ب) وام بلندمدت: بانک ها می‌توانند با اعطای وام های بلند مدت و همچنین قبول سپرده های بلند مدت، مشکلات مالی خانوارها (برای تهیه مسکن، اتومبیل و…) و سرمایه گذاران (طرح های سرمایه گذاری دیربازده) را برطرف نمایند.

ج) نقدینگی: سپرده گذاران بانک ها هر لحظه که بخواهند می‌توانند وجوه خود را برداشت کنند، اما اگر آن را به صورتی در اختیار افراد دیگر، حتی دولت قرار داده باشند، با سرعت نخواهند توانست طلب خود را وصول کنند.

د) یک کاسه کردن ریسک: مؤسسات مالی و بانک ها، با یک کاسه کردن سپرده ها، زیان احتمالی وارده به بانک را -که می‌تواند منجر به ورشکستگی آن شود – بین هر یک از سپرده گذاران تقسیم می‌کنند و بدین وسیله به دلیل آنکه این زیان به تعداد زیادی از سپرده ها سرشکن خواهد شد، ناچیز خواهد بود (توتونچیان، ۱۳۸۹).

امروزه، بانک ها علاوه بر وظایف سنتی خود (تجهیز سپرده ها و اعطای وام ) وظایف دیگری نیز بر عهده دارند و در زمینه مبادلات ارزی و عملیات مالی، یعنی خرید و فروش سهام و اوراق بهادار در چارچوب عملیات مالی کوتاه مدت، سرمایه گذاری، خرید و فروش ارز و سکه طلا، حفظ امانات، صدور انواع ضمانت نامه ها و… به فعالیت می پردازند.

اما مهم ترین فعالیت های بانکی همانا جمع‌ آوری و تجهیز سپرده ها و اعطای تسهیلات و اعتبارات است . بانک ها عمدتاًٌ از محل سپرده های جمع‌ آوری شده، اقدام به اعطای تسهیلات می‌کنند. اساس کار در هر دو زمینه تجهیز منابع و تخصیص آن در نظام بانکداری غیر اسلامی، بر این شرط استوار است که علاوه بر اصل قرض، مبلغی اضافه تحت عنوان بهره توسط بانک به سپرده گذاران در نظر گرفته می شود و وام گیرندگان باید آن را به بانک پرداخت کنند. اختلاف بین این دو نرخ، صرف هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی بانک و ایجاد درآمد و سود برای بانک می شود. مبلغ اضافه ای که تحت عنوان بهره به سپرده گذاران پرداخت و از اعتبار گیرندگان اخذ می شود، طبق قوانین اسلامی« ربا » نامیده می شود و ‌بر اساس موازین شرعی، غیر قانونی و حرام است. لذا به کارگیری این روش بانکداری در یک نظام اسلامی امکان پذیر نبوده و نیاز به دگرگونی اساسی در عملیات بانکی وجود خواهد داشت. چنین دگرگونی اساسی بعد از انقلاب اسلامی در ایران اتفاق افتاد و منجر به پایه گذاری نظام بانکداری بدون ربا (اسلامی) گردید که در ادامه به بررسی اجمالی ویژگی های این نظام جدید پرداخته خواهد شد (موسویان، ۱۳۸۰).

۲-۶-۲- بانکداری اسلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، موضوع طراحی نظام بانکداری اسلامی در دستور کار قرار گرفت و در جهت استقرار یک نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق و عدل (با ضوابط اسلامی) و به منظور تنظیم گردش صحیح پول و اعتبار در جهت سلامت و رشد اقتصادکشور، پایه های اساسی نظام بانکداری اسلامی در مبنای اصول زیر استوار شد:

۱٫ حذف ربا (بهره) از عملیات بانکی

۲٫ برقراری سود در عملیات بانکی

۳٫ تجهیز منابع یا سپرده ها در شکل جدید

۴٫ تخصیص منابع یا اعطای تسهیلات در شکل جدید

۵٫ اعمال سیاست های پولی و اعتباری به نحوی که مغایر با موازین شرعی نباشد (جمشیدی، ۱۳۹۰).

