بامریند (۱۹۷۳) در پژوهشی به بررسی رفتار فرزندان والدین قاطع و اطمینان‌بخش، مستبد و سهل‌گیر از نظر مسئولیت اجتماعی پرداخت. از نظر او مسئولیت اجتماعی عبارت بود از رفتار دوستانه داشتن، همکاری کردن و جویای موفقیت بودن، نتایج نشان داد که تربیت قاطع و اطمینان‌بخش با تأکید مسئولیت برای پسرها و استقلال برای دخترها است. در این تحقیق کفایت اجتماعی پسرانی که والدین آزادگذار هوشیار داشتند همانند پسران با والدین قاطع و اطمینان‌بخش بود (بامریند، ۱۹۷۳).

– همچنین تحقیقات الدر و پیترسون (۱۹۸۴) نشان داد نوجوانانی که والدین خودکامه دارند کمتر به خود متکی هستند و نمی‌توانند به تنهایی کار انجام دهند یا از خود عقیده‌ای داشته باشند یا مستقلانه مسئولیت قبول کنند. در ضمن این نوجوانان اعتماد به نفس کمتر و استقلال و خلاقیت و پیشرفت کمتری دارند، ذهن کنجکاو ندارند، از نظر اخلاقی کمتر رشدیافته هستند و در برخورد با مشکلات روزمره عملی، تحصیلی و ذهنی، انعطاف‌پذیری کمتری دارند (باقری، ۱۳۷۳).

۲-۹-پیشنه­ی نظری تحقیق

اکثر روانشناسان صرف‌نظر از مکتبی که به آن معتقدند، کنش­های متقابل میان والدین و فرزندان خود را اساس تحول عاطفی تلقی می‌کنند. (مهرابی‌زاده و همکاران، ۱۳۷۹) بامریند ازسبک­های فرزند پروری مستبد، مقتدر و سهل گیر نام برد .‌بر اساس نظریه‌بامریند^[۴۵]، سبک­های فرزندپروری به عنوان واسطه­ بین متغیرهای هنجاری آنان و جامعه پذیری کودکانشان عمل می­ کند سبک­های فرزندپروری هم دارای نقش حمایتی و هم غیر حمایتی هستند که البته پیامد به کارگیری هر یک از آن ها برتحول کودک متفاوت است. نتایج به دست آمده از برخی پژوهش­ها، رابطه­ سبک­های فرزندپروری با شایستگی های اجتماعی کودکان را نشان داده است (بامیرند، ۱۹۹۱).

تحقیقات الدر، لوئیس و پیترسون نشان داد که نوجوانی که والدین خودکامه دارند کمتر متکی به خود هستند و نمی‌توانند به تنهایی کار انجام دهند یا از خود عقیده‌ای داشته باشند یا مستقلانه مسئولیت قبول کنند در ضمن این نوجوانان اعتماد به نفس کمتر و استقلال و خلاقیت و پیشرفت کمتری دارند، ذهن کنجکاو ندارند، از نظر اخلاقی کمتر رشدیافته هستند و در برخورد با مشکلات روزمره عملی، تحصیلی و ذهنی انعطاف‌پذیری کمتری دارند. (باقرپناه،۱۳۸۴). به عقیده­ی مک­کله­لند پیدایش انگیزه پیشرفت در افراد شیوه های تربیتی والدین آن ها بستگی دارد افراد دارای نیاز پیشرفت در محیط‌هایی پرورش می‌یابند که از آنان انتظار کفایت و لیاقت می‌رود و در سنین پایین به آن ها استقلال داده می‌شود و اقتداگرایی پدری اندکی وجود دارد و عاری از سلطه‌گری مادری هستند (شاملو، ۱۳۸۵) تحقیقات وینتر پانتوم نشان می‌دهد که مادران پسرهای پیشرفت‌گرا در مقایسه با مادران پسرهایی که انگیزه پیشرفت کمتری داشتند از فرزندان خود در کسب مهارت‌ها و استقلال انتظارات بیشتری داشتند تا در سن ۷ سالگی رفت و آمد در شهر را یاد بگیرند، کارهای جدید و مشکلی انجام دهند و در کارهایی که مستلزم رقابت است از خود برتری نشان دهند.

