مسئولیت اجتماعی شرکت به معنای رویه ­های باز و شفاف کسب و کار، یعنی روش­هایی است که مبتنی بر ارزش­های اخلاقی و احترام به کارکنان، جامعه و محیط زیست ‌می‌باشد. عملکرد اجتماعی شرکت ها ‌به این منظور برنامه ریزی می­شوند که برای جامعه به طور اعم و برای سهام‌داران به طور اخص حامل ارزش­های پایدار باشد. (امیدوار ۱۳۸۵)

گریفتن و بارنی (۱۹۹۲) مسئولیت اجتماعی را مجموعه وظایف و تعهداتی می­دانند که شرکت باید در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعه­ای انجام دهد که در آن فعالیت می­ کند.

بلوم و گاندلچ (۲۰۰۱) معتقدند CSP تعهدات شرکت نسبت به ذینفعان یعنی مردم. گروه­هایی است که از رویه­ ها و سیاست­های شرکت اثر می­پذیرند یا بر آن ها اثر می­ گذارد این تعهدات فراتر از الزامات قانونی و وظایف شرکت نسبت به سهام‌داران ‌می‌باشد. اجرای این تعهدات مستلزم حداقل کردن اثرات منفی و حداکثر کردن اثرات مثبت شرکت بر جامعه است.

انگل (۲۰۰۴) معتقد است که عملکرد اجتماعی شرکت به طور مستقیم یا غیر مستقیم رفتار شرکت را از طریق ترکیبی از فعالیت سهام‌داران، تحت تاثیر قرار می­دهد و یا آن را کنترل می­ کند.

هارتمن (۱۹۹۸) CSP را موضوعی هوشمند و هدفمند برای رفاه جامعه می‌داند که از فعالیت­های مخرب شرکت جلوگیری می­ کند و منجر به بهبود زندگی انسان‌ها می­ شود. (Lantos )

به اعتقاد ایران نژاد پاریزی (۱۳۷۱) مسئولیت اجتماعی شرکت، تعهد تصمیم گیران برای اقداماتی است که به طور کلی علاوه بر تامین منافع خودشان رفاه جامعه رابهبود می­بخشد.

یونس (۲۰۰۸) معتقد است که ۲ نوع عملکرد اجتماعی وجود دارد. یکی CSP ضعیف، ‌به این معنی که شرکت صدمه­ای به مردم و جامعه وارد نمی­کند و دیگرCSP قوی، که ‌بر اساس آن شرکت خدمات مفیدی برای مردم و جامعه است.

اما اشی و ادی (۲۰۰۵) CSP رااز دیدگاه سهام‌داران، جامعه و ذینفعان تعریف می­ کند.

از دیدگاه سهام‌داران، CSP مرتبط با مسئولیت­های قانونی و اقتصادی است که شرکت­ها نسبت به مالکان شرکت بر عهده دارند. در این دیدگاه هدف حداکثر کردن سود برای مالکان شرکت است و مسائلی از قبیل کاهش هزینه، داشتن مزیت رقابتی، کارایی بازار و بازده و بازده مطلوب سرمایه گذاری مورد توجه است و جایی برای احساسات و خیرخواهی وجود ندارد.

مسئولیت اجتماعی شرکت، مقوله­ای با اهمیت و پرطرفدار محسوب می­ شود
(Leonard & Rangan2007 ) که آن را مسئولیت شرکتی، پاسخ گویی شرکتی و اخلاق شرکتی نیز می­نامند (Hohnen 2007 )

۲-۳- تعریف های سازمانی CSP

سازمان

نوع سازمان

تعریف CSP

ماخذ

دولت انگلستان

سازمان دولتی

اقدام های داوطلبانه ای که کسب و کارها، علاوه بر انطباق با الزامات قانونی کمیته، به منظور ‌پاسخ‌گویی‌ به منافع رقابتی خود و منافع جامعه انجام می‌دهند

www.csp.gov.uk

کمیسیون اروپا

سازمان دولتی

مفهونی که طبق آن سازمان ها مسائل اجتماعی و زیست محیطی ناشی از عملیات کسب و کاری خود و تعامل خویش را با ذی نفعانشان به صورت داوطلبانه یکپارچه می‌سازند

نامه ی سبز کمیسیون اروپا ۲۰۰۱ ایجاد چارچوبی اروپایی برای مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها

