۲-۳ ارزش بازار شرکت

۲-۳-۱ مقدمه

یکی از مهمترین هدف‌های شرکت‌ها ‌حداکثر کردن ارزش سهام شرکت است. اگر چه امروزه ملاحظات اجتماعی مانند کمک به صرفه‌جویی در انرژی یا حداقل کردن آلودگی‌های محیط زیست و … نیز می‌تواند هدف عمده واحدهای انتفاعی محسوب شود. خط‌مشی‌های یک واحد انتفاعی استراتژی‌هایی است که برای دستیابی به اهداف انتخاب و به کار گرفته می‌شود. سهام‌داران علاقه‌مند هستند که حقوق آنان در شرکت تا جایی که امکان دارد افزایش یابد که این خود به معنای تأکید بر سود است اما در عین حال بالا بردن ارزش سهام شرکت یکی از مهمترین هدف‌های مدیریت محسوب می‌شود. مادام که سهام‌داران فعلی یا سرمایه‌گذاران بالقوه اطلاعات صحیح و به موقع درباره فعالیت‌های شرکت در اختیار دارند عملکرد بهتر به معنای ارزش سهام بالاتر خواهد بود. هر چند امکان دارد اطلاعات مورد نیاز فوراً در دسترس سرمایه‌گذاران قرار نگیرد، یا درباره مفهوم و معنای اطلاعات در ارتباط با عملکرد آتی شرکت اختلاف نظر وجود داشته باشد، ‌بنابرین‏ توجه اصلی مدیریت به حداکثر رساندن ارزش سهام در بلندمدت معطوف خواهد شد (رهنمای رودپشتی و همکاران، ۱۳۸۵، ۹۶).

۲-۳-۲ مفاهیم مختلف ارزش

ارزش از جمله متغیرهایی است که بار معنایی گسترده‌ای دارد. گستردگی بار معنایی ارزش با گستردگی رشته‌ها و تخصص‌ها ارتباط دارد، نظیر ارزش اجتماعی، ارزش مالی، ارزش اقتصادی و … نماد هر یک از ارزش‌ها با توجه به اهداف آن ها، انتخاب و ارائه می‌گردد (اردبیلی، ۱۳۸۰، ۳۱).

اغلب افراد ارزش را آن چیزی که می‌ارزد تعریف می‌کنند. مفهوم ارزش به مواردی از جمله، به شخصی که ارزیابی را انجام می‌دهد، هدف، زمان‌بندی و مجموعه‌ای از عوامل دیگر بستگی دارد. در نتیجه مفاهیم مختلفی برای ارزش وجود دارد و بیان مفاهیم مختلف آن از اهمیت زیادی برخوردار است.

مفاهیم متعددی برای تعیین ارزش‌ دارایی‌های مالی وجود دارد که عبارتند از: (رهنمای رودپشتی و همکاران، ۱۳۸۵، ۹۷)

ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش با فرض تداوم فعالیت، ارزش با فرض انحلال شرکت و ارزش ذاتی سهام یک شرکت.

۲-۳-۳-۱ ارزش اسمی

به موجب ماده ۲۶ اصلاحیه قانون تجارت، ارزش اسمی عبارت است از ارزشی که روی ورقه سهم یا برگ سهم نوشته شده است که به آن مبلغ اسمی سهم نیز گفته می‌شود.

۲-۳-۳-۲ ارزش دفتری

ارزش دفتری یکی از مفاهیم حسابداری است و با بهره گرفتن از این معیار ارزش هر یک از اقلام دارایی بر اساس داده های تاریخی تعیین می‌گردد. در حقیقت همان ارقام و مقادیری است که در ترازنامه شرکت درج می‌شود.

ارزش دفتری سهام عادی مساوی با مجموع حقوق صاحبان سهام که متعلق به سهام عادی است، می‌باشد و برای محاسبه آن از تقسیم مجموع حقوق متعلق به سهام‌داران عادی بر تعداد سهام عادی نزد سهام‌داران استفاده می‌شود.

(۲-۱)

۲-۳-۳-۳ ارزش بازار (روز)

ارزش بازار عبارت است از قیمت فروش یک قلم دارایی. مبنای تعیین قیمت بازار اوراق بهادار، روند خرید و فروش آن در بورس اوراق بهادار است. ‌به این ارزش، ارزش مبادله نیز گفته می‌شود. در تعیین قیمت بازار عوامل مداخله‌گر نظیر عرضه و تقاضا، وضعیت شرکت، زمان، نوع فعالیت، عملکرد شرکت، مدیریت، سهام‌داران، وضعیت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، محدوده جغرافیایی و روابط غیررسمی دخالت دارند.

۲-۳-۳-۴ ارزش با فرض تداوم فعالیت

ارزش با فرض تدوام فعالیت یعنی ارزش شرکت به عنوان یک واحد اقتصادی که قرار است فعالیت آن ادامه یابد. در این روش توانایی شرکت از نظر حجم فروش و ایجاد سود مبنای سنجش ارزش شرکت می‌باشد. به عبارتی بر مبنای قدرت سودآوری که لازمه تداوم فعالیت است، ارزیابی می‌‌شود.