اصول فوق در تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در شهریور ماه ۱۳۶۲ تجلی یافت و بدین ترتیب نظام بانکداری اسلامی (بدون ربا) جایگزین نظام بانکداری کلاسیک (ربوی) گردید. چارچوب اصلی قانون عملیات بانکی بدون ربا را چهار فصل تحت عناوین: «اهداف و وظایف نظام بانکی»، «تجهیزمنابع پولی»، «تسهیلات اعطایی بانکی» و « بانک مرکزی ایران و سیاست پولی» تشکیل می‌دهد. در این قانون، تعاریف جدیدی از تجهیز منابع و تسهیلات اعطایی بانک ها به عمل آمد و با به کارگیری عقود شرعی در معاملات بانکی، عملاٌ ربا از سیستم بانکی حذف و سود جایگزین آن شد.

عملیات بانکی در چارچوب بانکداری اسلامی به لحاظ ظاهری تفاوتی با نظام بانکداری غیر اسلامی ندارد و به دلیل حذف ربا از نظام بانکداری اسلامی و جایگزینی سود با آن، این دو نظام بانکداری دارای تفاوت ماهوی هستند. در نظام بانکداری اسلامی، سپرده های بانکی یا به شکل قرض الحسنه است که هیچ سودی به آن تعلق نمی گیرد و یا به شکل سپرده های سرمایه گذاری مدت دار می‌باشد که در آن بانک به عنوان وکیل سپرده گذار، سپرده های جمع‌ آوری شده را در قالب قوانین اسلامی سرمایه گذاری می‌کند و سود حاصله بین طرفین تقسیم می شود و هیچ بهره از قبل تعیین شده ای برای آن وجود ندارد. در این نظام، اعتبارات بانکی نیز در قالب عقود شرعی پرداخت می شود که می توان عقود فوق را با توجه به کارکرد آن ها، در چهار گروه تقسیم بندی کرد:

گروه اول که در ارتباط با وام دهی و شامل قرض الحسنه می شود.

گروه دوم در ارتباط با مشارکت؛ مانند مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، مضاربه ،سرمایه گذاری مستقیم، مزارعه و مساقات است.

گروه سوم در ارتباط با انجام معاملات تجاری؛ مانند فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، سلف و خرید دین.

گروه چهارم در ارتباط با انجام کار، شامل جعاله (جمشیدی، ۱۳۹۰).

۲-۷- اهداف سیاست‌گذاری های پولی در نظام بانکی

رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی، همراه با افزایش سطح اشتغال، کنترل تورم و تعادل در ترازپرداخت ها، همواره از اهداف نهایی اقتصادی کشورها بوده است. بدین منظور ابزارهای سیاست های مالی دولت و سیاست های پولی بانک های مرکزی اهرم هایی هستند که کشورها برای دستیابی ‌به این اهداف مورد استفاده قرار می‌دهند. به طور خاص سیاست های پولی در حیطه اهداف کلان اقتصادی، به دنبال تثبیت قیمت ها، تعادل در ترازپرداخت ها و کنترل حجم پول یا نقدینگی هستند. در همین راستا، سیاستگذاران پولی برای هدایت موّفق سیاست های خود، باید ارزیابی دقیقی از مدّت و نحوه اثرات آن بر اقتصاد داشته باشند. بررسی «سازوکار انتقال پولی» می‌تواند سیاستگذاران را در این امر یاری نماید. سازوکار انتقال پولی، مجاری اثرگذاری را معرّفی می‌کند که از طریق آن، سیاست های پولی تصمیمات بنگاه ها، خانوارها، واسطه های مالی و سرمایه گذاران را تحت تأثیر قرار داده و به دنبال آن سطح فعالیت های اقتصادی را دچار تغییر می‌کند.

سیاست های پولی مجموعه اقداماتی است که بانک های مرکزی (مقام پولی) به منظور کنترل فعالیت های اقتصادی جامعه به کار می‌برد. سیاست های پولی، بر عرضه پول و نرخ بهره اثر می‌گذارند و از این طریق بسیاری از اهداف اقتصادی؛ مانند افزایش اشتغال، ثبات قیمت ها، حل مشکل رکود و … را متأثر می‌سازند. سیاست های پولی اگر منجر به افزایش عرضه پول شوند، حالت انبساطی خواهند داشت در غیر این صورت، انقباضی خواهند بود. به طور کلی سیاست گذاران پولی از اعمال سیاست پولی، اهداف زیر را تعقیب می‌کنند:

• • تسریع رشد اقتصادی

• • ایجاد اشتغال کامل

• • تثبیت سطح عمومی قیمت ها

– بیضه تخمدان: کاهش توان میل جنسی‌، بهم خوردن دوره های قاعدگی در زنان

– تضعیف دفاع بدن علیه بیماری‌ها: بی‌حسی و عدم تعادل بدنی‌، عفونت ریه‌، ایست تنفسی به دنبال مصرف زیاد‌، انقباض مردمک چشم

شیره تریاک: پس از تیغ زدن گرز خشخاش‌، ماده ای شیری رنگ از آن خارج می‌شود که به ان شیره تریاک گویند. این شیره در مجاورت هوا تیره شده به رنگ قهوه ای تبدیل می‌گردد.

