هیجانی تدوین ‌کرده‌است. او هوش هیجانی را نظامی از مهارت ها و کارایی های شخصی دانست که بر توانایی او برای موفقیت در مقابله با بحران و رویارویی های محیطی تاثیر می‌گذارد. تأکید او بر عوامل غیر شناختی نوعی از مفهوم سنتی هوش است که کمیت عوامل شناختی را منعکس می‌سازد. از دیدگاه بار-آن هوش هیجانی دارای ابعاد عاملی گوناگون است. وی ۱۵ بعد هوش هیجانی را عنوان می‌کند که می‌تواند با بهره گرفتن از ۵ خرده مقیاس پرسشنامه هیجانی آن را سنجید. هوش هیجانی، مهارت های هیجانی و اجتماعی در طی زمان رشد و تغییر می‌کنند و می توان از طریق آموزش و برنامه های اصلاحی و درمانی آن را ارتقاء بخشید. بسیاری از عوامل های هوش هیجانی بار-آن ارتباط نزدیکی با ویژگی های سنتی شخصیت دارند. گلمن(۱۹۹۵) و بار-ان(۱۹۹۷) هر دو هوش هیجانی را به عنوان نوعی ویژگی شخصیتی شمرده اند.

نظریه هاینز

استیو هاینز^[۱۲] (۱۹۹۸) تعریف گلمن از هوش هیجانی را تکراری از تعاریف سالووی و مایر دانست، با این تفاوت که گلمن گسترده هوش هیجانی را چنان وسعت بخشید که هوش هیجانی بیشتر جنبه عام پسندانه به خود گرفت تا علمی، هاینز گرچه تعاریف سالووی و مایر را از هوش هیجانی پذیرفت، ولی پیشنهاداتی را جهت بهبود نواقص آنان ارائه داد، نخست اینکه هوش هیجانی دارای دو جنبه ذاتی و اکتسابی می‌باشد.

تبصره۳: در صورتی که متخلف به هر دلیلی جریمه تعلق گرفته را نپردازد پرونده به سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع خواهد شد.

تبصره۴:ملاک تنبیهات، شخصیت واقعی (حقوقی وحقیقی) متخلف است وتغییر نام شرکت ویا تغییر مدیریت آن مانع از استعرارتنبیهات علیه شرکت یا مؤسسه یا شخص متخلف نمی شود.

تبصره۵: چنانچه واگذاری یا فروش سهمیه ی مصرف کنندگان دولتی با اطلاع مدیران مربوط بوده باشد علاوه بر اخذ جریمه از دستگاه دولتی مربوط با مدیران مطلع برابر دستور شماره ۷۹۴۲۹مورخ ۳۰/۱۱/۸۴رئیس محترم جمهوری برخورد خواهد شدوچنانچه تخلف بدون اطلاع مدیران توسط اشخاص حقیقی انجام شده باشد ‌و درآمد به دست آمده از فروش سهمیه،به تصرف شخص متخلف درآمده باشد، متخلف برابر قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاسی و کلاهبرداری و نیز سایر مقررات مربوط بر اساس قیمت بین‌المللی سهمیه ی فروخته شده به مرجع قضایی معرفی می‌گردد.

در ماده ۱۶ دستورالعمل ‌ملاک‌هایی برای اعطای مجوز صادرات شمرده شده است که عدم تطبیق موارد مندرج در این ماده و اظهار خلاف، در ماده ۱۷دستورالعمل، تخلف محسوب شده و با متخلف علاوه بر اعمال ضوابط و مقررات زیر برخورد خواهد شد:

الف- در صورتی که درصد فراورده های نفتی یارانه ای موجود در محموله ی صادراتی مطابق با مشخصات فنی اعلامی سازمان استاندارد موضوع تبصره ۱ماده ۱۲ می‌باشد مبنی بر غیر یارانه ای بودن فراورده یا پرداخت دوبرابر قیمت داخلی با قیمت بین‌المللی و واریزآن به حساب خزانه می‌باشد.

ب- در صورتی که درصد فراورده های نفتی یارانه ای در محموله ی صادراتی بیشتر از مشخصات فنی اعلامی سازان تبصره ۱ ماده ۱۲ باشدگمرک مؤظف است نسبت به درخواست ‌و تطبیق اسناد مبنی بر غیر یارانه ای بودن مواد اقدام کند واقدامات قانونی لازم را که در صورت عدم مطابقت به کار بندد.

