• • • از نظر وسیله نقلیه مورداستفاده: بر اساس نوع وسیله نقلیه مورد استفاده برای انجام سفر طبقه بندی می شود.

  

• از لحاظ نوع و محل اقامت: گردشگران را بر اساس نوع و محل اقامت، از نظر کیفی و کمی طبقه بندی می‌کند. مانند: گردشگران مقیم در هتل ها، مهمانپذیرها، خانه های ویلایی یا پانسیون های خانگی و..(جواهر زاده، ۱۳۹۰).

۲-۲-۴ انواع توریسم

بر اساس عوامل فوق الذکر انواع توریسم عبارتند از:

• • توریسم تندرستی(توریسم سلامت): مسافرت به دهکده های سلامت بدون دخالت پزشک. معمولا برای فرار از ازدحام شهرها یا از بین بردن تنشها و استرس و حتی برای استفاده بیشتر از نور خورشید(وفاق، ۲۰۰۷).

  

• • توریسم درمانی: استفاده از آبهای معدنی، نمک، لجن های طبیعی، مناطق آفتاب گیر تحت نظارت و مداخله پزشک.

• • توریسم پزشکی: مسافرت به منظور درمان بیماری و انجام جراحی زیر نظر پزشکان در مراکز درمانی که علاوه بر معالجه پیگیری بیمار را شامل می شود و در موارد زیر کاربرد دارد: اموری که در کشور فرد غیرقانونی است، مراقبت های ویژه که در کشور فرد امکان پذیر نیست، در مواردی که لیست انتظار برای معالجه فرد در کشورش طولانی مدت است، برای استفاده از خدمات بهداشتی ارزان یا رایگان(معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری ‌کلان‌شهر تبریز، ۱۳۹۱).

• • توریسم ورزشی: گردشگری را که حداقل ۲۴ ساعت در منطقه مورد بازدید بماند و هدف سفرش شرکت در فعالیت های مرتبط با ورزش باشد(وفاق، ۲۰۰۷).

• • توریسم ماجراجویی: شامل سفر به نواحی کوهستانی و ناهموار یا ورزش های ماجراجویانه مثل پانچو، کوهنوردی، صخره نوردی و پیاده سفر کردن از راه های ناهموار.

• • توریسم کشاورزی: شامل بازدید از مزارع و زمین های کشاورزی می‌باشد که به نوعی اقتصاد داخلی کشاورزی را حمایت می‌کند.

• • توریسم مجازی: سفر به طور فیزیکی انجام نمی شود بلکه کشف دنیا از طریق اینترنت، کتاب و تلویزیون صورت می‌گیرد.

• • توریستم زیست محیطی: توریسم دائمی که از محیط زیست تأثیر می پذیرد نظیر گردش در پارک های ملی.

• • توریسم فروشگاه کتاب: تلاش عامه مردم برای حمایت از فروشگاه های مستقل با تبلیغ آن ها به عنوان مقصد سفر و جذب گردشگران می‌باشد(معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری ‌کلان‌شهر تبریز، ۱۳۹۱).

• • توریسم آموزشی: شامل سفر به یک کشور جهت عضویت در یک مؤسسه آموزشی یا شرکت در کلاس‌های مورد علاقه شخصی می‌باشد. مثل کلاس‌های آشپزی، با حضور سرآشپزهای نام آور یا کلاس‌های صنعت گردشگری.

• • توریسم آثار باستانی: شامل بازدید از مکان‌های تاریخی یا صنعتی که از قدمت باستانی برخوردارند از جمله کانال‌های قدیمی، را ه آهن، میدان نبرد و… می‌باشد(جواهرزاده، ۱۳۹۰).

• • توریسم تفننی: توریست به صورت انفرادی یا گروهی در سرگرمی های مورد علاقه خود شرکت می‌کند و با افرادی که علایق مشابه یا تجربیاتی متناسب با آن ها دارند همسفر می‌شوند که معمولا به صورت گردش در باغ و گشت و گذار در پارک ها می‌باشد.

• • توریسم فراگیر: توریسم فراگیر یا توریسم برای همه، برای کلیه افراد بویژه افرادی که محدودیت هایی دارند یا از ناتوانی های جسمی رنج می‌برند، می‌باشد که در بعضی مناطق با بهره گرفتن از طرحهای دانشگاهی یا اصول توسعه اهداف دانشگاهی مطرح می شود.