مرفین: مرفین از کلمه مورفئوس خدای رویایی یونان باستان مشتق شده است و یکی از اجزای اصلی و اساسی تریاک است که به طور متوسط از هر ۱۰ کیلوگرم تریاک یک کیلو گرم مرفین تهیه می‌شود. رنگ آن به صورت کرم روشن و گاهی اوقات به رنگ آرد نخودچی و مزه آن تلخ است. ذرات آن در زیر ذره بین شبیه کریستال‌های سوزنی است.

از نظر دارویی‌، ضد درد بوده‌، با اثرات رخوت زایی که بر روی مغز دارد‌، باعث کنترل دردهای شدید می‌شود و به همین خاطر مصرف مجاز آن فقط در بیمارستآنهاست.

هروئین

هروئین از کلمه هیروس یا هیرو به معنی مرد قهرمان گرفته شده است. البته این کلمه به معنی زن قهرمان‌، زن برجسته‌، زنی که خدمات بزرگی به عالم بشریت کرده و زن ایده آل نیز اطلاق می‌شود. هروئین یکی از ترکیبات مرفین می‌باشد که با عمل استیلاسیون به دست می‌آید. این ماده به رنگ سفید مایل به کرم دارای طعمی تلخ و بی بو است که پس از مدتی نگهداری بوی ترشی و سرکه می‌دهد.

نحوه پیدایش: هروئین‌، قوی‌ترین و مخرب‌ترین ماده مخدر دنیا به شمار می‌آید که در سال ۱۸۷۴ توسط یک دانشمند انگلیسی ساخته شد و تحقیقات بیشتر را درباره این ماده دانشمندان آلمان در سال ۱۸۹۰ تکمیل نموده و آن را به عنوان دارو معرفی نمودند. در ایران اولین لابراتور هرئین سازی در سال ۱۳۳۴ توسط فردی به نام دکتر مصطفوی ایجاد گردید. وی نحوه ساخت و استخراج هروئین از تریاک را به عده‌ای آموخت که باعث به وجود آمدن لابراتورهای بیشتری در سطح کشور گردید.

نحوه استعمال: هروئین از طریق کشیدن از راه مجاری تنفسی‌، تزریق داخل رگها و تزریق زیر جلدی استعمال می‌شود. مصرف هروئین از طریق مجاری تنفسی (دهان) با زرورق ‌به این صورت است که لبه زرورق سیگار یا هر نوع زرورق دیگر را به طرفی که از جنس کاغد است تا می‌کنند و با آن یک لوله می‌سازند‌، سپس هروئین را که معمولاً حدود ۵ سانتی است روی سطح زرورق دیگری می‌ریزند و یک تکه مقوای بریده و نازک را به صورت چوب کبریت در آورده پس از آتش زدن زرورق گرفته سپس دود حاصله را از دهان استنشاق می‌کنند.

در استعمال تزریقی‌، ابتدا معتادان از رگهایی که جلوی ساعد دستها نمایان است استفاده کرده‌، پس از آن که مدت طولانی از تزریق نقاط مختلف دستها گذشت و دیگر این نقاط جوابگو نبود‌، به ترتیب نوبت به پشت دست‌، ساق پا‌، گردن و در نهایت به بیضه‌ها آخرین مرحله این گونه معتادان است.