۲-۳-۳-۵ ارزش با فرض انحلال شرکت

ارزش شرکت بر اساس این مفهوم عبارت است از وجوه نقدی که پس از انحلال شرکت باقی می‌ماند و بین سهام‌داران و مالکان شرکت تقسیم خواهد شد. به ارزش محاسبه شده در این روش، ارزش نهایی یا ارزش تصفیه هر سهم نیز گفته می‌شود. بر اساس رابطه زیر ارزش تصفیه هر سهم محاسبه می‌گردد:

(۲-۲)

۲-۳-۳-۶ ارزش ذاتی (ارزش جاری)

زمانی از این مفهوم استفاده می‌شود که مسأله سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق قرضه یک شرکت مطرح می‌گردد. سرمایه‌گذاران با این اهداف که حداکثر بازده را به دست آورند، ارزش شرکت را ارزیابی می‌کنند. معمولاً ارزش ذاتی را ارزش سرمایه‌گذاری نیز می‌نامند.

۲-۳-۴ مدل اندازه‌گیری ارزش شرکت

شاخص Q توبین یکی از معیارهای مهم ارزیابی عملکرد شرکت‌ها می‌باشد. این معیار در دهه ۱۹۷۰ مطرح و در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ به طور گسترده‌ای توسط پژوهشگران مورد استفاده قرار گرفت. شاخص توبین برابر است با نسبت ارزش بازار دارییهای شرکت بر ارزش دفتری آن که به نوعی نشان دهنده میزان ارزش شرکت است. زمانی که نسبت Q توبین از یک بزرگتر باشد نشان دهنده آن است که سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها تولید کننده درآمدهایی است که ارزش بیشتر از مخارج سرمایه‌ای را ایجاد می‌کند و زمانی که نسبت Q توبین کوچکتر از یک است بدین معنی است که سرمایه‌گذاری در دارایی‌ها بازده چندانی ندارد و رد می‌شود.

در علم اقتصاد نظریات بسیاری پیرامون رفتار سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در سطوح خرد و کلان اقتصادی مطرح شده است. الگوی توبین یکی از مهمترین نظریه های نئوکلاسیک سرمایه‌گذاری است که در مطالعات بی‌شماری مورد استفاده قرار گرفته است.

در پژوهش‌ حاضر برای اندازه‌گیری فرصت‌های رشد و ارزش شرکت‌ از شاخص Q توبین استفاده می‌شود که از تقسیم ارزش بازار به ارزش دفتری دارایی‌های شرکت به دست می‌آید (مک کنل و سرواس^[۶۳]، ۱۹۹۰).

(۲-۳)

۲-۴ نوسانات جریان نقدی، کیفیت سود و ارزش شرکت

۲-۴-۱ مقدمه

تهیه و افشای اطلاعات حسابداری با کیفیت و محتوای بالا توسط شرکت‌ها برای کارکرد صحیح بازار سرمایه کارا، حیاتی می‌‌باشد. وجود اطلاعات کافی در بازار سرمایه و انعکاس به موقع و سریع اطلاعات بر روی قیمت اوراق بهادار ارتباط تنگاتنگی با کارایی بازار دارد.

در چارچوب نظری حسابداری مالی که تعیین کننده اهداف گزارشگری مالی است توجه خاصی به جریان‌های نقدی و امکان پیش‌بینی آن مبذول شده است. در بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره یک هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی بیان شده است که «یکی از هدف‌های گزارشگری مالی فراهم آوردن اطلاعاتی است که سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه را در برآورد مبلغ، زمان و مخاطره دریافت‌های آینده یاری کند» (هیئت تدوین استانداردهای حسابداری مالی آمریکا^[۶۴]، ۱۹۷۸، ۳۷).

کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ایران نیز در مفاهیم نظری گزارشگری مالی بیان نموده است که «اتخاذ تصمیمات اقتصادی توسط استفاده کنندگان صورت‌های مالی مستلزم ارزیابی توان واحد تجاری جهت ایجاد وجه نقد و قطعیت آن است. ارزیابی توان ایجاد وجه نقد از طریق تمرکز بر وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان‌های نقدی واحدهای تجاری و استفاده آن ها در پیش‌بینی جریان‌های نقدی مورد انتظار و سنجش انعطاف‌پذیری مالی، تسهیل می‌گردد» (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۶، ۴۷۶).

۲-۴-۲ ارتباط نظری بین جریانات نقدی و کیفیت سود

شکل ۱ مدل اجرای و نقشه ی ذهنی پژوهش

بخش اول؛ نوجوانی و ویژگی‌های این دوره

نوجوانی دوره ای­ است همراه با بروز تغییرات زیستی، بدنی و اجتماعی که از اوایل دهه دوم زندگی انسان آغاز می‌شود، مدتی طول می‌کشد و با انتظارات، رفتارها، و نگرش‌های خاصی از سوی اعضای خانواده همراه است (گانر و کولینز^[۲۲]، ۲۰۱۳). بسیاری از کارشناسان از جمله جونز، فرهند و بیچ^[۲۳] (۲۰۰۰) معتقد­اند نوجوانی دوره‌ای از زندگیست که والدین در تعامل با فرزندان دچار مشکل بوده و آن را دشوار ارزیابی ‌می‌کنند.

به اعتقاد کولمن^[۲۴] (۱۹۸۵) هر یک از مشکلات نوجوانان طی یک سن تقویمی خاص به نقطه اوج تنش خود می‌رسد که با توجه به تفاوت‌های جنسیتی تغییرپذیر است. هر زمان که سن اوج تنش برای چند مسئله یا مشکل هم‌زمان شوند سازگاری نوجوان دچار مشکل می‌شود. در چنین وضعیتی است که مشکلات رفتاری برای آنان بیشتر نمایان می‌شود. در همین راستا اریکسون^[۲۵] دوره‌ نوجوانی را دوره‌ هویت یابی در مقابل بی هویتی می‌داند، و با توجه به اینکه هویت­یابی وحدتی است که بین سه سیستم زیستی، اجتماعی، و روانی به وجود می‌آید در صورتی که چنین وحدتی حاصل نشود نوجوانان دچار آشفتگی در روابط و رفتار می‌گردند (انیسی، سلیمی، میرزمانی، رئیسی و نیکنام، ۱۳۸۶).