وزارت بازرگانی چین

سازمان دولتی

اقدامی مشخص که سازمان های چینی در تحقق بخشیدنبه آرزو های سیتسی رهبری جمعی جدید حزب کمونیست چین _وادار کردن مردم به ایجاد جامعه ای همساز انجاممی دهند

شرکت اخلاقی ۲۰۰۵ سیاست تعریف چینی csp 15 سپتامبر ۲۰۰۵

کنفدراسیون صنایع انگلیس

انجمن کسب و کار

پذیرش این که سازمان ها که باید نه تنها در قبال عملکرد مالی خود بلکه در قبال تاثیر فعالیت هایشان در جامعه و یا محیط پاسخگو باشند

www.cbi.org.uk

شورای کسب و کار جهانی برای توسعه پایدار

انجمن کسب و کار

تعهد مداوم صاحبان کسب و کار به رفتار اخلاقی و کمک به رشد اقتصادی همزمان با بهسازی کیفیت زندگی نیروی کار و اعضای خانواده هایشان و نیز مردم کشور و جامعه در مقیاس وسیع

WBCSD,1999,CSP:meeting expectation,s

۲-۴- ابعاد مسئولیت اجتماعی

با توجه به تعاریف مطرح شده برای مسئولیت اجتماعی دو بعد اصلی این مفهوم به شرح زیر است:

۱- وظایف، تعهدات و مسئولیت­های اجتماعی که فرد نسبت به ذینفعان واحد اقتصادی نظیر سهام‌داران، صاحبان سرمایه و مدیران مربوطه دارد.

۲- وظایف،تعهدات و مسئولیت­های اجتماعی که فرد در سطحی وسیع تر نسبت به جامعه، محیط زیست، نسل­های آینده بشری و به طور کلی در سطح کلان برای خود متصور است.

۲-۵- اهمیت مالیات:

اصولاً مالیات از ابزار اصلی اداره حکومت ‌می‌باشد. یعنی دولت و حکومت بدون پدیده مالیات غیر معقول ‌می‌باشد. از سوی دیگر مالیات در حال حاضر در زندگی روزمره مردم یک امر عادی و لازم تلقی می­ شود. (۱۳۷۵، حاتمی)

مقوله مالیات از ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد و همچنین برخوردهای شفاف و اصولی را می­طلبد زیرا مالیات به ‌عنوان یک عنصر اثرگذار در اقتصاد کشورها، تلقی شده که در صورت عدم توجه، موجب بروز مشکلاتی در همان اقتصاد خواهد شد. در خصوص اهمیت مالیات از جنبه‌های گوناگون اعم از سیاسی و اجتماعی ذکر این نکته کافی است که پیدایش حقوق اساسی و حکومت مشروطه در انگلستان و نیز کسب استقلال آمریکا بدان نسبت داده شده است. (۱۳۸۵ موحد).

مالیات یکی از منابع مهم بودجه ای دولت ها ‌می‌باشد و تامین هزینه های دولت از محل مالیات منجر به پویایی و رشد اقتصادی می­ شود. از طرفی هزینه تحمیلی ناشی از مالیات خوشایند سرمایه گذاران و مالکان نمی ­باشد، چون باعث کاهش بازده و انتقال منابع از مالکان به سوی دولت می­ شود. لذا واحدهای تجاری برای جلوگیری از کاهش رغبت سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری، به اجرای برنامه ­های اجتناب مالیاتی با هدف تعدیل هزینه­ های ناشی از مالیات و افزایش ثروت سهام‌داران روی می ­آورند. اما چون برنامه های اجتناب مالیاتی همراه با ابهام و پنهان کاری است، احتمال سوء استفاده مدیریت فرصت طلب از ابهام ایجاد شده وجود دارد. بنابرابن سوال این است که آیا اجتناب مالیاتی با شفافیت گزارشگری و ارزش شرکت‌ها رابطه معکوس دارد یا خیر؟

۲-۶– نقش مالیات در جامعه:

الف) تامین هزینه­ های دولت به منظور ایجاد زیرساخت­های اقتصادی، اجتماعی و عمرانی و. ….

ب) تعدیل ثروت در بین دهک­های اقتصادی جامعه با اعمال نرخ­های مالیاتی

با این روش ‌می‌توان از شکل گیری شکاف عمیق طبقاتی در جامعه جلوگیری کرد. در واقع از دیدگاه کلان اقتصادی، مالیات یکی از عمده­ترین ابزار سیاست­های اقتصادی دولت محسوب می­ شود. (۱۳۸۵ موحد).

۲-۷- مالیات و جایگاه آن در اقتصاد