۳-ماده ۱۹ دستورالعمل اشعار می‌دارد:«در صورت احراز تخلف و صدور حکم محکومیت قضایی برابر صادر کنندگان فراورده ها ی نفتی اقدامات زیر انجام می پذیرد.

الف: گمرک مشخصات صادرکنندگان متخلف رابا ذکرمنشأتولیدمحصول مورد تخلف به دبیر خانه ستاداعلام کندتا موضوع به مراجع ذی ربط برای اعمال قانون اعلام شود.

ب: گمرک علاوه بر پیگرد قانونی ودرخواست ابطال کارت بازرگان، مطابق ماده ۱۹قانون مجازات اسلامی درخواست مجازات می کند.

ج: در صورتی که کالای صادراتی دارای پروانه کار ونشان استاندارد ملی باشدسازمان استاندارد مؤظف است استفاده از این نشان را حداقل یک سال به حالت تعلیق درآورده وموضوع را ازطریق رسانه های عمومی اعلام نماید. »

۴-در ماده ۲۱دستورالعمل برای متخلفینی که باک اضافه داشته ویا سوخت اضافه حمل می نمایند، بیان نموده که نیروی انتظامی مؤظف به محض مشاهده خودروی متخلف را متوقف و به شرح ذیل اقدام نماید:

الف: خودروی متوقف وسوخت اضافی آن تخلیه می شود وباک اضافه جداوکنده می شود، سپس برای اعمال قانون به مرجع قضایی وتعزیرات حکومتی معرفی می‌گردد.

ب: شرکت های حمل ونقل پایانه ها ‌از دادن با ومسافربه خودروهای دارای باک اضافه خودداری می نمایند.

ج: در صورتی که خودرومتخلف حامل بار فاسد شدنی یا مسافرباشد، پس از تخلیه سوخت اضافه، دفترچه کار راننده و کارت اتوبوس دریافت وراننده متعهد می‌گردد، ظرف یک هفته با مراجعه به واحدانتظامی مربوط،باک اضافی را تحویل دهد وبرای اعمال قانون، پرونده به تعزیرات ارسال شود.

د: در صورت ورود خودروهای متخلف به مبادی گمرکی، گمرک مؤظف است بلافاصله موضوع را به واحد انتظامی محل گزارش و واحد انتظامی برابر بندهای الف یا پ (حسب مورد) اقدام نماید.

۵-در ماده ۲۵ دستورالعمل، متخلفان دارای خودروهای توقیف شده در مبادی خروجی، علاوه برپیگردقانونی حسب ‌مورد به اتهام قاچاق یاعرضه ی خارج از شبکه به ترتیب زیر تنبیه می‌شوند و ملاک احراز تخلف برای اعلام تنبیهات، صورتجلسه مأموران محل (ناجا، وزارت راه و وزارت نفت) و یا گزارش بازرسان ویژه ستاد می‌باشد.

الف: برای خودروها

1. 1. لغودفترچه رانندگان بخش حمل و نقل عمومی برای شش ماه توسط وزارت راه ‌و ترابری

1. 1. اخذگواهینامه راهنمایی ورانندگی به مدت ۱ماه توسط نیروی انتظامی

1. 1. ممنوعیت خروج از کشورخودروی به کار گرفته شده در تخلف به مدت ۶ماه

1. در استان های مرزی که با مشکل جدی قاچاق و عرضه خارج از شبکه فراورده های نقتی یارانه ای مواجه اند، با تصویب شورای تأمین استان نسبت به توقیف سه ماهه ی خودروهای متخلف اقدام می شود. ^[۲۸]

ب: برای شرکت های متخلف

1. 1. لغو مجوز شرکت های حمل ونقل که در ارتکاب تخلف مشارکت داشته باشند، به مدت ۶ ماه توسط وزارت راه و ترابری

1. لغودائم مجوز شرکت های حمل ونقل توسط وزارت راه ‌و ترابری در صورتی که مجدداًدر ارتکاب تخلف مشارکت داشته باشند ویا در بازرسی ها معلوم شود که تعداد قابل توجهی از خودروهای آن شرکت دارای باک اضافی یا غیر استاندارد هستند.