اگر از دید مینوچین^[۲۶] (۱۹۷۵) نیز ‌به این موصوع بنگریم ‌می‌توان گفت که، استقلال عاطفی و مالی از والدین یکی از اصلی ترین نیازهای نوجوانان برای رشد و رسیدن به هویت مستقل است. با رشد کودک خواسته‌های تکاملی او برای رسیدن به استقلال به زیر منظومه‌ی والدین تحمیل می‌شود. به ویژه در دوره‌ نوجوانی رفته رفته انتظارات والدین با انتظارات کودکان برای استقلال متناسب با سنشان در تعارض قرار می‌گیرد بدین منظور می‌توان گفت که تعارض در روند رشد و اجتماعی شدن کودکان، به ویژه تعارض با والدین امری اجتناب ناپذیر است (مینوچین، بیکر، روسمان، لیبمان، میلمان و تود، ۱۹۷۵).

بخش دوم؛ تعارضات والد- نوجوانی و دیدگاه‌های موجود

دیدگاه‌های نظری متفاوتی در زمینه روابط والدین-نوجوان وجود دارد که به نقش‌ نسبی عوامل زیستی، تعارض، استرس، جستجوی هویت، تمایل برای خودمختاری و شناخت در ارتباط با این روابط اشاره دارند. استینبرگ^[۲۷] (۱۹۸۷-,۱۹۸۸) یک دیدگاه جامعه شناسی- زیست شناختی^[۲۸] ارائه داده است. بر اساس فرضیه‌های او تعارض والدین-نوجوان تحت تأثیر گذشته تکاملی ما است، هنگامی که مجاورت طولانی مدت والدین و فرزندان از طریق نوعی یکپارچگی ژنتیک تهدید می‌شود. وی توضیح می‌دهد که در شخصیت‌های شبیه ما، بیشترین تنش بین والدین-نوجوان وجود داشته است و آنان در زمان بلوغ تشویق می‌شدند تا گروه اصلی و زادگاه خود را ترک و مکانی برای خود جستجو نمایند. ‌بر اساس الگوی استینبرگ با تعارض والدین– نوجوانان خودمختاری شخص و شکل گیری روابط خارج از خانواده پدید می‌آید.

صاحب نظران دیدگاه روان پویایی، به ویژه آنا فروید^[۲۹] (۱۹۸۵،۱۹۶۹) معتقداند که بلوغ و بالیدگی جنسی یک دوره طولانی از طغیان و مخالفت را راه اندازی می‌کند. تعارض و گسلش^[۳۰] به طور فرضی مشخص کننده این دوره می‌باشد. بسیاری از فرویدی‌ها معتقدند ناهماهنگی در روابط خانوادگی به تحول خود مختاری نوجوانان صدمه می‌زند. این در حالی است که بسیاری از نظریه پردازان کنونی این دیدگاه را رد می‌کنند.

آنا فروید معتقد است که درخواست‌های نهاد در نوجوانی سبب بروز تعارض‌هایی با فرا خود(super ego) می‌شود که خود (self) برای رفع آن تلاش می‌کند. تکلیف خود(self) امکان پذیر کردن ارضای سائق­های غریزی نهاد در چارچوب انتظارات اجتماعی است که در قالب فراخود(super ego) بازنمایی می‌شوند. خود (self) نیروی استدلال فرد است. افزایش سائق‌های غریزی در نوجوانی مستقیماً توانش­های استدلالی و نیروهای وجدان فرد را به چالش می‌طلبد. نهاد و فراخود (super ego) دستخوش تعارضی آشکار می‌شوند و خود برای صلح میان این دو به مخمصه می‌افتد. اگر خود (self) از نهاد طرفداری کند، «اثری از منش قبلی فرد باقی نمی‌ماند و ورود او به دنیای بزرگ‌سالی با طغیان مهار نشده‌ای ارضای غرایز همراه می‌شود».اگر خود (self) از فراخود(super ego) جانب‌داری کند، تکانه­های نهاد در محدوده تنگ مقرر شده برای کودک محصور می‌ماند. سرکوبی مداوم نیروهای غریزی مستلزم اتلاف دایمی انرژی روانی (libido) است، چون ساز و کارهای دفاعی و ابزار مختلف دیگری که برای کنترل نهاد لازمند به صرف انرژی نیاز دارند. اگر تعارض نهاد، خود و فراخود در نوجوانی حل نشود،آشفتگی هیجانی نتیجه می‌شود.

آنا فروید به شرح روش‌های دفاعی‌ای پرداخت که خود به منظور حفظ کنترل آن‌ ها را به کار می‌گیرد.خود (self) با انکار^[۳۱]، دلیل تراشی^[۳۲]، با برون­فکنی^[۳۳] غرایز ونسبت دادن آن‌ ها به دیگران به نهاد اجازه می‌دهد تا راه خود را برود. اگر تعارض در نحوه رفتار ادامه یابد، ممکن است اضطراب حاصل و به بروز ترس‌های بیمارگون و نشانه های هیستریکی منجر شود. بروز ریاضت­کشی و عقل گرایی در دوره‌ نوجوانی نشانه بی ­اعتمادی به تکانه های غریزی است. افزایش نشانه های روان­نژندانه و بازداری مفرط در نوجوانی ممکن است علامت موفقیت خود (self) و فرا خود(super ego) به بهای از دست رفتن فرد باشد (رایس^[۳۴]، ۲۰۰۱، ترجمه، فروغان، ۱۳۹۱).