• • توریسم دائمی: شامل افراد معمولی می شود که همیشه در تعطیلات با اهداف مالیاتی یا اجتناب از مقیم شدن در یک کشور به آنجا سفر می‌کنند.

• • توریسم سفری: نوعی خاص از گشت و گذار که شخص از سفر کردن بیشتر از رسیدن به مقصد لذت می‌برد(معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری ‌کلان‌شهر تبریز، ۱۳۹۱).

• • توریسم فضایی: شامل سفر به کرات و سیارات دیگر می‌باشد.

• • توریسم فرهنگی: طی این سفرها از میراث فرهنگی شهرها بازدید می شود. این نوع توریسم تجربیات خاص فرهنگی را نظیر توریسم موزه هنری دربر می‌گیرد و گردشگران می‌توانند در طول سفر از موزه های هنری دیدن کنند یا در بسیاری از مراسم فرهنگی شرکت نمایند.

• • توریسم ویرانه ها یا توریسم سیاه: شامل سفر به مناطق حادثه دیده و ویران شده است نه صرفا برای کمک بلکه برای بازدید از خرابه ها می‌باشد که البته اگر این بازدید ها کار امور امدادرسانی، نجات مصدومین و اقدامات مرمتی را به تأخیر بیندازد، مشکل آفرین خواهد شد.

• • توریسم نیاشناسی: گردشگری و سفر به منظور شناخت شجره نامه و پیشینه نیاکان.

• • توریسم افیونی: سفر به منظور تهیه یا مصرف مواد مخدر. جزیره گوا در هندوستان از مهمترین مقاصد این نوع گردشگری است(معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری ‌کلان‌شهر تبریز، ۱۳۹۱).

• • طبیعت گردی: همان‌ طور که از اسم آن هویدا است گردشگری به منظور بازدید از جلوه های طبیعت با حداقل خسارت به محیط زیست(جواهر زاده، ۱۳۹۰).

• • توریسم سخت: گردشگری که همراه با مخاطرات جانی است.

• • توریسم خاص: مخصوص معلولین یا بیماران با شرایط خاص

• • توریسم زیارتی: سفر به منظور زیارت مکانی مقدس

• • توریسم آبهای معدنی و چشمه ها: سفر برای دیدن و استفاده کردن از آبهای معدنی و چشمه های آب درمانی برای درمان بعضی بیماری‌های خاص و لذت بردن از این نعمت خدادادی.

• • توریسم تشویقی: مانند کارمندانی که به دلایل خاص از سهمیه تشویقی استفاده می‌کنند.

• توریسم حادثه جو: دیدن بعضی از موارد خاص مانند دیدن از یک کوه در حال آتشفشان و یا یک منطقه سیل زده و زلزله زده. خبرنگاران مصداق کاملی از این تک گروه هستند(معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری ‌کلان‌شهر تبریز، ۱۳۹۱).

۲-۲-۵ فواید گردشگری

گردشگری سبب ساز تعامل مابین فرهنگ ها، رشد اقتصادی و نیز افزایش تولید ناخالص ملی است. گردشگری عامل مؤثری در چرخش پولی و تولید سرمایه در کشور است. علاوه بر موارد فوق، گردشگری عامل مولد کار است. بسیاری از مشکلات مربوط به بیکاری جوانان در کشور ما مربوط به همین مسأله است. گردشگری نیازمند وجود هتل ها، مکان های تفریحی، ورزشی و…. است و با وجود این عوامل تا حد بسیار زیادی مشکلات بیکاری مرتفع خواهد گردید(زابو^[۱۱]، ۲۰۰۵).

گردشگری را می توان به عنوان راهکاری در جهت فرهنگ سازی، بهبود روابط بین فرهنگ های مختلف ونیز رشد اقتصادی عنوان نمود. چرا که سرمایه گذاری کشورها در بازارهای خارجی سبب سازرفع مشکلات بیکاری و طراحی ایده های نو برای تولید وسایل مدرن و مناسب می‌باشد. همچنین، گردشگری عامل اساسی در ورود و ظهور تکنولوژی های جدید است. زمانی که گردشگران به ایران مسافرت کنند و بازار را تشنه ی سرمایه گذاری در صنعت ببینند، قطعا به سرمایه گذاری ترغیب می‌شوند. باری بدین جهات امروزه گردشگری تأثیر بسزائی در رشد اقتصاد کشورها می‌یابد (معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری ‌کلان‌شهر تبریز، ۱۳۹۱).