ماده ۳۱دستورالعمل اشعارمی دارد:«انحراف از مسیر توسط رانندگان وپیمان کاران ممنوع است و متخلفان حسب مورد با توجه به تعهدات خود در قرار دارد اولیه با شرکت پخش و التزام به رعایت و تمکین ازآیین نامه رسیدگی به تخلفات توزیع و فروش فراورده های نفتی به ترتیب زیر جریمه می‌شوند:

الف: محموله نفت کش های متخلف در انحراف از مسیر به نزدیکترین انبار شرکت پخش، تحویل داده خواهدشد.

ب: چنانچه مصداق، عرضه خارج از شبکه یا قاچاق باشد، برابر مقررات وضع شده به سازمان تعزیرات حکومتی یا مراجع قضایی ارجاع خواهدشد.

پ: اگرتخلف مصداق عرضه خارج از شبکه نباشد،توسط کمیسیون تخلفات شرکت پخش، حداقل برابر قیمت بین‌المللی جریمه خواهند شد.

ت: در صورت تکرارتخلف برای بار دوم، جریمه فوق دوبرابر می‌گردد.

ث: غرامت تعلق گرفته در صورت عدم پرداخت پیمان کار ظرف مدت یک ماه، از محل سپرده ها و سایر مطالبات پیمان کار متخلف نزد شرکت پخش برداشت می شود.

ج: در صورت فک هریک از پلمپ های نصب شده شرکت پخش بر روی نفت کش با تأیید کمیته رسیدگی به تخلفات توزیع و فروش شرکت پخش، برای بار اول به ازای هر پلمپ مبلغ ۱۰میلیون ریال جریمه و اخراج راننده به مدت ۶ ماه خواهد بود و در صورت تکرار، جریمه دوبرابر بوده و اخراج همیشگی راننده رادر پی خواهد داشت.

چ: نفت کش های پیمان آزادوراننده متخلف علاوه بر جرایم فوق برای حداقل دوسال لغو پیمان می‌گردند و در این مدت راننده اجازه فعالیت مستقیم یا با واسطه برای شرکت پخش را نخواهد داشت.

ح: در صورت تکرار تخلف برای بار دوم، لغوپیمان و منع فعالیت راننده متخلف در فعالیت های شرکت پخش، دائمی خواهد بود.

خ: در صورتی که تخلف مربوط به شرکت های واگذاری تحت پیمان شرکت نفت باشد، قرار داد لغو می‌گردد و نفت کش به منظور واگذاری به اشخاص شایسته به شرکت پخش مسترد خواهدشد.

۷- در فصل ششم دستورالعمل در ماده ۳۸بیان گردیده که«هر گونه حمل منبع وظرف اضافه سوخت توسط شناورها ممنوع است و واحدهای انتظامی مؤظف اند این گونه ظروف و منبع های سوخت را جمع‌ آوری و متخلفان را حسب ‌مورد به ظن قاچاق یا عرضه خارج از شبکه تحت پیگرد قانونی قرار دهند.

• 1. اهداف پژوهش:

هدف از این پژوهش کمک به زنان در راستای افزایش سرسختی روانشناختی و بهزیستی اجتماعی برای افزایش توانایی در رویارویی با سختی ها و زندگی و مهارت‌های ارتباطی می‌باشد.

۱-۵-۱- هدف اصلی پژوهش:

بررسی تفاوت اثربخشی آموزش مهارت­ های زندگی بر سرسختی روانشناختی و بهزیستی اجتماعی

۱-۵-۲- اهداف فرعی پژوهش:

1. 1. بررسی تفاوت سرسختی روان شناختی بین زنان شاغل و خانه دار

1. بررسی تفاوت بهزیستی اجتماعی بین زنان شاغل و خانه دار

   1. فرضیه های پژوهش:

      1. فرضیه اصلی پژوهش:

آموزش مهارت‌های زندگی بر سرسختی روان شناختی در زنان اثربخش می‌باشد.

آموزش مهارت‌های زندگی بر بهزیستی اجتماعی در زنان اثربخش می‌باشد.

• • 1. فرضیه های فرعی پژوهش:

1. 1. میزان سرسختی روان شناختی در زنان شاغل و خانه دار متفاوت می‌باشد.

1. میزان بهزیستی اجتماعی در زنان شاغل و خانه دار متفاوت می‌باشد.