عوارض:

– مغز‌، وابستگی (اعتیاد)‌، افسردگی

– تغییرات شخصیتی:

۱٫کاهش علایق و انگیزه ها

۲٫ کاهش احساس مسئولیت

۳٫ کاهش توجه به تحصیل‌، شغل و خانواده

– بی‌خوابی هنگام شب‌، خواب آلودگی در طی روز‌، پرخاشگری‌، آبسه چرکی مغز‌، عفونت مغز‌، بیماری‌های مختلف ناشی از مرگ بخشی سلولهای مغزی و نخاع به دنبال مصرف زیاد

– گوارش: تهوع و استفراغ‌، کاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا‌، ، بی‌اشتهایی و کاهش وزن

کلیه: ناتوانی در تخلیه ادرار، نارسایی‌، عفونت کلیه

– پوست: خارش‌، تیره شدن رنگ پوست‌، تیرگی لبها‌، کهیر‌، عفونت پوست

ریه: انسداد ناگهانی رگهای تغذیه کننده ریه‌، عفونت ریه‌، ایست تنفسی به دنبال مصرف زیاد

قلب: نارسایی قلب‌، بهم خوردن نظم ضربان قلب‌، عفونت کلیه داخلی و دریچه‌های قلب

عروق و خون: سخت شدن دیواره عروق‌، التهاب عروق‌، عفونت عروق

کبد: اشکال در کار کبد‌، عفونت و التهاب کبد‌، بیماری مزمن کبدی

– بیضه تخمدان: کاهش توان میل جنسی‌، کاهش توان جنسی

متادون

یک ماده مخدر مصنوعی است که در جنگ جهانی دوم به علت کمبود مرفین برای تسکین مجروحین به وسیله آلمانی‌ها ساخته شد‌، در حقیقت متادون یک داروی بر طرف کننده درد است که برای تسکین سرفه هم آن استفاده می‌کنند. گرچه متادون خود یک ماده اعتیاد آورنده قوی است ولی به عنوان یک داوری پزشکی برای ترک و معالجه معتادان به تریاک‌، هروتین و مرفین از آن استفاده می‌کنند. اثرات دارویی آن تا حدی شبیه به مرفین بوده‌، با این تفاوت که پس از مصرف‌، مدت بیشتری طول می‌کشد تا اثرات آن ظاهر شود و به مدت طولانی‌تردر بدن باقی می‌ماند.

کدئین

یکی از مشتقات معروف تریاک است که ۲/۰ الی ۸/۰ در صد از آن را تشکیل می‌دهد و به عنوان مسکن در اشکال مختلف قرص‌، کپسول و شربت در پزشکی کاربرد دارد. اثر کدئین در حدود اثر مرفین است و در صورتی که زیاد مصرف می‌شود علائمی مانند اثرات مرفین خواهد داشت. نحوه مصرف آن به صورت تزریقی و خوراکی می‌باشد.

پاپاورین

یکی از مشتقات مؤثر تریاک می‌باشد که سفید کریستالی است و از نظر زهراگین بودن حد وسط مرفین و کدئین است. ماده ای است نشاط آور و محرک کار عضلات صاف مثل روده را کند کرده و باعث شل شدن آن ها می‌گردد. در برونشها و رگها انبساط ایجاد نموده و در آب نا محلول است و در این ماده هم مثل متادون از دارو‌های سستی زای مصنوعی می‌باشد که قدرت صد درد آن از مرفین کمتر است و عضلات بدن را سست و شل می‌کند.

مواد توهم‌زا

شاهدانه

بوته‌ای است شبیه گرنه که بلندیش تا ۲ متر می‌رسد. گیاه‌تر و ماده آن به صورت جداگانه بوده دارای برگهای انبوه دراز و کنگره دار می‌باشد که میوه آن در سر شاخه به صورت خوشه نمایان است. اصولاً شاهدانه برای روغن گیری و خوراک طیور استفاده می‌شود. بو داده و برشته آن را مردم به صورت تفنن می‌خورد. نام لاتین این گیاه کانابیس است. اگر از سر شاخه‌های به گل نشسته گیاه ماده چسبیده ای به نام رزین که در حال ترشح است جمع‌ آوری و خشک شود‌، در واقع حشیش به دست آمده است. این گیاه در امریکای شمالی به نام ماری جوانا یا چرس، در انگلیس به گراس‌، در فرانسه ادب‌، در هندوستان بنگه و گنجا‌، در خاور نزدیک و خاورمیانه حشیش‌، در آفریقای جنوبی دگا‌، در سوریه و لبنان حشیشه الکیف‌، در ترکیه اسر یا اسرا‌، در آفریقای مرکزی کامیا‌، در اسپانیا و در دیگر کشور‌ها به اسامی مختلفی چون وید‌، پات‌، شانگ‌، چاراز‌، مکونا و غیره شهرت دارد. در هر حال هر اسم و نامی بر این گیاه و مشتقات آن نهاده شود‌، اثرات توهم زایی آن همچنان پابر جاست در اینجا به حالاتی که پس از استعمال حشیش و ماری جوانا در مصرف کننده روی می‌دهد به طور اختصار اشاره می‌کنیم:

– در اثر نشئه شدن اشیای مجاورش را بزرگتر و یا کوچکتر می‌بیند.

