۱-۳ اهمیت و ضرورت پژوهش

نام دانشگاه در جوامع انسانی با انباشتگی علم، تحقیقی و فرهنگ و پیشرفت مترادف است دانشگاه پدیده‌ای اجتماعی و تاریخی است که در شرایط خاص پدید می‌آید و ضمن آنکه از شرایط پیرامون تاثیر می‌پذیرد، بر آن تأثیر می‌گذارد. دانشگاه ها برحسب رسالت و تعهدی که نسبت به جامعه دارند، از یکسو باید برای بقا و اثربخشی خود تلاش کند و از سوی دیگر با توجه به نقشی که در جوامع به عنوان الگو و قالب سایر سازمان‌ها دارند، باید در جهت تولید علم و دانش برای بخش های گوناگون جامعه برنامه ریزی کند تا با شیوه های جدید و کارآمد بتوانند با ارائه محصول و خدمات خود به جامعه ، نتیجه ارزشمندی را به بارآورند. با توجه به اینکه منبع تولید علم و دانش در هر کشوری دانشگاه ها هستند، لذا بحث مدیریت دانش در هر دانشگاه می بایست به صورت شایسته و مناسب اجرا و پیاده سازی گردد. همان گونه در مباحث قبلی مطرح شد در زمینه مدیریت دانش، موضوع فراموشی سازمانی به نوعی مغفول واقع شده و توجه ‌به این موضوع می‌تواند هر سازمانی، به خصوص دانشگاه ها را در بحث اجرا و پیاده سازی این نکته موفق و سربلند کند.

توان علمی یکی از حیاتی ترین توانمندی هایی است که انسان در راه توسعه همه جانبه کشور به آن نیاز دارد. انسان در واقع به عنوان ارزشمند ترین فاکتور و فرایند توسعه هنگامی که مجهز به علم باشد، تأثیر شگرفی بر سرعت و کیفیت آن گذاشته و یکی از موارد توسعه، پرداختن به بحث مدیریت دانش برای تربیت انسان‌های خلاق ، کارآمد است. دانشگاه ها با توجه به شرایط و وظایف ذاتی و مهمی که بر عهده دارند، می‌بایست علوم و دانش جدید و روزآمدی را از طریق اساتید به دانشجویان خود انتقال دهند. وجود کارمندانی که دارای دانش بروز و جدید هستند، در تحقق این امر نیز بسیار مؤثر است. از آنجا که سبک رهبری مدیران دانشگاه بر عملکرد بخش‌های مختلف از جمله آموزش، پژوهش، دانشجویی، فرهنگی و اداری تاثیر چشمگیری دارد، لذا انتخاب سبک رهبری در اداره دانشگاه می‌تواند علاوه بر ایجاد رضایت شغلی موجب رشد روزافزون و رو به جلوی دانشگاه گردد.

انتخاب سبک رهبری در راستای تعالی دانشگاه، در بهره‌مندی هرچه بهتر و بیشتر از فراموشی سازمانی هدفمند، مفید و مؤثر خواهد بود، چرا که مدیران می‌توانند با اتخاذ شیوه های مناسب از جمله آموزش و تدوین فرآیندهای فراموشی سازمانی در جهت پیشرفت دانشگاه گام بردارند. فراموش کردن شیوه ها و دستورالعمل های اداری قدیمی، شیوه های سنتی آموزش اساتید به دانشجویان و نیز پرهیز از عادات بد و ضد ارزش‌ها که در امور کاری هر بخش در میان افراد دانشگاه وجود دارد، موید نیاز به فراموشی سازمانی هدفمند در دانشگاه هاست.

با توجه به نکات فوق و ذکر این نکته که دانشگاه قم به عنوان دانشگاه جامع استان قم، و قرار گرفتن در مجاورت پایتخت و دانشگاه های معتبر کشور، می‌تواند بستر و فضای بسیار مناسبی را جهت بررسی تاثیر سبک رهبری مدیران بر فراموشی سازمانی فراهم سازد، تاثیر سبک رهبری مدیران بر فراموشی سازمانی هدفمند در دانشگاه قم با تأکید بر رضایت شغلی، می‌تواند الگو و مبنایی نوین برای سایر دانشگاه‌های کشور بوده تا بتوانند در عرصه بروز آوری علم و دانش خویش پیشرو و موفق باشند.