   1. متغیرهای پژوهش:

متغیر مستقل: آموزش مهارت های زندگی

متغیرهای وابسته: سرسختی روان شناختی، بهزیستی اجتماعی

متغیر تعدیل کننده: شغل

متغیر کنترل: جنسیت

متغیرهای مزاحم: تحصیلات، درآمد، وضعیت خانوادگی

• 1. تعریف متغیرهای پژوهش:

۱-۸-۱- آموزش مهارت های زندگی

تعریف نظری: مهارت‌های ۱۰ گانه زندگی عبارتند از: خودآگاهی – روابط بین فردی -ارتباط- تفکر نقادانه- تفکر خلاق- تصمیم‌گیری- حل مسئله- مقابله با فشار-مقابله با هیجان‌های ناخوشایند- هم‌دلی (اسمیت و گری، ۲۰۰۵).

تعریف کاربردی (عملیاتی): آموزش مهارت زندگی در این پژوهش برگزاری کلاس آموزش مهارت های زندگی به زنان شاغل و خانه دار در شهر رشت می‌باشد.

۱-۸-۲- سرسختی روان شناختی

تعریف نظری: برخی افراد راهکار‌های خاصی برای مقابله با مشکلات دارند، مرگ عزیزان، شکست‌های مالی و بیماری‌های مختلف سرنوشت مشترک همه انسان‌هاست ولی واکنش‌های افراد ‌به این مسائل به هیچ عنوان شبیه به هم نیستند. در روان‌شناسی از این افراد تحت عنوان سخت جان یاد می‌شود. مطلب حاضر با تکیه بر نگاه روان‌شناسانه بیشتر به ویژگی‌های شخصیتی افراد سخت‌جان می‌پردازد. به اعتقاد روان‌شناسان شخصیت سر سخت از ۳ مؤلفه اصلی تعهد، کنترل و مبارزه‌جویی تشکیل شده است (نمازی، ۱۳۹۱، ۱۳).

تعریف کاربردی: در این پژوهش سرسختی روان شناختی نمره ای است که آزمودنی در پرسشنامه سنجش سرسختی روان شناختی کیامرثی (۱۳۷۷) به دست می آورد.

۱-۸-۳- بهزیستی اجتماعی:

تعریف نظری: سلامت اجتماعی عبارت است از آن بخش از سلامت افراد که نه جسمانی است و نه به سلامت روان آن ها مربوط است (منظری، ۱۳۹۱، ۱).

تعریف کاربردی: در این پژوهش بهزیستی اجتماعی نمره ای است که آزمودنی در پرسشنامه سنجش بهزیستی اجتماعی PWI-A به دست می آورد.

فصل دوم

ادبیات پژوهش

۲-۱- مقدمه:

مازلو، روانشناس انسان گرا معتقد است از جمله ویژگی های یک انسان خودشکوفا (متعالی) پذیرش خود، دیگران و طبیعت به طور کلی و احساس درک تازه و مداوم از جهان اطراف خود می‌باشد. از این منظر طبیعت و عناصر موجود در آن می‌تواند در سلامت روانی افراد تأثیر گذار باشد. لذا از جمله توصیه های روان شناسان جهت ارتقا و سلامت روانی انسان ها استفاده مناسب و کار آمد از مواهب موجود در طبیعت است. سلامت روان، نیازی اساسی و برای بهبود کیفیت زندگی انسان، امری حیاتی است. سلامت روان با ویژگی های توانمند ساز درونی یا منابع درون قدرت ارتباط دارد، برخوداری از این منابع درونی توانایی فرد را، با وجود شرایط ناگوار، پیشامدهای منفی، برای رشد سازگاری خود افرایش می­دهد تا سلامت روان خود را حفظ نماید. پژوهش­ها نشان می­ دهند که بلایای طبیعی، تنیدگی های روانشناختی را به دنبال دارند که با بیماری­های جسمی و روانی مرتبط هستند. سرسختی روانشناختی و تاب آوری از جمله متغیرهایی هستند که می ­توانند تنیدگی­ها و آثار نامطلوب آن ها را تعدیل نمایند. کوباسا، مدی، زولا (۱۹۸۳؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲) سرسختی را ترکیبی از باورها درباره خویشتن و جهان تعریف ‌می‌کنند که از۳ مؤلفه تعهد ـ کنترل و مبارزه جویی تشکیل شده است. باور به تغییر، دگرگونی و پویایی زندگی و این نگرش که در رویدادی به معنای تهدیدی برای امنیت و سلامت انسان نیست، انعطاف پذیری شناختی و بردباری در برابر رویدادهای سخت استرس ­زا و موقعیت­های مبهم را به دنبال دارد. کوباسا و پوکتی (۱۹۸۳؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲). باور دارند که ویژگی­های روانشناختی سرسختی از جمله حس کنجکاوی قابل توجه، گرایش به داشتن تجارب جالب و معنی دار، ابراز وجود، پرانرژی بودن و اینکه تغییر در زندگی، امری طبیعی است، می‌تواند در سازش فرد با رویدادهای تنیدگی زای زندگی سودمند باشد. بررسی ها گویای آن هستند که سرسختی با سلامت بدنی و روانی رابطه مثبت دارد و به عنوان یک منبع مقاومت درونی، تأثیرات منفی استرس را کاهش می‌دهد و از بروز اختلاف های بدنی و روانی پیشگیــری می‌کند (کوباسا، ۱۹۷۹؛ فلورین، میکولینر و یالبن، ۱۹۹۵؛ بروکز، ۲۰۰۳؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲).