رست^[۳۵] (۲۰۰۱) نیز برای تشریح تنش‌ها ‌و اختلافات نوجوان‌ها با بزرگ‌سالان از رویکردهای رشد قضاوت اخلاقی کلبرگ و پیاژه^[۳۶] بهره گرفته است. از نظر پیاژه قضاوت اخلاقی طی سه مرحله (از کودکی تا نوجوانی) رشد می­یابد. او آن مراحل را به شرح زیر نام گذاری ‌کرده‌است: ۱ – مرحله ناپیروی ۲ – مرحله دگر پیروی(تابعیت) و ۳- مرحله خود پیروی(استقلال اخلاقی). بر اساس نظریه پیاژه در مرحله تابعیت،کودک از نوعی،«واقع نگری اخلاقی» یا«عینی گرایی» پیروی می‌کند. به همین سبب به امر و نهی بزرگ‌سالان را به منزله اصول غیر قابل تردیدی می‌نگرد که در نتیجه آن کمتر با بزرگ‌سالان تنش و تعارض پیدا می‌کند. اما در مرحله خودپیروی،که از ویژگی­های خاص دوره­ نوجوانی است، فرد به سبب دستیابی به تفکر صوری، مرحله «عینی گرایی» را پشت سر می‌گذارد و به مرحله «تقابل اخلاقی» می‌رسد.

• • بسیاری از پروفایل‌ها فقط تعداد کمی مطلب منتشر کرده‌اند که به نظر می‌رسد مدتی است به روز نشده‌اند.

  

• • درصد بالایی از اعضای سایت افراد دارای مدرک تحصیلات تکمیلی و دانشجویان هستند.

• • بعضی افراد از دریافت پست الکترونیک ناخواسته شکایت کرده‌اند. که حذف آن از طریق تنظیمات ممکن است.

• بسیاری از انتشارات که از طریق ریسرچ‌گیت قابل دسترسی‌اند به طور غیرقانونی از لحاظ حریم‌ دسترسی ‌آزاد بارگذاری شده‌اند.

گوگل‌اسکولار

در سال ۲۰۰۴ یک مهندس هندی بخش گوگل‌اسکولار را به قابلیت‌های گوگل اضافه‌ کرد تا امکان جستجوی اختصاصی در بین مقالات علمی فراهم ‌شود. در کنار یک اکانت جی‌میل، گوگل به ‌هر کاربر یک پروفایل گوگل‌اسکولار می‌دهد. دربخش معرفی این سایت نوشته ‌شده‌است “گوگل‌اسکولار می‌تواند به جهانی‌شدن تحقیقات شما ‌کمک کند.” علاوه بر آشکارکردن فعالیت‌های ‌تحقیقاتی، قرارگرفتن در لیست گوگل‌اسکولار در شناسانده‌ شدن محقق در موتورهای جستجویی که از گوگل استفاده ‌می‌کنند نقش دارد. این‌کار رتبه نویسنده تحقیق در موتورهای‌جستجو را بالاتر می‌برد.

در سایت گوگل‌اسکولار نوشته‌ شده‌است که گوگل‌اسکولار یک روش ساده را برای جستجوی کلی ادبیات علمی و فرهنگی فراهم می‌کند و می‌توان دربسیاری از رشته‌ها و منابع مختلف ازجمله مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتاب‌ها از ناشران‌دانشگاهی، انجمن‌های حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و دیگر سازمان‌های ‌علمی و فرهنگی جستجو کرد. ویژگی اصلی این پروفایل، هوشمندی و استفاده از اطلاعات بخش عمومی برای تهیه لیست مقالات به همراه تعداد ارجاعات هرکدام است. هرکدام از مقالات جدید کاربران به صورت خودکار ‌به این لیست اضافه خواهدشد (آردا، ۲۰۱۲).

زمانی‌که یک پروفایل در گوگل‌اسکولار ساخته شود، این سایت یک لیست از مقالات، چکیده، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع مانند اجتماعات ‌حرفه‌ای و دانشگاه‌ها (از پایگاه اطلاعاتی خود) به کاربر نشان می‌دهد تا اطمینان پیدا کند وی نویسنده کدام‌یک از آن‌هاست. این سایت مقالات افراد را ذخیره نمی‌کند اما کاربران می‌توانند در صورت دسترسی آزاد آن مقالات به آن‌ ها دسترسی داشته ‌باشند (اچ پون، ۲۰۱۳).

معمولاً محقق می‌تواند حداقل چند مقاله با دسترسی ‌باز در زمینه موردنظر خود بیابد. دیگر ویژگی مهم این سایت ایجاد دسترسی به اسناد و مطالب دیجیتالی به صورت کتابخانه‌ای می‌باشد. همچنین گوگل اسکولار امکان دسترسی به لینک‌های مقالاتی را فراهم می‌کند که از مقاله جستجوشده توسط کاربر استفاده‌کرده و آن را نقل‌قول کرده‌اند. همچنین مقالات مرتبط با مقاله یافته‌شده را به کاربر معرفی می‌کند.

لینکدین

لینکدین از شبکه های اجتماعی مطرح دنیای مجازی است که به کاربرانش در مدیریت و برقراری ارتباطات برخط حرفه‌ای و تجاری کمک می‌کند. وظیفه اصلی شبکه ‌اجتماعی لینکدین طراحی سایت با هدف اصلی کسب درآمد و توسعه فعالیت‌های تجاری است (می فیلد،۲۰۱۱).

