در تدوین فرضیه بایستی چند ویژگی را در نظر داشته باشیم: الف)، فرضیه باید رابطه بین دو یا چند متغیر را پیش‌بینی کند. ب)، فرضیه باید روشن، بدون ابهام و به صورت یک جمله خبری بین متغیرها باشد. ج)، باید دارای استنتاج­های ذهنی روشن برای آزمون روابط بین متغیرها باشد. د)، فرضیه باید آزمون­پذیر باشد، یعنی بتوان آن­را با بهره گرفتن از داده ­های جمع ­آوری شده آزمون کرد.

در تحقیق حاضر از روش توصیفی پیمایشی استفاده نموده است، و روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر تحقیقات می‌دانی است. به عبارت دیگر روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی است. از سوی دیگر چون تحقیق حاضر به بررسی تفاوت دیدگاه ­ها نیز اشاره دارد، از روش مقایسه­ ای نیز استفاده نموده است. یعنی بر مبنای اطلاعات جمع ­آوری شده از گروه ­های مختلف نمونه، صحت و سقم فرضیات تحقیق آزمون انجام و سپس با مقایسه دیدگاه ­ها، نتایج به کل جامعه تعمیم داده خواهد شد. در این تحقیق از جامعه آماری شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سال۱۳۹۱ استفاده شده است. مهمترین روش‌های گردآوری اطلاعات در این تحقیق، مطالعات کتابخانه ­ای و تحقیقات می‌دانی و به منظور جمع ­آوری داده ها برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه­ استفاده شده است. با توجه به اینکه تحقیق از نوع زمینه ­یابی و مقیاس رتبه­ای ‌می‌باشد، و رایج­ترین ابزار جمع ­آوری در این زمینه پرسشنامه و محاسبه است.

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ها

۴-۱- مقدمه

در فصل قبل به تشریح قلمرو تحقیق، جامعه آماری، نمونه آماری، تهیه پرسش­نامه شامل تعیین قابلیت اطمینان (پایایی) و روایی آن و روش جمع ­آوری و تجزیه و تحلیل داده ­ها، پرداخته شد.

در این فصل داده های به دست آمده از پرسش­نامه با بهره گرفتن از نرم­افزار SPSS تجزیه و تحلیل می‌شود. تجزیه و تحلیل داده ­ها فرایندی چند مرحله‌ای است که طی آن داده هایی که به طرق مختلف جمع‌ آوری شده‌اند، خلاصه، دسته‌بندی و در نهایت پردازش می‌شود تا زمینه برقراری روابط بین داده ها و انجام تحلیل‌های علمی به منظور آزمون فرضیه‌ها فراهم شود. در این فرایند داده ها هم از لحاظ مفهومی و هم از لحاظ تجربی پالایش می‌شود. در این فرایند فنون گوناگون آماری در استنتاج‌ها و تعمیم نتایج نقش بسزایی بر عهده دارد.

تجزیه و تحلیل داده ها در دو مرحله انجام می‌شود. در مرحله اول توزیع فراوانی و درصد فراوانی اطلاعات عمومی به دست آمده از سؤال­های عمومی پرسش­نامه محاسبه می‌شود. همچنین، توزیع فراوانی و درصد فراوانی تجمعی و آماره­ های توصیفی برای سؤال­های تحقیق نیز محاسبه می­ شود. در مرحله دوم با بهره گرفتن از آمار استنباطی فرضیه‌های تحقیق آزمون خواهد شد.

۴-۲- آمار توصیفی

در این بخش، برای اعتبار بخشیدن به یافته های تحقیق، نتایج حاصل از محاسبه توزیع فراوانی و درصد فراوانی تجمعی و آماره­ های توصیفی سؤال­های پرسشنامه و سایر متغیرهای تحقیق تشریح می‌شود.

۴-۲-۱- میزان استفاده از حسابداری مدیریت

در این بخش، نتایج حاصل از محاسبه توزیع فراوانی و درصد فراوانی تجمعی و آماره­ های توصیفی سؤال‌های مربوط به میزان استفاده ازحسابداری مدیریت ارائه شده است.

۴-۲-۱-۱- حسابداری مدیریت

همان طور که در جدول شماره ۴-۱ ملاحظه می‌شود، برای سؤال اول پرسشنامه که برای بررسی اهمیت حسابداری مدیریت طراحی و تدوین شده است، تنها ۲۰/۶ درصد از پاسخ‌دهندگان به وجود یک واحد حسابداری مدیریت در شرکت مطبوع خود اشاره کرده‌اند. در ۵۰/۱۵ درصد موارد نیز فقط یک کارمند به صورت مستقل برای موضوعات مربوط به حسابداری مدیریت و تهیه گزارش‌های مربوط به آن وجودداشته و در سایر موارد حسابداری مدیریت از اهمیت چندانی برخوردار نبوده است.