برخی از پژوهش ها نیز بین تاب آوری و سرسختی با اضطراب و افسردگی رابطه معنی داری نشان داده‌اند و گویای آن هستند که افراد تاب آور می‌توانند بر انواع اثرات ناگوار چیره شوند (انزلیچت، ارنسون، گود و مک کی، ۲۰۰۶؛ به نقل از سامانی، جوکار و صحراگرد، ۱۳۸۶، ۲۹۰).

ویسی، عاطف و مید و رضایی (۱۳۷۹) بین تاب آوری و رضایتمندی از زندگی ارتباط مستقیم و معنی دار گزارش نمودند و نشان دادند که در شرایط پر استرس کسانی که از سرسختی بالاتری برخوردارند ، سلامت روان بیشتری دارند تا کسانی که از سرسختی پایین تری برخوردارند.

تاب آوری به عنوان یکی از سازه‌های اصلی شخصیت برای فهم انگیزش، هیجان و رفتار مفهوم سازی شده است (بلاک، ۲۰۰۲؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲).

ورنر و اسمیت (۱۹۹۲؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲). تاب آوری را « ساز و کار ذاتی خود اصلاح گری انسان» می دانند . افزون بر آن بر باور ورنر (۱۹۹۷؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲). خود تاب آوری، صرف نظر از خطرات تهدید کننده ، عاملی بالقوه در همه افراد برای تغییر است . بلاک (۲۰۰۲؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲). بر این باور است که خود تاب آوری توانایی سازگاری سطح کنترل بر حسب شرایط محیطی می‌باشد (لتزرینگ، بلاک و فوندر، ۲۰۰۵؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲). افراد خودتاب آور دارای رفتارهای خودشکنانه نیستند؛ از نظـر عاطفی آرام هستند و توانایی تبدیل شرایط استرس زا را دارند. هسته مرکزی سازه خودتاب آوری را این پیش فرض تشکیل می‌دهد که «فطرتی زیست شناختی» برای رشد و کمال در هر انسان وجود دارد (برای نمونه طبیعت خود ـ اصلاح گری ارگانیسم انسانی) که به طور طبیعی و در شرایط معین محیطی می‌تواند آشکار شود (ورنر، ۱۹۹۷؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲). به باور ماستن (۲۰۰۱؛ به نقل از حیدرنیا، ۱۳۹۲، ۲). هنگامی که فاجعه از سر بگذرد و نیازهای اولیه انسانی تأمین گردد، آنگاه تاب آوری به ظهور می‌رسد.

۴-۴- یافته ­های فرعی بر اساس ویژگی­های جمعیت‌شناختی (جنسیت، وضعیت تأهل، دانشگاه، سن، و سال تحصیلی)

۴-۴-۱- یافته ­های فرعی بر اساس جنسیت

جدول ۴-۱۸٫ مقادیر میانگین و انحراف معیار نظرات دانشجویان درخصوص میزان اثربخشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع­رسانی بر نگرش آن ها نسبت به اینترنت ‌بر اساس جنسیت

نگرش دانشجویان
مرد
زن
میانگین
انحراف معیار
میانگین
انحراف معیار

اضطراب اینترنتی

۳۰/۴

۳۱/۰

۷۸/۳

۷۷/۰

مفید بودن اینترنت

۳۳/۴

۳۶/۰

۹۴/۳

۷۰/۰

لذت بخش بودن اینترنت

۹۷/۳

۵۱/۰

۷۴/۳

۸۰/۰

احساس خودکارآمدی

۰۴/۴

۳۷/۰

۷۱/۳

۹۴/۰

بنابر یافته ­های جدول ۴-۱۸، بررسی میانگین­ها نشان می­دهد میانگین نظرات دانشجویان مرد در خصوص مؤلفه­ های اضطراب اینترنتی، مفید بودن اینترنت، لذت‌بخش بودن اینترنت و احساس خودکارآمدی کمی بزرگتر از میانگین نظرات دانشجویان زن ‌می‌باشد.