این سایت یکی از پرکاربردترین شبکه های اجتماعی بین دانشگاهیان می‌باشد (دیوک و جردن، ۲۰۱۱). که خود را “بزرگترین شبکه تخصصی دنیا در اینترنت” می‌داند (سایت لینکدین، ۲۰۱۱).

طبق آمار موجود در سایت الکسا وب‌سایت لینکدین در رتبه‌بندی جهانی سایت‌ها یازدهمین سایت پر بازدید است. این سایت تخصصی در سال ۲۰۰۳ شروع به کار کرد و یکی از محبوب‌ترین شبکه های اجتماعی از لحاظ تعداد کاربران است. درحال حاضر این سایت ۳۰۰ میلیون کاربر از ۲۰۰ کشور در سرتاسر دنیا دارد(سایت لینکدین). در این سایت پیشنهادات متفاوتی از قبیل “افرادی که ممکن است بشناسید” و “شغل‌هایی که ممکن است علاقه داشته‌ باشید” به کاربران داده می‌شود. این‌کار به گسترده‌کردن حوزه ارتباطات افراد و خروج از شبکه کوچک فردی خود کمک می‌کند. در این سایت می‌توان لیستی از مهارت‌ها و تخصص‌های خود قرارداد تا دیگران شناخت بهتری از کاربر ‌پیدا کنند و حتی به فرد پیشنهاد کاری داده شود. عضویت در این سایت رایگان است اما می‌توان با پرداخت مبلغی به دسترسی‌هایی مانند فیلترهای جستجوی جدید و توانایی دیدن بازدیدکنندگان پروفایل و ذخیره‌کردن فایل‌ها در بخش ساماندهی پروفایل دست‌یافت. یکی از امکانات دیگر این سایت جستجو از طریق مهارت‌های مشترک است. داشتن امکانات جستجوی شغل نیز از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این شبکه ‌اجتماعی است. این سایت یک پشتیبان شغلی بسیار مناسب است که می‌توان با قراردادن رزومه خود از مزایای آن استفاده کرد (اچ پون، ۲۰۱۳).

کریستینا جارامیلو^[۶۴] کارشناس رسانه بیان می‌کند: “لینکدین بهترین سرویس شبکه ‌اجتماعی ‌بر اساس روابط ‌تجاری برای حرفه‌ای‌هایی است که به دنبال انجام کسب‌وکار هستند.” مشخصات کاربر راهی برای شروع یک گفتگوی عمیق­تر از طریق پست الکترونیک، تلفن و یا در جلسات حضوری است. مشخصات کاربر باید کوتاه، خلاصه، اما دقیق­ باشد تا وی را ‌در زمینه کاری‌‌اش از بقیه جداکند. بروزرسانی پروفایل در لینکدین کمک می‌کند تا مشخصات فرد در بالای لیست‌های جستجوهای برخط قرار بگیرد و به‌راحتی به کاربرانی که به دنبال فردی با تخصصی خاص هستند کمک می‌کند تا وی را بیابند. همچنین لینکدین یک مشاور مجازی رایگان را به سایت اضافه کرده‌است که به اعضای فعلی که دارای پروفایل‌های ناقص هستند، مشاوره می­دهد (پرگرین،۲۰۱۲). گروه‌ها در لینکدین بیشتر نقش آموزشی دارند. گروه‌ها کاربران را قادر به باخبرشدن از مباحث و مسائل مهم تخصصی در هر دو سطح جهانی و منطقه‌ای می­ کند. افراد می‌توانند گروه‌های علاقه‌مندی خود را با جستجوی کلمه کلیدی به‌سادگی ‌پیدا کنند. لینکدین همچنین به مدیران گروه‌ها گزینه ­هایی از زیرگروه­ پیشنهاد می­ کند. یک زیرگروه، گروه متمرکزتری در زیرمجموعه گروه است که اعضای یک‌گروه برای فضای تبادل‌نظر ‌در مورد موضوعات خاص در حوزه موضوع گروه تشکیل می‌دهند. هر گروه می‌تواند شامل ۲۰ زیرگروه باشد.

مندلی ^[۶۵]

سایت مندلی یک سرویس اینترنتی است که امکانات شبکه های اجتماعی دیگر را دارد و نیز به عنوان ابزار مدیریت منابع و رفرنس‌ها از طریق دانلود از سایت مندلی قابل استفاده‌است (گیگلیا،۲۰۱۱). در صفحه امکانات این سایت نوشته‌است: “یک شبکه‌اجتماعی علمی رایگان برای مدیریت مراجع که می‌تواند به شما در سازماندهی پژوهش، همکاری با دیگر افراد برخط، و کشف جدیدترین تحقیقات کمک کند.” شعار این سایت “زمان تغییر روش تحقیقاتمان رسیده است” می‌باشد.(سایت مندلی).

ناسازگاری نسبی

افرادی در این رده قرار می گیرند که به دلیل ویژگی های خاص خود که می‌تواند ناشی از موقعیت های اجتماعی ،خانوادگی وآموزشی باشد با مشکلاتی روبه رو می‌شوند.

ناسازگار طبیعی

زمانی ناسازگاری فرد طبیعی گفته شود که او ‌در موقعیتی قرار گیرد که تقاضاهای جدیدی ازاو انتظار رود که ‌پاسخ‌گویی‌ به آن تقاضاها به تلاش فرد نیاز دارد (یمینی دوز،۱۳۷۱).