– اشتهای کاذب و میل به مصرف غذا پیدا می‌کند.

– احساس قدرت عجیب در خود داشته و دست به اعمال وحشیانه و جنون آور و خشونت زا زده و احساس پرواز کردن و سفر ‌در آسمان و نوعی انبساط خاطر و آرامش و اعتیاد به نفس کاذب پیدا می‌کند.

– فردی به خواب عمیقی فرو می‌رود.

حشیش

ترکمانی وطرازکار(۱۳۸۴) با بهره گرفتن از روش خودتوضیح با وقفه‌های گسترده(ARDL)، تاثیر تغییرات نرخ ارز را بر قیمت صادراتی پسته طی دوره ۱۳۵۰-۱۳۷۹ مورد بررسی قرار دادند. در این پژوهش معادله قیمت صادراتی را تابعی از متغیرهای نرخ واقعی ارز، صادرات پسته و مقدار تولید داخلی پسته در نظر گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تغییرات نرخ ارز در کوتاه‌مدت و بلندمدت مهم‌ترین عامل مؤثر بر قیمت صادراتی پسته است و قیمت صادراتی پسته با نرخ ارز رابطه‌ای مثبت دارد.

اخباری و خوشبخت(۱۳۸۵) تکنیک‌های عکس‌العمل تکانه‌ای و تجزیه واریانس را در قالب الگوی تصحیح خطا VECM و نیز الگوی ARDL را برای بررسی نحوه عکس‌العمل و پویایی‌های تراز تجاری(کالایی) ایران با آلمان نسبت به تغییرات نرخ واقعی مؤثر ارز(یورو-ریال)، طی دورۀ ۱۹۹۵-۲۰۰۴ به صورت فصلی به کار برده‌اند. در این بررسی، اثرات کوتاه‌‌مدت و بلندمدت با بهره گرفتن از دو شاخص نرخ ارز مؤثر واقعی تخمین زده ‌‌شده‌ است. نتایج حاکی از عدم تأیید فرضیۀ وجود منحنی J شکل بین تراز تجاری و نرخ واقعی ارز طی دورۀ مورد بررسی می‌باشد، به طوری که واکنش تراز تجاری نسبت به افزایش نرخ ارز، چه در کوتاه‌‌مدت و چه در بلندمدت، مثبت و هم‌علامت بوده اما معنادار نمی‌باشند، از طرفی واکنش تراز تجاری ایران نسبت به درآمد واقعی ایران معنادار بوده است. در ارتباط با تاثیر درآمد واقعی کشور آلمان بر تراز تجاری نیز، نتایج نشان دهنده معنادار نبودن این ضریب‌ است، هر چند علامت ضریب فوق، مثبت می‌باشد.

کازرونی و دولتی(۱۳۸۶) به بررسی رابطه‌ بین نااطمینانی نرخ ارز واقعی و سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران طی دوره زمانی۱۳۴۰-۱۳۸۱ پرداخته‌اند. در این راستا ابتدا شاخص نااطمینانی نرخ ارز واقعی از طریق واریانس ناهمسانی شرطی اتورگرسیو تعمیم یافته(GARCH) محاسبه و به عنوان متغیر جایگزین نااطمینانی نرخ ارز واقعی در نظر گرفته شده، سپس به منظور بررسی ارتباط نااطمینانی نرخ ارز واقعی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، الگوی پویای خودتوضیح با وقفه‌های

توزیعی(ARDL) بکارگرفته شده است. نتایج تخمین حاکی از منفی بودن اثر نااطمینانی نرخ ارز بر

سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌باشد.

احسانی و همکاران(۱۳۸۷) به بررسی اثر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران طی سالهای۱۳۳۸-۱۳۸۳ پرداختند. در این پژوهش برای کمی کردن بی ثباتی نرخ ارز از دو شاخص انحراف معیار شرطی و انحراف معیار میانگین متحرک استفاده شده است. روش اقتصادسنجی مورد استفاده، تکنیک جوهانسون-جوسیلیوس و روش خودبازگشت با وقفه‌های توزیعی گسترده(ARDL) می‌باشد. یافته های این تحقیق بیانگر اثر مثبت نرخ ارز و اثر منفی بی ثباتی آن بر صادرات غیرنفتی ایران است.

