۱۰-۱-۴-۲ ریسک سرمایه گذاری مجدد^[۱۳]:

این نوع ریسک، مربوط به دارایی های مالی است که بیش از یک جریان نقدی دارند. بازدهی این گونه سرمایه گذاری ها به نحوه سرمایه گذاری مجدد جریان های نقدی که در طول دوره سرمایه گذاری دریافت می‌شوند بستگی دارد.

۲-۴- ۲ ریسک غیر مالی:

دسته دوم ریسک های که مورد بررسی قرار می گیرند، ریسک های غیر مالی اند. براین اساس انواع ریسک های غیر مالی عبارتند از :

۱-۲-۴-۲ ریسک مدیریت^[۱۴]:

تصمیمات نادرست مدیران اجرایی شرکت ها و مؤسسات می‌تواند تبعات منفی برای یک سازمان به دنبال داشته باشد. بر اساس سطوح مختلف مدیریتی، میزان ریسک ناشی از تصمیمات نادرست متفاوت است و به میزان مختلفی سطح عملکرد سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اشتباه مدیران عملیاتی در تصمیم گیری نسبت به اشتباهات مدیران ارشد مشکلات کمتری به بار خواهد آورد. بر اساس تحقیق کیم، لی و فرانسیس مدیران هنگامی که صاحبان سازمان نیز می‌باشند، عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند و اطلاع بازار در خصوص این شرکت ها شفاف تر است، ‌بنابرین‏ ریسک این شرکت ها کمتر است (کیم و دیگران، ۱۹۸۸، ۶۴-۵۳)^[۱۵].

۲-۲-۴-۲ ریسک سیاسی:

در صورتی که ‌گروه‌های ضعیف به لحاظ سیاسی بخواهند منافعی به ‌گروه‌های قوی تر برسانند که این تلاش برای تحکیم وضعیت خود صورت می‌گیرد، عموماً تغییراتی به وجود می‌آید که بر ارزش دارایی ها اثر می‌گذارد. هنگامی که این تغییرات از ناحیه مراجع حقوقی، قضایی یا اداری دولت باشد صرف نظر از این که آیا منافع سیاسی یا اقتصادی در پشت صحنه وجود دارد، ریسک به وجود آمده ریسک سیاسی نامیده می شود.تغییرات قوانین از جمله قوانین مالیات و قوانین مربوط به صادرات و واردات منجر به ریسک سیاسی خواهند شد(فرانسیس،۱۹۸۶ ،۴۱۵)^[۱۶].

علاوه بر این حوادث اجتماعی و سیاسی از جمله انتخابات، انقلاب، جنگ، شورش ها و اعتصابات مختلف بر ریسک سرمایه گذاری اثر می‌گذارد.

۳-۲-۴-۲ ریسک صنعت:

صنعت عبارت است از گروهی از شرکت ها که در یک بازار با یکدیگر رقابت می‌کنند و در حقیقت دارای قلمرو یا بازار یکسانی می‌باشند. ریسک صنعت عبارت است از نوسانات بازدهی سرمایه گذاری که بر اثر اتفاقات یا وقایع خاص و تغییرات در یک صنعت خاص محتمل است. این تغییرات بر اثر تعرفه ها و قیمت ها در سطوح داخلی یا بین‌المللی، چرخه عمر صنعت، مالیات محصولات یک صنعت، مسائل مربوط به اتحادیه های کارگری در یک صنعت، مسائل زیست محیطی، دسترسی به منابع اولیه و سایر عوامل مشابه روی یک صنعت خاص اثر می‌گذارند. بر اثر این تغییرات که بر عموم شرکت ها در یک صنعت اثر مشابهی دارد، قیمت سهام شرکت ها به طور مشابه تغییر می‌کند. از آن جا که شرکت های یک صنعت عموماً محصولات مشترکی نیز تولید می‌کنند، می توان ریسک محصول را در این بخش تعریف کرد. در صورتی که کل صنعت محصول یکنواختی را تولید کند، ریسک محصول بر ریسک صنعت منطبق می شود، در غیر این صورت ریسک محصول جزئی تر خواهد بود. در این حالت ریسک محصول به علل مختلف منجر به کاهش فروش و یا افزایش قیمت تمام شده خواهد شد و طبیعتاً نرخ بازدهی فروش محصول نوسان خواهد یافت.