ناسازگاری اجتماعی

ناسازگاری اجتماعی جزء اختلالات رفتاری است و درصورتی رفتار فرد دچار ناسازگاری اجتماعی می شودکه برای حل مشکلات خود بر اساس اصول ،قوانین و ارزش‌های اجتماعی که مورد قبول اکثریت باشد عمل نکند (میلانی فر،۱۳۸۵). از دیدگاه اجتماعی ،رفتار ناسازگارانه از ناتوانی درمقابله مؤثر با تنیدگی ها ناشی می شود. ‌بر اساس این دیدگاه ،رفتار ناسازگارانه اجتماعی، حداقل تا حدی ناشی از وجود نقص درنظام حمایت اجتماعی فرد است. این نظام شامل همسر ،والدین ،خواهران ‌و برادران ،وابستگان ،دوستان ،معلمان ،مشاوران ،وهمین طور سازمان های اجتماعی ونهادهای دولتی است (نجاریان و همکاران ،۱۳۷۵).

اختلال سازگاری

فردی که پاسخ او به عوامل استر س زای رایج مانند ازدواج ،طلاق ،بچه دار شدن ،یا از دست دادن کار ناسازگارانه است که اختلال سازگاری نامیده می شود واکنش فرد درصورتی ناسازگارانه محسوب می شود که نتواند طبق معمول عمل کند یا واکنش او به عامل استرس زای خاص بیش از حد باشد .‌در اختلال سازگاری ،ناسازگاری فرد زمانی کاهش می‌یابد یا ناپدید می شود که عامل استرس زا فروکش کرده باشد یا فرد یاد بگیردبا عامل استرس زا سازگار شود (باچر^[۵۰] و همکاران ،۲۰۰۷،به نقل از محمدی ،۱۳۸۸)

اختلال سازگاری به سه نوع تقسیم می شودکه عبارتند از:

اختلال سازگاری ناشی از بیکاری

مشکلات مرتبط باکار می‌توانند استرس زیادی را درافراد شاغل ایجاد کنند.کنترل کردنِ استرسِ مرتبط با بیکاری به توانایی کنار آمدن زیاد، نیاز دارد. برخی افراد بعد از اینکه موقعیت استرس زای اولیه خاتمه یافته است ،می‌توانند بدون اینکه دچار مشکلات سازگاری گسترده شوند ،با بدبیاری ها کنار بیایند .اما تاثیر بیکاری مزمن ،می‌تواند آزارنده بوده وعوارض بلند مدت داشته باشد بیکاری مزمن برخودپنداره ،احساس ارزشمندی ،واحساس تعلق پذیری فرد تاثیر زیادی دارد (باچر و همکاران ،۲۰۰۷،به نقل از محمدی ،۱۳۸۸).

اختلال سازگاری ناشی از ‌داغ‌دیدگی

مرگ ناگهانی وغیر منتظره ی فردی عزیز ،تقریبا یک سوم کل موارد اختلال استرس پس ‌از آسیب را که درجامعه مشاهده می شود،تشکیل می‌دهد (چیلکات ^[۵۱]و همکاران ،۱۹۹۸).احساس اندوه به خاطر عزیز از دست رفته ،فرایندی طبیعی است که به بازماندگان امکان می‌دهد تا سوگواری کنندوبعد خودرا برای زندگی بدون فرد مرحوم آزاد سازند. فرایند سوگ طبیعی معمولا یک سال به طول می‌ انجامد وممکن است عوارض سلامتی مانند فشارخون بالا ،تغییر درعادت های خوردن وحتی افکار خودکشی را دربرداشته باشد (پریجرسون ^[۵۲]و همکاران ،۱۹۹۷).‌داغ‌دیدگی پیچیده یا طولانی معمولا در موقعیت هایی یافت می شود که مرگ نابهنگام یا غیر منتظره ای روی داده باشد. واکنش های بیمارگون به مرگ به احتمال بیشتر ‌در افرادی یافت می شود که سابقه مشکلات هیجانی دارند، یا مقدارزیادی رنجش ‌و خصومت نسبت به فرد متوفی دردل دارند واز این رو دستخوش احساس گناه شدید می‌شوند. آن ها معمولا به طور عمیق افسرده هستند ودربرخی موارد ،به افسردگی اساسی مبتلا می شود .

اختلال سازگاری ناشی از طلاق یا جدایی

وخامت رابطه زناشویی یا خاتمه ی آن ،عامل استرس زای نیرومندی است که اغلب به عنوان دلیل مراجعه افراد برای درمان روانشناختی ازآن یاد می شود. قطع زندگی زناشویی منبع اصلی آسیب پذیری دربرابر آسیب روانی است. بعد از طلاق یا جدایی ،معمولا مشکلات تازه ای نمایان می‌شوند .سازگاری با زندگی مجردی ،شاید بعد از چند سال زندگی زناشویی ،می‌تواند تجربه ی دشواری باشد که دربسیاری موارد ،به نظر می‌رسد که دوستان ،اموال ودارایی ها باید تقسیم شوند ،روابط دوستی جدید باید برقرار شوند. روابط رمانتیک جدید ممکن است به تغییر شخصیت زیاد نیاز داشته باشند، حتی درصورتی که جدایی نسبتا دوستانه باشد ،برای سازگار شدن، به نیروی تازه ای نیاز هست (باچر و همکاران ،۲۰۰۷).

عوامل مستعدکننده بر اختلال سازگاری

میزان واقعی اختلالی که روی می‌دهد یا تهدید به روی دادن می‌کند ،تااندازه ای به ویژگی های عامل استرس زا ،تا اندازه ای به توانایی‌های فرد ،هم شخصی وهم موقعیتی برای برآورده ساختن ضروریات ناشی از استرس بستگی دارد. هرکسی منحصر به فرد ،با ضروریات سازگاری روبه رو می شود. علت آن این است که افراد موقعیت های مشابه رابه صورتی متفاوت، درک ‌و برداشت می‌کنند؛وضمنا ‌به این خاطر است که هیچ دو فردی دقیقا با عوامل یکسانی بااختلال سازگاری رو به رو نمی شوند .