عسگری(۱۳۸۷) اثر نوسانات نرخ واقعی ارز بر عملکرد صادرات صنایع ایران را طی دوره (۱)۱۳۵۲- (۴)۱۳۸۵مورد بررسی قرار داد و برای اندازه‌گیری نوسانات نرخ ارز از روش واریانس و انحراف معیار نرخ ارز و برای محاسبه این شاخص از داده های ماهیانه‌ی نرخ ارز استفاده ‌کرده‌است. سه تابع صادرات برای صنایع شیمیایی و زغال سنگ، لاستیک و پلاستیک و صنایع نساجی، پوشاک و چرم و صنایع تولیدات فلزی اساسی را برآورد نموده است که مدل‌های صادرات واقعی هر یک از صنایع مورد نظر را تابعی از شاخص‌ درآمد واقعی جهانی، نرخ ارز واقعی و شاخص نوسانات نرخ ارز واقعی در نظر گرفته بودند. لازم به ذکر است که این توابع به روش همگرایی یوهانسون برآورد شده‌اند. نتایج نشانگر این بود که نوسانات نرخ واقعی ارز بر صادرات هر ۳ بخش مربوط به صنعت تاثیر منفی دارد.

ابونوری و خانعلی پور(۱۳۸۸) اثر اخبار را بر نوسانات نرخ ارز در ایران با بهره گرفتن از الگوی خودرگرسیون ناهمسان واریانس شرطی (ARCH) و داده های روزانه اسفند ۱۳۸۱ تا مهرماه ۱۳۸۶ ارزیابی کردند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده تاثیر نامتقارن اخبار بر نوسانات نرخ ارز در ایران است، یعنی اثر اخبار بد بر نوسانات نرخ ارز بیشتر از تاثیر اخبار خوب بر نوسانات نرخ ارز است.

کازرونی و همکاران(۱۳۸۹) به بررسی تاثیر کاهش ارزش پول ملی(افزایش نرخ مؤثر واقعی ارز) بر تراز تجاری ایران در چارچوب منحنی های J و S طی سال‌های ۱۳۵۵-۱۳۸۶ پرداختند. در این راستا اثر منحنی J در بلندمدت به روش هم‌انباشتگی جوهانسن- جوسلیوس مورد بررسی قرار گرفته و از توابع عکس‌العمل آنی و منحنی S برای تبیین اثرات کوتاه‌‌مدت بین تغییرات نرخ مؤثر واقعی ارز و تراز تجاری استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین مدل، بیانگر این است که در بلندمدت نرخ مؤثر واقعی ارز، تاثیر منفی و معنی‌دار بر تراز تجاری ایران داشته و تابع عکس‌العمل آنی نیز دلالت بر تاثیر منفی آن در کوتاه‌‌مدت دارد. همچنین نتایج هر دو رهیافت منحنی J و S نشان می‌دهد که در کوتاه‌‌مدت، با کاهش ارزش پول داخلی تراز تجاری بدتر شده و در بلندمدت نیز بهبود نمی‌یابد.

پدرام و همکاران(۱۳۹۰) تاثیرکاهش ارزش پول بر تراز تجاری ایران با دنیا و با یازده کشور(امارات متحده عربی، آلمان، چین، ایتالیا، سوییس، هند، فرانسه،کره جنوبی، ژاپن، انگلستان و ترکیه) را با بهره گیری از نرم افزار Eviews6 و نیز با بهره گرفتن از الگوی خود‌بازگشت برداری و تابع واکنش آنی، برآورد کردند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شرط مارشال لرنر در خصوص تراز تجاری ایران با جهان و همچنین در مبادلات بازرگانی ایران با امارات متحده عربی، سوییس، هند، فرانسه،کره جنوبی، ژاپن و انگلستان برقرار بوده و پدیده منحنی j نیز در تمام موارد به استثناء ترکیه که همگرایی ‌در مورد متغیرهای آن حاصل نشده است، وجود دارد.