برعکس مادران پسرهایی که انگیزه پیشرفت در آن ها ضعیف بود محدودیت‌های زیادی برای این مطالعه نشان داد که آموزش مستقل، تسلط و مراقبت در سنین، پایین به کودکان در رشد انگیزش پیشرفت آنان مؤثر است (غفوری،۱۳۸۰). بیتز و داج^[۴۶] (۱۹۹۷) در مطالعه‌ تأثیر حمایت‌های اولیه را روی سازگاری کودکان در مدرسه مورد بررسی قرار دادند. یافته هایی حاکی از آن بود که حمایت‌کنندگی والدین موجب سازگاری بهتر در رابطه با مشکلاتی همچون مشکلات رفتاری، مهارت‌های اجتماعی و عملکرد تحلیلی می‌گردید.تایلر (۱۹۹۲) هم در تحقیقات خود ‌به این نتیجه رسید که ترکیب مناسبی از شیوه های تربیتی خوب و تنبیه برای موفقیت تحصیلی مفید است. بیشترین تأثیر تربیتی والدین بر روی موفقیت تحصیلی ترکیب تربیت خوب و تنبیه مناسب است. بدترین تأثیر زمانی است که شیوه تربیتی بد با تنبیه نامناسب همراه شود.

محور نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریه باوم­ریند است. او سه سبک فرزند پروری مستبدانه، مقتدرانه و سهل گیرانه را با در نظر گرفتن کنترل والدین یا رائۀداده است. پژوهش‌های انجام شده بر روی این سه سبک نشان داده است که این سبک ها ممکن است پیامدهای مثبت یا منفی را در کودکان به وجود آورد.

فرزند پروری مستبدانه با مهارگری شدید، سطوح بالای جدیت، انضباط بی ثبات و سختگیرانه و سطوح نسبتاً پایینی از صمیمیت عاطفی مشخص می‌گردد. این سبک با پیامدهای رفتاری منفی مانند اختلال‌های برون­سازی شده و درونی­سازی شده و سطوح پایین­تر کنش‌­وری هیجانی ارتباط دارد. (دیاز^[۴۷]،۲۰۰۵) از سوی دیگر فرزندپروری مقتدرانه با ترکیبی‌ از مهارگری حمایت عاطفی بالا، سطوح مناسبی از استقلال و ارتباطات دو سویه میان کودک و والد مشخص می‌شود. این سبک با پیامدهای تحولی مثبت همچون پیشرفت تحصیلی بالاتر، اتکایب یشتر به خود، انحرافات رفتاری کمتر و روابط بهتر با همسالان مرتبط است. سبک سهل‌گیرانه که پژوهش‌های کمتری را نسبت به دو سازه­ی دیگر به خود جلب نموده است، با کمبود مهار والدینی به گونه‌ای که اعمال قدرت والدین روی رفتار کودک با شکست مواجه می‌شود و گرایش به تن دادن به خواسته‌ای کودک مشخص می‌شود. این سبک نیز با بزهکاری و پرخاشگری که ناشی از کمبود نظارت والدین و بی تفاوتی والدین در این سبک است، ارتباط دارد (رینالدی و هوم^[۴۸]، ۲۰۱۱).

فصل سوم

روش­شناسی تحقیق

۳-۱- مقدمه

در این فصل، ابتدا به طرح پژوهش خواهیم پرداخت، سپس به جامعه­ آماری تحقیق، روش نمونه گیری و شیوه نمونه گیری اشاره خواهد شد. پس از آن ابزارهای جمع ­آوری اطلاعات و روش­های تعیین اعتبار^[۴۹] و قابلیت اعتماد^[۵۰] مطرح گردیده است.

۳-۲- طرح تحقیق

طرح تحقیق حاضر از نوع طرح­های غیرآزمایشی و به طور دقیق از نوع همبستگی است. این پژوهش در پی آن است تا به ارتباط بین متغیرها را در قالب یک مدل علی مورد بررسی قرار دهد.

۳-۳- جامعه­ آماری

در این پژوهش جامعه آماری شامل تمامی‌دانش ­آموزان سال دوم دروه­ی اول مقطع­ متوسطه­ی شهر ایلام (پایه هشتم) می‌باشد. ‌بر اساس اطلاعات و داده های اداره آموزش و پرورش شهرستان ایلام، تعداد دانش ­آموزان سال دوم (پایه هشتم) دوره­ اول مقطع­ متوسطه­ی شهر ایلام در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳، بر اساس آمار واحد آمار و برنامه­ ریزی اداره کل آموزش و پرورش استان، ۲۸۹۰ نفر است.

۳-۴- روش نمونه گیری و روش برآورد حجم نمونه

جهت به دست آوردن حجم نمونه از فرمول نمونه گیری کوکران و به شیوه­ زیر استفاده شده است.

سپس برای بالابردن ضریب اطمینان و کاستن از خطا این تعداد به ۳۴۰ نفر رسانده شد.