۴-۲-۴-۲ ریسک عملیاتی:

ریسک عملیاتی هنگامی بررسی می شود که سازمان عملیات خود را به خوبی انجام ندهد. به طور کلی یا سیستم های داخلی و روش های انجام کار به درستی تعریف نشده اند و یا به درستی اجرا نمی شوند. در صورت ادامه این روند، وضعیت سازمان رو به افول خواهد گذاشت و نرخ بازدهی سرمایه گذاری سازمان دچار کاهش می شود. افزایش ضایعات در یک شرکت تولیدی یا پایین آمدن ظرفیت، همگی از نمونه های ریسک عملیاتی می‌باشند. همچنین توسعه فناوری تولید باعث شده فرایند های تولیدی به طور کامل مکانیزه شوند که کلیه این اقدامات جهت کنترل ریسک عملیاتی می‌باشند.

۵-۲-۴-۳ ریسک قوانین و مقررات :

ریسک قوانین به علت تغییرات در قوانین مختلف در یک جامعه اقتصادی به وجود می‌آید. پیش از این در بحث مربوط به ریسک سیاسی ناشی از تغییرات قوانین اشاره گردید، در عین حال ریسک سیاسی دارای دامنه شمول گسترده تری می‌باشد و در این جا به علت اهمیت ریسک ناشی از تغییر قوانین و مقررات، عنوانی مجزا به آن اختصاص داده شده است. ریسک ناشی از تغییرات قوانین، شرکت های تولیدی و مؤسسات و نهاد های مالی را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال لغو مجوز تولید یک محصول و یا تغییر تعرفه واردات کالای خارجی مشابه می‌تواند موجب نوسانات بازدهی تولید محصول آن شرکت گردد. در مؤسسات مالی تغییرات قوانین، فراوان به چشم می‌خورد، به عنوان مثال در بازارهای سهام مطابق با قوانین، سهام پذیرفته شده در بورس در بازار خارج از بورس نباید مورد معامله قرار گیرد. در دوره بعد این قوانین لغو شد، یعنی بازارهای خارج از بورس، سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس مبادله می‌کردند، در حالی که امروزه قانون منع معاملات سهام بورسی در بازار خارج از بورس مجدداً اجرا می شود. در این حالت افرادی که بازارهای خارج از بورس برای معاملات سهام بورسی را اندازی کرده باشند، با ضرر و زیان مواجه خواهند گردید.

۶-۲-۴-۲ ریسک نیروی انسانی:

منظور از نیروی انسانی کارکنانی هستند که مهارت های ویژه ای دارند. شرکت های مواجه با ریسک نیروی انسانی در صورت از دست دادن پرسنل خود، برتری های خود را نیز از دست می‌دهند. نیروی انسانی اگر با شرایط بهتری در یک سازمان دیگر مواجه گردند، شرکت اول را ترک خواهند کرد، به همین دلیل شرکت ها دائماً برنامه های تشویقی را برای کارکنان خود اجرا می‌کنند تا درصد از دست دادن آن ها تا حد ممکن کاهش یابد. در هر سازمان، اثر بخش ترین دارایی برای ارتقای بازدهی، نیروی انسانی است. ‌بنابرین‏ در یک دیدگاه کلی می توان ‌به این نتیجه رسید که مدیریت بهینه نیروی انسانی و توجه به کلیه جوانب آن می‌تواند بسیاری از ریسک های دیگر را قابل کنترل کند و محیطی قابل انعطاف به وجود آورد.

۵-۲ روش های سنجش ریسک:

واریانس یا انحراف معیار بازده های مورد انتظار یکی از فراگیرترین معیارهای سنجش ریسک است. اگر چه معیارهای متعددی برای ریسک وجود دارند، اما استفاده از واریانس یا انحراف معیار بازده ها فراگیر تر است، زیرا :

اولاً : این معیارها از قابلیت درک بیشتری برخوردار هستند.

دوماً : قابلیت محاسبه دقیق و معتبر دارند.

سوماً : در بیشتر مدل های قیمت گذاری دارایی به کار برده می‌شوند (رایلی و براون،۱۳۸۵، ۵۲).

معیار های اندازه گیری ریسک سرمایه گذاری به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند :

1. 1. معیار های عمومی و رایج اندازه گیری ریسک سرمایه گذاری

1. معیار اندازه گیری ریسک نامطلوب سرمایه گذاری

۱-۵-۲معیار های عمومی و رایج اندازه گیری ریسک سرمایه گذاری:

۱-۱-۵-۲ دامنه تغییرات:

تفاضل بین کوچک‌ترین و بزرگترین مقدار از صفت متغیر مورد بررسی را دامنه یا طول فاصلۀ تغییرات گویند و آن را با R نشان می‌دهند.

(۵-۲)