دولت الکترونیک امکانات گسترده‌ای را برای عینیت یافتن آرمان‌های حکومت‌داری خوب فراهم می‌کند و با به کارگیری فناوری‌های جدید ارتباطی و اطلاعاتی به بهبود فرآیندهای ارائه خدمات در بخش عمومی، تسریع ارائه خدمات به شهروندان، پاسخگوترشدن مأموران دولتی، شفاف شدن اطلاعات، کاهش فاصله میان مردم و دولتمردان، مشارکت اثربخش‌تر شهروندان و اعضای جامعه مدنی در فرایند تصمیم‌گیری عمومی، گسترش عدالت اجتماعی از طریق فرصت‌های برابر افراد برای دسترسی به اطلاعات و … کمک شایانی می‌کند و حکومت‌ها چنانچه بخواهند در مسیر تحقق حکومت‌داری خوب حرکت کنند باید به ابزار نیرومندی همچون دولت الکترونیک مسلح باشند. (جلالی، ۱۳۸۰: ۷۰)

۲-۵- کارکردهای دولت الکترونیک

کارکردهای دولت الکترونیک به صورت زیر است:

۲-۵-۱-دولت با شهروندان (G2C)

مهمترین و گسترده‌ترین نوع کاربرد دولت الکترونیک، رابطه دولت با شهروند و برعکس است. دولت الکترونیک بایستی شهروندان را به دولت مرتبط سازد. رابطه دولت با شهروند شامل ارائه اطلاعات مناسب به افراد، در اختیار قرار دادن فرصت‌ها، تجدید گواهینامه رانندگی، پرداخت قبض‌های مختلف و … می‌شود. این نوع رابطه دولت با شهروند، به ایجاد تغییراتی در زندگی افراد منجر می‌شود. (رضایی، ۱۳۸۳: ۵۳)

۲-۵-۲-رابطه دولت با دولت (G2G)

این نوع رابطه بین دولت‌ها بدین خاطر است که معمولاً سازمان‌های دولتی، متکی به دیگر نمایندگان دولتی هستند و تعامل الکترونیک بین آن‌ ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در رابطه با دولت عموماً نیاز به دسترسی مستقیم به پایگاه‌های اطلاعاتی وجود دارد. (رضایی، ۱۳۸۳: ۵۳)

۲-۵-۳-رابطه دولت با کسب و کار (G2B)

این نوع رابطه اولین رابطه‌ای بود که توسعه پیدا کرد و لذا به نیازهای خاصی از جامعه و کسب و کار‌ها توجه می‌شود. این خدمات چند وجهی هستند. بنگاه‌های اقتصادی، عرضه کننده، شریک، مشتری و اتفاقاً رقیب دولت محصوب می‌گردند. (رضایی، ۱۳۸۳: ۵۴)

۲-۵-۴-دولت با کارکنان (G2E)

این نوع رابطه بدین منظور طراحی شده است که اطلاعاتی را برای بخش عمومی ارائه کند (کارکنان دولتی) تا بتوانند از شبکه داخلی دولتی یا شبکه های خصوصی به اطلاعات منابع انسانی دست پیدا کنند. این اطلاعات می‌تواند شامل اطلاعات مربوط به بازنشستگی کارکنان، فرم‌های درخواست، نظام پیشنهادات و … باشد. (رضایی، ۱۳۸۳: ۵۴)

۲-۶-مزایای استقرار دولت الکترونیک

دولت الکترونیکی مزایای مهمی برای شهروندان، مشاغل و دولت‌ها در سرتاسر جهان به وجود آورده است. برخی از مزایای دولت الکترونیکی را می‌توان ‌به این صورت بیان کرد که تعامل بهتری با شهروندان و بخش‌های بازرگانی و صنعتی به وجود می‌آورد. از طریق دسترسی بیشتر و بهتر به اطلاعات، توان شهروندان افزایش خواهد یافت، خدمات به مردم، در هر زمان و مکان ارائه می‌شود، تسهیلات با سرعت بیشتر در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد. انجام امور دولتی با شفافیت بیشتری انجام می‌شود، مسئولیت پذیری از سوی بخش‌های دولتی مشاهده خواهد شد، مخاطب بخش‌های دولتی دیگر جمع نبوده، بلکه فرد است و دولت خود را در قبال برآورده کردن انتظارات تک تک افراد مسئول می‌داند. (طوسی، ۱۳۷۴: ۵)

