۳۰- صالحی مازندرانی، م.ع. (۱۳۸۸). شرح کفایه الاصول، جلد ۶، قم : انتشارات صالحان.

۳۱- صانعی، پ. (۱۳۸۲). حقوق جزای عمومی، تهران : طرح نو.

۳۲- طریحی، ف.ب.م. (۱۳۷۵). مجمع البحرین، تهران : ناشر مرتضوی.

۳۳- طوسی، ج.م.ح. (۱۴۱۴ ه.ق). الأمالی، قم : دارالثقافه.

۳۴- طوسی، م.ب.ح. (۱۳۵۱). المبسوط، ج۸ ، تهران: مکتبه المرتضویه.

۳۵- عاملی، ح. (۱۴۰۹ ه.ق). تفصیل وسایل شیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، جلد ۲۷، قم : مؤسسه‌ آل بیت علیهم السلام.

۳۶- عاملی، ز.ب.ع. (شهید ثانی). (۱۴۱۹ق). مسالک الافهام، جلد ۲، تهران : مؤسسه‌ المعارف الاسلامیه.

۳۷- عوده، ع.ق. (۱۴۰۵ ه.ق.). التشریع الجنائی الاسلامی، جلد ۱، بیروت : مؤسسه‌ الرساله.

۳۸- غلامی، ع. (۱۳۹۲). مانع یا رافع بودن صغر، جنون و عوامل مشابه آن نسبت به مسئولیت کیفری، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۷٫

۳۹- فراهیدی، خ.ب.ح. (۱۴۰۹ ه.ق). کتاب العین، جلد سوم، قم : نشر هجرت.

۴۰- فیروز آبادی، م.ب.ی. (۱۴۱۵ ه.ق). القاموس المحیط، جلد ۳، بیروت : دارالکتب العلمیه.

۴۱- قدسی، ا. (۱۳۸۱). قلمرو تأثیر جهل بر مسئولیت کیفری. مازندران : دانشگاه مازندران.

۴۲- قریشی، ع.ا. (۱۳۷۱). قاموس قرآن، تهران : دارالکتب الاسلامیه.

۴۳- کاتوزیان، ن. (۱۳۸۳). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران : سهامی انتشار.

۴۴- کاوه، م. (۱۳۹۱). آسیب شناسی بیماری‌های اجتماعی، جلد اول، تهران : نشر جامعه شناسان.

۴۵- مبلغی، ا. (۱۳۹۳). نحوه ابتناى فقه سیاسى بر حکمت‌ متعالیه، ‌فصل‌نامه علوم انسانی اسلامی صدرا، شماره ۹٫

۴۶- محسنی، م. (۱۳۹۲). دوره حقوق جزای عمومی (مسؤلیت کیفری)، جلد سوم، تهران : کتابخانه گنج دانش.

۴۷- محقق حلی، ن.ا.ج.م. (۱۴۰۷ ه.ق). المعتبر فی شرح المختصر، قم : مؤسسه‌ سید الشهداء علیه السلام.

۴۸- محقق داماد، م. (۱۳۸۷). قاعده قبح عقاب بلا بیان و مقایسه آن با اصل قانونی بودن مجازات. مجله حقوق. ۵۲ : ۵۴٫

۴۹- محقق داماد، م. (۱۳۹۱). قواعد فقه بخش جزایی، تهران : مرکز نشر علوم اسلامی.

۵۰- محمدی، ا.ح. (۱۳۸۲). مبانی استنباط حقوق اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

۵۱- مرتضوی زبیدی، م.ب.م. (۱۴۱۴ ه.ق). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت : دارالفکر.

۵۲- مفید، م.ب.م. (۱۳۳۱). تصحیح اعتقادات الامامیه، تحقیق حسین درگاهی، جلد ۱، تهران : کتابخانه مدرسه فقاهت.

۵۳- مکارم شیرازی، ن. (۱۳۸۴). تقریرات درس خارج (بحث حدود )، جلسه ۱۹-۲۰٫ قابل دسترسی در سایت از www.hozeh.tebyan.net به تاریخ ۲۳/۸/۸۴٫

۵۴- موس‍س‍ه‌ دائ‍ره‌ال‍م‍ع‍ارف‌ ف‍ق‍ه‌ اس‍لام‍ی‌ ب‍ر م‍ذه‍ب‌ اه‍ل‌‌ب‍ی‍ت‌ ع‍ل‍ی‍ه‍م‌ال‍س‍لام‌؛ زی‍ر ن‍ظر م‍ح‍م‍ود ه‍اش‍م‍ی‌‌ش‍اه‍رودی‌. (۱۴۲۶ ه.ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، جلد ۳، قم : مؤسسه‌ دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.

۵۵- موسوی بجنوردی، م. (۱۳۷۲). قواعد الفقهیه. تهران : میعاد، ص ۱۶۱٫

۵۶- موسوی بجنوردی، م. (۱۳۷۹). علم اصول، تهران : چاپ و نشر عروج.

۵۷- موسوی بجنوردی، م. (۱۳۸۷). فقه تطبیقی، تهران : تربیت معلم.

۵۸- میرسعیدی، م. (۱۳۹۰). مسئولیت کیفری، جلد اول، تهران : نشر میزان.

۵۹- میرمحمد صادقی، ح. (۱۳۹۰). حقوق کیفری اختصاصی، تهران: نشر میزان.

۶۰- نوربها، ر. (۱۳۸۱). زمینه حقوق جزای عمومی، تهران : نشر داد آفرین.

۶۱- ولیدی، م.ص. (۱۳۷۱). حقوق جزا (مسئولیت کیفری)، تهران : امیرکبیر.

۶۲- www.noormags.com

۶۳- www.magiran.com

۶۴- www.ghavanin.ir

۶۵- www.haghgostar.ir

۶۶- www.divanealee.gov.ir

Abstract

In the penal or retributive law, the subject of pronouncement unawareness has been investigated by the lawyers and jurisprudents, due to its importance and influencing on responsibilities. In Islamic penal law and according to Koran verses and religious narrations and using religious regulations, punishment of the ignorant person for the duties is in contrast with justice and common sense and punishment of the ignorant people is considered to be obscene and indecent. In this regard, the order in Islamic law is based on acceptance of the claims for ignorance. In the common and rather putative punitive laws, the principle for lack of effectiveness of the ignorance of law on penal responsibilities is admitted and the regulations regarding unawareness of the law or not knowing the laws does not obviate the penal responsibilities. This rule is considered as a main and applied norm. the approach to enactments in Iran was based on the principle “ignoring the law does not obviate the penal responsibilities” until before ratification of the law for Islamic punishment in 2013, despite not indicating the general decree for ignorance. By ratifying the new laws for Islamic punishment, the Iranian legislator has in addition to pointing to the specific cases such as the previous laws regarding ignoring the law has defined the general rule for ignoring the law. In a separate explanation, the legislator expresses the “repellence rule” that is a definite religious rule and involves ignorance to the law. In the article (155), the new punishment law defines the religious views and the common sense views and has described the relevant decree. Thus, the legislator’s approach about accepting the ignorance in verifying and forming and executing the punishment indicates the changes in the legislator’s previous approach. In addition to indicating the religious and legal documentations and the reasons for admitting or not admitting the ignorance claims for the law the common sense between religious and legal viewpoints and the approach of the punitive legislator, especially for the last legislative decisions in facing with this subject are also dealt in this paper.