ماهیت عوامل

عوامل مؤثر براختلال سازگاری، که جنبه‌های مهمی از زندگی فرد رادربردارند همچون طلاق ،بیکاری ،یا بیماری های جدی، برای اغلب افراد، بسیار استرس زا هستند .علاوه براین ،هرچه یک عامل استرس زا به مدت طولانی تری جریان داشته باشد، عواقب آن شدید تر است .گاهی عوامل استرس زای عمده درزندگی فرد، بر موقعیت زندگی دشوار ‌و مداوم، استوار هستند. این عوامل استرس زا ،مزمن وبادوام محسوب می‌شوند .‌بنابرین‏ زمانی نشانه های ناسازگاری تشدید می شود که فرد در موقعیت آسیب زای فوری ‌و بلافاصله درگیر بوده باشد.

تجربه بحران

اصطلاح بحرا ن برای اشاره به مواقعی به کار برده می شود که موقعیت استرس زا، با توانایی سازگاری فرد ‌با گروه، برابر یا از آن ها فراتر باشد.بحران ها معمولا خیلی استرس زا هستند؛ زیرا عامل استرس زا به قدری نیرو مند است که روش های کنارآمدنی که معمولا به کار می بریم مؤثر واقع نمی شوند.

بحران یا آسیب می‌تواند در نتیجه ی طلاق یا بیماری روی دهد، که فرد را مجبور می‌کند تا خودپنداره ی خود را از نو تعدیل کند. نتیجه چنین بحرانی بر سازگاری بعدی تاثیر عمیقی دارد . اگر بحران باعث شود که فرد، روش کنار آمدنِ تازه ‌و موثری را پرورش دهد، شاید از طریق پیوستن به گروه پشتیبانی یا پذیرفتن کمک از دوستان، در این صورت امکان دارد که او حتی بهتر از قبل ،از این بحران خارج شده ‌و سازگار شود .اما اگر بحران به توانایی فرد درکنار آمدن با عوامل استرس زای مشابه درآینده زیان برساند ،در این صورت سازگاری کلی او مختل خواهد شد. به همین دلیل ،مداخله دربحران، عنصر مهمی ‌در درمان وروشهای پیشگیری شده است (آرهارت تریچلر ^[۵۳]،۲۰۰۴).

تغییرات زندگی

اوج بزهکاری در سنین ۱۸ تا ۲۵ سالگی است. از این سن به بالا شاهد جرائم علیه اموال هستیم که نیاز به قدرت جسمانی زیادی نداشته باشد . در سنین بالا جرایم بدون عنصر خشونت اعمال می شود مثل کلاهبرداری ، قاچاق و ارتشاء ولی دوره ی نوجوانی همان طور که گفتیم مبنی بر قدرتمندی است و در دوره های بعدی اندیشه تفکر مداری آغاز می شود. اطفال و نوجوانان وقتی مباشر جرم هستند، از سنین ۱۶ تا ۱۸ سالگی به لحاظ فرایند بلوغ، جرائم علیه عفت عمومی را مرتکب می‌شوند و کم کم به دلیل احساس نیاز به مالکیت جرایم علیه اموال و مالکیت را انجام می‌دهند مثل ؛ سرقت. طبق تحقیقات جدید در ایران مشخص گردیده که به تدریج کودکانِ کم سن و سال تر مرتکب جرایم شدیدتری می‌شوند تمام این موارد بیانگر این ادعاست که چنین نگرانیهایی تحت انعکاس مستمر این گونه اتفاقات در رسانه ها ، گاه همراه با ابراز نظرهای وحشت زده و هشدارهای مکرر تشدید می شود. واقعیت امر این است که توجه خاص رسانه ها به مواردی که از این قبیل را باید بیشتر نشانه ی نادر بودن و نه افزایش در تعداد آن ها تلقی کرد. همچنین دختر یا پسر بودن طفل معیاری را در سن ارتکاب جرم معین می‌سازد ‌به این صورت که اصولاً دختران جرائم کمتری را نسبت به پسران مرتکب می‌شوند و از آن مهمتر نوع جرمی است که هر کدام از آن ها بزهکار دختران بسیار کمتر از پسران و گاه زیر ده درصد بزهکاران پسر است. البته دختران به ویژه به دلیل اینکه خود قربانیان جنایت بوده اند گاه در تماس با پلیس قرار می گیرند و شاید کم بودن جرایم دختران نسبت به پسران، به لحاظ حمایت بیشتر از دختران از سوی خانواده، جامعه و مؤسسات باشد، که آسیب پذیری آن ها را کاهش می‌دهد (نجفی ابرند آبادی، علی حسین،۱۳۷۵، ص۲۴۸).

فصل دوم : تعاریف و مفاهیم

۲-۱- مهمترین جرایم اطفال و علل و عوامل در ایران

انواع مختلف جرائم اطفال از قدیمی ترین ایام در جوامع بشری وجود داشته و می توان گفت که از عمر این پدیده اجتماعی همان اندازه می گذرد که از عمر جوامع بشری گذشته است. منتهی باید توجه داشت که تا قبل از انقلاب صنعتی قرن نوزدهم این گونه جرائم به درستی شناخته نشده بود و آن چنان وسعت و گسترش پیدا نکرده بود که جنبه یک پدیده مهم اجتماعی را پیدا نماید.