کاهش بروکراسی اداری و کاغذبازی در ادارات از دیگر مزایای دولت الکترونیکی است. مشتریان دولت الکترونیک از طریق پایگاه‌های تارعنکبوتی دولت الکترونیک می‌توانند در فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شریک نمایند. یکی از اهداف اساسی دولت الکترونیک تحقق بخشیدن به مردم سالاری الکترونیک است که تمامی شهروندان بتوانند در سرنوشت خویش دخالت داشته باشند. با این عمل و با مشارکت گسترده مردم در واقع دولت ماهیتی غیر رسمی به خود می‌گیرد و شهروندان می‌توانند به طور کامل با دولت در تعامل باشند. با توجه زیاد به دولت الکترونیک و استقرار آن در کشورها و مزایای ناشی از آن، میزان استفاده با امکان بالقوه این سیستم‌ها فاصله زیادی دارد. (طوسی، ۱۳۸۰: ۸۷)

۲-۷-دولت الکترونیک و نقش آن در تحقق جامعه اطلاعاتی

یکی از تعاریف جامعه اطلاعاتی بر بعد فرهنگی تأکید دارد. هر یک از ما با توجه به وضع زندگی روزمره خود متوجه شده ایم که در حجم اطلاعات در گردش افزایش شگفت آوری رخ داده است، بدیهی است که اطلاعات بیشتری در اطراف ما به وجود آمده که قبلا وجود نداشته باشد، تعداد کانال‌های رادیو، تلویزیون افزایش یافته و بیست و چهار ساعته شده است، ماهواره ها با قدرت دریافت صدها کانال تلویزیونی در اغلب خانه ها حضور دارند، ویدئو، کامپیوتر، و اینترنت در منازل را کوبیده اند و وارد اغلب منازل شده اند، همه ی این ها گواهی بر این حقیقت اند که بشر امروز با انفجار اطلاعات مواجه است. (رضایی، ۱۳۸۳: ۶۰)

تنوع فرهنگ و هویت، تنوع زبانی و مضامین محلی: جامعه اطلاعاتی باید بر اساس احترام به هویت فرهنگی، تنوع زبانی و فرهنگی، سنت ها و مذاهب و گفتگو بین فرهنگ‌ها و تمدنها پایه ریزی می شود، ترویج، تأکید و حفاظت از هویتهای فرهنگی و زبانهای مختلف همچنان که توافقنامه های سازمان ملل – از جمله اعلامیه جهانی یونسکو در ارتباط با تنوع فرهنگی- منعکس شده است، می‌تواند غنای جامعه اطلاعاتی را افزایش دهد. (فقیهی و همکاران، ۱۳۸۳: ۵۵)

زیر‌ساخت‌های فرهنگی و اجتماعی مورد تأکید واحد هوشمند اکونومیست به شاخصهایی همچون میزان برخورداری از سواد الکترونیک، نیروی انسانی کافی، مناسب و متخصص جهت کاربرد فن آوری اطلاعات، وجود نظام آموزشی مناسب برای انتقال فرهنگ و توانمندیها بین متخصصان و عامه مردم از یک طرف و بین نسل‌های مختلف از طرف دیگر و مهارت‌های فنی نیروی کار اشاره دارد. ضعف در شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی به معنای ضعف یا نداشتن شهروند الکترونیک است و این همان مشکلی است که در برخی از کشورهای جهان ،حرکت به سوی مجازی شدن را با چالش مواجه ساخته است.(یعقوبی، ۱۳۸۸: ۱۵۸)

۲-۸- مشکلات پیاده سازی دولت الکترونیک

دولت الکترونیک در برخی از کشورها تاکنون نتوانسته به مفهوم واقعی خود نزدیک شود. این مسئله محدود به خریداری سخت افزار برای ادارات و دوایر و تشکیل فرایند خودکارسازی اداری و تغییر روش‌های مبتنی و یا در بهترین موارد، گذاردن اطلاعات محدود در وب سایت‌های سازمان یا وزارتخانه‌ها است. از طرف دیگر، با وجود تأثیرات بالقوه بارز دولت الکترونیک بر اداره بخش عمومی، سازمان‌ها، افراد و جامعه تا کنون تعداد کمی پژوهش نظام یافته در این حوزه انجام شده است.