جدول ۴-۱۹٫ نتایج آزمون لوین فرض همگنی واریانس­ها

متغیر
F
df1
df2
Sig

اضطراب اینترنتی

۲۲/۱

۱

۷۷

۲۳/۰

مفید بودن اینترنت

۰۳/۱

۱

۷۷

۲۸/۰

لذت بخش بودن اینترنت

۶۴/۱

۱

۷۷

۲۰/۰

احساس خودکارآمدی

۷۱/۱

۱

۷۷

۱۸/۰

بنابر یافته ­های جدول ۴-۱۹، F مشاهده شده برای آزمون لوین در سطح ۰۰۱/۰ تفاوت معناداری را نشان نمی­دهد. ‌بنابرین‏ فرض صفر یعنی فرض همگنی واریانس­ها پذیرفته می­ شود.

جدول ۴-۲۰٫ نتایج آزمون F (مانوا) مقایسه میانگین نظرات دانشجویان درخصوص میزان اثربخشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع­رسانی بر نگرش آن ها نسبت به اینترنت ‌بر اساس جنسیت

منبع
متغیر
مجموع مجذورات
df
میانگین مجذورات
F
سطح معناداری
ضریب اِتا
جنسیت

اضطراب اینترنتی

۷۹/۲

۱

۷۹/۲

۳۲/۵

۰۲/۰

۱۶/۰

مفید بودن اینترنت

۵۵/۱

۱

۵۵/۱

۵۵/۳

۰۶/۰

۱۰/۰

لذت بخش بودن اینترنت

۵۵/۰

۱

۵۵/۰

۹۴/۰

۳۳/۰

۰۱/۰

احساس خودکارآمدی

۱۳/۱

۱

۱۳/۱

۴۶/۱

۲۳/۰

۰۲/۰

بنابر یافته ­های جدول ۴-۲۰، F مشاهده در سطح ۰۰۱/۰ تفاوت معناداری بین میانگین نظرات دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی مرد و زن درخصوص میزان اثربخشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع‌رسانی بر نگرش آن ها نسبت به اضطراب اینترنتی را نشان می­دهد درحالی که در خصوص مفید بودن اینترنت، لذت‌بخش بودن اینترنت و احساس خودکارآمدی در استفاده از اینترنت تفاوت معناداری بین میانگین نظرات قابل مشاهده نیست.

۴-۴-۲- یافته ­های فرعی بر اساس وضعیت تأهل

جدول ۴-۲۱٫ مقادیر میانگین و انحراف معیار نظرات دانشجویان درخصوص میزان اثربخشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع­رسانی بر نگرش آن ها نسبت به اینترنت ‌بر اساس وضعیت تأهل

نگرش دانشجویان
مجرد
متأهل
میانگین
انحراف معیار
میانگین
انحراف معیار

اضطراب اینترنتی

۹۵/۳

۷۴/۰

۵۸/۳

۷۰/۰

مفید بودن اینترنت

۱۲/۴

۶۳/۰

۶۴/۳

۶۷/۰

لذت بخش بودن اینترنت

۸۸/۳

۷۳/۰

۴۷/۳

۸۰/۰

احساس خودکارآمدی

۸۴/۳

۸۰/۰

۳۹/۳

۷۹/۰

بنابر یافته ­های جدول ۴-۲۱، بررسی میانگین­ها نشان می­دهد میانگین نظرات دانشجویان مجرد در خصوص اضطراب اینترنتی، مفید بودن اینترنت، لذت‌بخش بودن اینترنت و احساس خودکارآمدی در استفاده از اینترنت بزرگتر از نظرات دانشجویان متأهل بوده ­است.