از قرن نوزدهم به بعد است که جرائم اطفال و نوجوانان به عنوان یک پدیده اجتماعی مورد توجه اندیشمندان و علمای حقوق جزا و جرم شناسی قرار می‌گیرد.

باید خاطر نشان نمود که نوع جرائم ارتکابی اطفال و نوجوانان بنا به علل، انگیزه و کیفیت اعمال ارتکابی با بزرگسالان متفاوت می‌باشد .اطفال غالباً جرائم را به صورت گروهی و گاهی با تشکیل باندهای متفاوت مرتکب می‌گردند، در صورتی که بزرگسالان غالباً به صورت انفرادی مرتکب اعمال بزهکارانه می‌شوند.

ارتکاب اعمال منافی عفت نه تنها اجتماع را به مقصد ابقاء نسل نزدیک نمی کند بلکه اجتماع را در هزاران دره مخوف پرتاب می‌کند که ده‌ها میلیون بیماران مقاربتی و میلیاردها دلار بودجه معالجه آن ها و میلیون‌ها کودکان بی سرپرست ، تنها گوشه ای از این پرتگاه عمیق را نشان می‌دهد.

۲-۱-۱- ایراد ضرب و جرح و قتل

ایراد ضرب و جرح در بین کودکان و نوجوانان فراوان است. این گونه جرائم بیشتر در سنین ۱۶ تا

۲۰ سالگی در میان نوجوانان دیده می شود. زیرا در این سنین نوجوانان در اوج بلوغ و بحران های جوانی هستند و می‌دانیم که اغلب نوجوانان مخصوصاً پسران در این سن و سال افرادی ‌پرخاش‌جو، خشن و زود رنج می‌شوند و به کمتر بهانه ای از کوره در رفته و با طرف مقابل به زد و خورد می پردازند.

۲-۱-۲- جرائم بر ضد اموال

موضوع دیگری که در کلیه اجتماعات گذشته و حال به طور نسبی وجود دارد، جرائم بر ضد اموال است که با توجه به محیط زندگی مردم، میزان و نوع آن در هر اجتماعی نسبت به اجتماع دیگر متفاوت می‌باشد. به طور کلی تعداد سرقت کودکان و نوجوانان نسبت به سایر جرائم به اندازه ای زیاد است که می توان حتی مبحث جرائم کودکان و نوجوانان را به سرقت های ارتکابی آنان اختصاص داد.

۲-۱-۳- سرقت کودکان و نوجوانان

معمولاً سرقت کودکان در بدون امر از داخل منزل شروع می شود.طفل اشیاء را در چهار یا پنج ماهگی لمس می‌کند و در پنج ماهگی بی اراده شئیی را که در دسترس او قرار دارد برداشته و با آن بازی می‌کند. به طور کلی اگر چند مداد را در جلوی بچه نگهداریم ، بدون این که تشخیص دهد که چه نوع وسیله ای است همه آن ها را با دست ضعیف و ناتوان خود می‌گیرد و اگر بخواهیم آن ها را از او پس بگیریم از خود مقاومت نشان داده و حاضر به پس دادن آن ها نیست. در این حالت مقاومت طفل بدون اینکه اراده او تاثیر در عملش داشته باشد صورت می‌گیرد.

در فاصله شش یا هفت ماهگی، برداشتن شیئی در طفل ارادی است و ار چند شیئی در مقابل او قرار دهند آن یکی را که خوشایندش باشد انتخاب و بر می‌دارد. هر گاه بخواهد شیئی را که طفل انتخاب کرده و برداشته ، از او بگیرند بلافاصله متغیر شده و با داد و فریاد و شیون مقاومت از خود نشان می‌دهد.

تقریباً در فاصله سنی دو تا سه سالگی است که طفل کلمه « من» را فرا گرفته و بدون اینکه حق مالکیت را درک کند با عبارت « مال من اس» از استرداد اشیاء خودداری می‌کند طفل تا سن شش و یا هفت سالگی نتایج ربودن مال غیر را درک نمی کند و غالباً اسباب بازی و لوازم خواهران و برادران خود را بر می‌دارد.

در مهد کودک و بعداً در دبستان به تدریج به مفهوم لفظ « مال غیر» پی می‌برد . در این مرحله طفل با اجتماع بزرگتر از محیط اجتماعی وارد نشده ، در صورت برداشتن شیئی نمی توان عنوان سرقت را بدان اطلاق نمود. طفل نیز عمل خود را دزدی ندانسته بلکه آن را برداشتن، کش رفتن و غیره می نامد.

اطرافیان طفل به عنوان اینکه او قوه تمیز ندارد و بد را از خوب تشخیص نمی دهد، اعمال و رفتار او را تحت کنترل قرار نداده و بالنتیجه طفل از منازل همسایه ، فامیل ، محیط دبستان، محیط کار و تفریح، اشیاء و اجناس متعلق به غیر را به طور مخفتیانه می رباید و برای ادامه عمل نامشروع با دوستان خود تشکیل باند داده و دست به ارتکاب سرقت مهمتر می زند.

۲-۱-۴- جرائم خرابکاری و ایجاد خسارات مالی

در بین جرائم بر ضد اموال، جرائمی وجود دارند که ارتکاب آن منحصراًً از طرف بزرگسالان صورت می‌گیرد و کودکان و نوجوانان بزهکار یا اصلاً مرتکب این قبیل جرائمی نشده و یا به ندرت مرتکب می‌شوند. از قبیل کلاهبرداری، خیانت در امانت، صدور چک بلا محل، جعل و تزویر و غیره .