جدول ۴-۱: توزیع فراوانی پاسخ‌های ارائه شده به سؤال اول – حسابداری مدیریت

شماره سؤال‌
کدام گزینه ‌زیر نشان دهنده وجود یک بخش حسابداری مدیریت ‌در شرکت شما است؟
تعداد
درصد
درصد تجمعی

۱

تفاوت بین حسابداری مدیریت ‌و حسابداری مالی وجود ندارد و حسابداری مدیریت اساساً برای اهداف داخلی شرکت است و مدیران رده بالا معتقدند که هرکسی نمی‌تواندآن را انجام دهد.

۲۳

۸۰/۱۷

۸۰/۱۷

۲

موضوعات مربوط به حسابداری مدیریت به عنوان قسمتی از کار حسابداری مالی شناسایی می­ شود و نیازی به برگزاری جلسات نمی ­باشد.

۴۱

۸۰/۳۱

۶۰/۴۹

۳

در اینجا یک واحد مجزا برای حسابداری مدیریت وجود ندارد و کارمندان حسابداری برای انجام موضوعات مربوط به حسابداری مدیریت از طریق برگزاری جلسات در مواقع لزوم، اقدام می­نمایند.

۳۷

۷۰/۲۸

۳۰/۷۸

۴

‌در شرکت ما فقط یک کارمند به صورت مستقل برای موضوعات مربوط به حسابداری مدیریت و تهیه گزارش‌های مربوط به آن وجود دارد.

۲۰

۵۰/۱۵

۸۰/۹۳

۵

واحدحسابداری مدیریت به عنوان یک بخش مجزا ازحسابداری مالی وجود دارد؛ ولی درعین حال با دیگر بخش‌ها در ارتباط است و از اطلاعات آن‌ ها در گزارش‌های حسابداری مدیریت استفاده می‌شود.

۸

۲۰/۶

۱۰۰

جمع

۱۲۹

۱۰۰

—

همان طور که در جدول شماره ۴-۲ ملاحظه می‌شود، برای سؤال دوم پرسشنامه که برای بررسی اهمیت فرهنگ سازمانی و تعهدات شرکت‌ها درمورد حسابداری مدیریت طراحی و تدوین شده است، تنها ۴۰/۱۹ درصد از پاسخ‌دهندگان به نبود توجه به حسابداری مدیریت توسط مدیران شرکت مطبوع خود اشاره کرده‌اند و در سایر موارد حسابداری مدیریت مورد توجه مدیران بوده است.

جدول ۴-۲: توزیع فراوانی پاسخ‌های ارائه شده به سؤال دوم – حسابداری مدیریت

شماره سؤال‌
کدام گزینه نشان‌دهنده فرهنگ سازمانی و تعهدات مدیریت شرکت ‌در مورد حسابداری مدیریت است؟
تعداد
درصد
درصد تجمعی

۱

مدیریت توجهی به حسابداری مدیریت نمی­نماید.

۲۵

۴۰/۱۹

۴۰/۱۹

۲

مدیریت، کارکنانی که به حسابداری مدیریت توجه ‌می‌کنند و راه‌هایی برای اصلاح و بهبود فعالیت‌های سازمانی ارائه می­ دهند را تشویق می‌کند.

۴۸

۲۰/۳۷

۶۰/۵۶

۳

مدیریت متعهد به فرستادن کارکنان غیرتجاری (غیردرگیردرفرایند تجاری شرکت) به بخش‌ها و واحدهای مربوط به تجارت،جهت توسعه فعالیت‌های شرکت است.

۲۹

۴۰/۲۲

۷۹

۴

مدیریت متعهد به فرستادن کارکنان غیرحسابداری به واحدحسابداری جهت توسعه ‌در زمینه ابزارهای حسابداری مدیریت وآشنا ساختن آن‌ ها با نتایج مؤًثراین ابزارها است.

۱۸

۱۴

۹۳

۵

مدیریت معتقدبه درگیر کردن کارکنان حسابداری با مباحث ‌و موضوعات مربوط به حسابداری مدیریت است و به نیازهای آموزشی ‌در زمینه حسابداری مدیریت نیز توجه می‌کند.

۹

۷

۱۰۰

جمع

۱۲۹

۱۰۰

—