۱-۴ اهداف پژوهش

با توجه به موضوع پژوهش با عنوان بررسی تاثیر سبک های رهبری بر فراموشی سازمانی هدفمند در دانشگاه قم با تأکید بر رضایت شغلی ۴ هدف را می‌توان تصویر نمود:

۱٫ بررسی تاثیر سبک رهبری تحول آفرین (تحولگرا) بر رضایت شغلی

۲٫ بررسی تاثیر سبک رهبری تبادلی (تعاملگرا) بر رضایت شغلی

۳٫ بررسی تاثیر سبک رهبری عدم مداخله گر بر رضایت شغلی

۴٫ بررسی تاثیر رضایت شغلی بر فراموشی سازمانی هدفمند

۱-۵ فرضیه های پژوهش

با توجه به موضوع پژوهش با عنوان بررسی تاثیر سبک های رهبری بر فراموشی سازمانی هدفمند در دانشگاه قم با تأکید بر رضایت شغلی ۴ فرضیه را میتوان تصویر نمود:

۱٫ سبک رهبری تحول آفرین (تحولگرا) بر رضایت شغلی تاثیر معناداری دارد.

۲٫ سبک رهبری تبادلی (تعاملگرا) بر رضایت شغلی تاثیر معناداری دارد.

۳٫ سبک رهبری عدم مداخله گر بر رضایت شغلی تاثیر معناداری دارد.

۴٫ رضایت شغلی بر فراموشی سازمانی هدفمند تاثیر معناداری دارد.

۱- ۶ متغیرهای تحقیق

متغیرهای تحقیق عبارتند از: رهبری تحول آفرین (تحولگرا)، رهبری تبادلی (تعاملگرا)، رهبری عدم مداخله‌گر(غیرمراوده‌ای)، فراموشی سازمانی هدفمند

مؤلفه‌ ها و متغیرهای این تحقیق در جدول ۱-۱ نمایش داده شده است:

جدول ۱-۱ مؤلفه‌‌های متغیرهای تحقیق

متغیر

مؤلفه‌ ها

رهبری تحول آفرین (تحولگرا)

ویژگی آرمانی

رفتار آرمانی

انگیزش

الهام بخش

ملاحظات فردی

ترغیب ذهنی

رهبری تبادلی (تعاملگرا)

پاداش های مشروط

مدیریت بر مبنای استثناء فعال

مدیریت بر مبنای استثناء غیر فعال

رهبری عدم مداخله‌گر(غیرمراوده‌ای)

رهبری عدم مداخله‌گر(غیرمراوده‌ای)

رضایت شغلی

رضایت شغلی

فراموشی سازمانی هدفمند

ناتوانی در کسب دانش

نابودی حافظه

پرهیز از عادت بد

یادگیری زدایی

۱-۷ قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیقی این پژوهش، تعیین تأثیر سبک های نوین رهبری بر فراموشی سازمانی هدفمند با تأکید بر رضایت شغلی در دانشگاه قم است.

۱-۸ قلمرو مکانی

قلمرو مکانی این تحقیق دانشگاه قم می‌باشد.

۱-۹ قلمرو زمانی

قلمرو زمانی بین اردیبهشت ۱۳۹۳ تا آذر ۱۳۹۳ می‌باشد.

فصـل دوم

ادبیــات تحقیق

۲-۱ بخش اول: رهبری

هر موضوع و مقوله‌ای که مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد، نیازمند آن است که مفاهیمش مورد توجه قرارگیرد. تا بتوان درک صحیحی از موضوع مورد بررسی به دست آورد. موضوع پیش رو نیز از این قاعده مستثنی نبوده و لازم است مباحث کلی و نظری موجود در آن به بحث گذاشته شود.

اهمیت این امر از آن جهت است که شناخت ما را نسبت به موضوع تحقیق افزایش داده و ذهن مخاطبان و خوانندگان را آماده پذیرش موضوعات بعدی خواهد نمود. در مبانی نظری مطالبی ‌در مورد رهبری، سیر تکاملی نظریه های رهبری، سبک های رهبری، رضایت شغلی، فراموشی سازمانی، ابعاد فراموشی سازمانی و مدل های فراموشی سازمانی مورد بحث قرار می‌گیرد.

۲-۱-۱ تعریف رهبری

متفکران علوم انسانی مفهوم رهبری را از ابعاد مختلفی مورد بحث قرار می‌دهند.

گروهی رهبری را بخشی از وظایف مدیریت می‌دانند، گروهی دیگر برای رهبری مفهوم وسیع‌تری نسبت به مدیریت قائل هستند و آن را توانایی ترغیب دیگران به کوشش مشتاقانه جهت تحقق اهداف معین می‌دانند و یا آن را فعالیت‌هایی می‌دانند که مردم را برای تلاش مشتاقانه در جهت کسب اهداف گروهی تحت تاثیر قرار می‌دهد و برخی نیز تحت تاثیر قرار‌دادن افراد جهت کسب هدف مشترک را رهبری می‌نامند(فریدی،۱۳۹۰).