جدول ۴-۲۲٫ نتایج آزمون لوین فرض همگنی واریانس­ها

متغیر
F
df1
df2
Sig

اضطراب اینترنتی

۰۶/۰

۱

۷۷

۸۰/۰

مفید بودن اینترنت

۳۱/۰

۱

۷۷

۵۸/۰

لذت بخش بودن اینترنت

۰۰۲/۰

۱

۷۷

۹۶/۰

احساس خودکارآمدی

۲۹/۰

۱

۷۷

۵۹/۰

بنابر یافته ­های جدول۴-۲۲، F مشاهده شده برای آزمون لوین در سطح ۰۰۱/۰ تفاوت معناداری را نشان نمی­دهد. ‌بنابرین‏ فرض صفر یعنی فرض همگنی واریانس­ها پذیرفته می­ شود.

جدول ۴-۲۳٫ نتایج آزمون F (مانوا) مقایسه میانگین نظرات دانشجویان درخصوص میزان اثربخشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع­رسانی بر نگرش آن ها نسبت به اینترنت ‌بر اساس وضعیت تأهل

منبع
متغیر
مجموع مجذورات
df
میانگین مجذورات
F
سطح معناداری
ضریب اِتا

وضعیت تأهل

اضطراب اینترنتی

۹۷/۱

۱

۹۷/۱

۶۸/۳

۰۶/۰

۱۴/۰

مفید بودن اینترنت

۳۴/۳

۱

۳۴/۳

۱۱/۸

۰۰۶/۰

۱۹/۰

لذت بخش بودن اینترنت

۴۰/۲

۱

۴۰/۲

۳۲/۴

۰۴/۰

۱۷/۰

احساس خودکارآمدی

۸۸/۲

۱

۸۸/۲

۴۹/۴

۰۴/۰

۱۷/۰

بنابر یافته ­های جدول ۴-۲۳، F مشاهده در سطح ۰۰۱/۰ تفاوت معناداری را بین میانگین نظرات دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی درخصوص میزان اثربخشی دوره کارشناسی کتابداری بر نگرش آن ها نسبت به اضطراب اینترنتی، مفید بودن اینترنت، لذت‌بخش بودن اینترنت و احساس خودکارآمدی در استفاده از اینترنت نشان می­دهد.

۴-۴-۳- یافته ­های فرعی بر اساس دانشگاه محل تحصیل

جدول ۴-۲۴٫ مقادیر میانگین و انحراف معیار نظرات دانشجویان درخصوص میزان اثربخشی دوره کارشناسی کتابداری و اطلاع­رسانی بر نگرش آن ها نسبت به اینترنت ‌بر اساس دانشگاه محل تحصیل

نگرش دانشجویان
دانشگاه اصفهان
دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
میانگین
انحراف معیار
میانگین
انحراف معیار

تجزیه و تحلیل داده ها فرآیندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق به کارگیری ابزارهای جمع‌ آوری در نمونه (جامعه ) آماری فراهم آمده اند ، خلاصه ،کد بندی ، دسته بندی و در نهایت پردازش می‌شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه‌ها فراهم آید .

در این فرایند داده ها هم از لحاظ مفهومی و هم از جنبه تجربی پالایش می‌شوند و تکنیک های گوناگون آماری نقش بسزایی در استنتاج ها و تعمیم ها به عهده دارند (خاکی ،۱۳۸۶ ،۳۰۶ ،۳۰۵ ) .

همان طور که در فصل اول ارائه گردید ، پژوهش حاضر دارای یک فرضیه اصلی می‌باشد که به منظور بررسی آن بایستی ابتدا فرضیه های فرعی پژوهش مورد آزمون قرار می‌گیرد . لذا در ادامه ، ابتدا به بررسی و آزمون فرضیه های فرعی و سپس فرضیه اصلی با بهره گرفتن از آمار استنباطی ، پرداخته شده است .

۴-۲ آزمون فرضیات

۴-۲-۱ بررسی و آزمون فرضیه فرعی اول

بین فرهنگ بازار محوری و عملکرد مالی رابطه ی معنا دار وجود دارد .

H_O=P=0

H₁=P ≠۰

به منظور آزمون فرضیه فرعی اول ،از روش آماری ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است .

در این روش به منظور آزمون فرضیه فوق ، داده های مربوط به عناصر فرهنگ بازار محوری را به طور کلی با داده های مربوط به عملکرد مالی با بهره گرفتن از روش آماری ضریب همبستگی اسپیرمن مورد بررسی قرار می‌دهیم که نتایج در جدول۱ – ۴ به شرح زیر ارائه گردیده است .

جدول ۱– ۴ نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن بین فر هنگ بازار محوری و عملکرد مالی