راسخی و همکاران(۱۳۹۱) به بررسی اثر نامتقارن نرخ ارز و نوسان آن بر صادرات غیرنفتی ایران برای دوره زمانی ۱۳۳۸-۱۳۸۶ نمود. نوسانات نرخ ارز با بهره گرفتن از یک الگوی گارج نمایی اندازه گیری می شود.بر اساس نتایج به دست آمده، اثر نرخ ارز بر صادرات غیر نفتی ایران مثبت و نامتقارن می‌باشد و همچنین اثر نوسانات نرخ ارز بر صادرات غیرنفتی ایران نیز تأیید می‌گردد.

محمدی و آریابد(۱۳۹۱) با بهره‌گیری از یک الگوی تصحیح خطای برداری و توابع واکنش ضربه، پویایی‌های تراز تجاری ایران و کره جنوبی در قالب مدل J شکل طی دوره زمانی ۱۹۹۶-۲۰۰۸ را با بهره گرفتن از داده های فصلی بررسی کردند. نتایج حاصل از آزمون‌های صورت گرفته، حاکی از وجود منحنی J معکوس بین تراز تجاری و نرخ واقعی ارز طی دوره مورد بررسی می‌باشد، به طوری که واکنش تراز تجاری نسبت به افزایش نرخ ارز در بلندمدت، منفی و معنادار بوده است. در ارتباط با تاثیر مثبت درآمد واقعی کره جنوبی بر تراز تجاری ایران نیز نتایج نشان دهنده معنادار بودن این ضریب است. همچنین واکنش تراز تجاری ایران نسبت به درآمد واقعی ایران منفی و معنادار بوده است.

در اینگونه مورا د دادگاه با ارجاع امر به پزشکى قانونى پس از احراز عقـیم بودن زوج و یا عوارض جسمى دیگر که مانع بچه دار شدن مرد است، حکم طـلاق را صادر مىکند. باید توجه داشت در صورتى که زن و شوهر درباره بچه دار شدن به توافق نرسند و یکى از آن دو مانع تولد باشد، از نظر نتیجه مانند مورد عقـیم بـودن ؛مرد است زیرا بىاعتنایى به شوق مادرى زن، نوعى سوء رفتار از جانب مرد است و زن مىتواند در چنین حالتى وکالتاً خود را مطلّقه سـازد؛ منتهـا تـصمیم بـه طـلاق همیشه باید به عنوان آخرین تصمیم در نظر گرفته شود و تنهـا در صـورتى مجـاز است که راضى کردن شوهر و حتى الزام او به باردار کردن زن مؤثر نیفتد.

۲-۲-۱۰-۱-۱- عقیم بودن

عقیم در لغت به معنینازاینده، خواه مرد باشد خواه زن، در این لفظ مذکر و مؤنث برابر است؛ و مرد عقیم آن است که نطفه ٔ او قابل زرع نباشد آمده است. (ابن منظور، ۱۴۱۰،ص۱۱۰)به طور کلی منظور از عقیم شخصی است که توانایی تولید مثل و بچه دار شدن را ندارد و در این بند نیز به نظر هدف بچه دار نشده بوده که یکی از علل آن می‌تواند عقیم بودن مرد باشد.

۲-۲-۱۰-۱-۲- عوارض جسمی دیگر

با توجه به آنکه بر روی بچه دار نشدن مرد تأکید شده این امر ممکن است به هر علتی حادث شود. به دلیل آنکه در طب سنتی عقیم بودن را شایع ترین دلیل بچه دار نشدن می‌دانستند می توان از علل دیگری نیز در این حوزه نام برد. برای مثال امروزه سخن از بیماری‌های روانی و تاثیر آن در بچه دار نشدن و جلوگیری از نزدیکی زن و مرد سخن رفته است. پس با اطلاق این بند می توان گفت عقیم شدن دلیل اصلی بچه دار نشدن بوده و هر عارضه ای که منجر ‌به این امر شود را باید مرتبط با موضوع دانست. (ناظمی زاده، ۱۳۹۲، ص۱۹۴)

۲-۲-۱۰-۲- گذشت مدت ۵ سال

در بسیاری از بندها مدت زمان پنج سال قید شده است. این مدت زمان به نظر می‌رسد از آن جهت قید شده که پس از گذشت پنج سال فرصت های گوناگون برای درمان بیماری از هر نوع مورد سنجش قرار گیرد و وقتی مرد ناامید از این امر شد که بیماری وی قابل درمان است حق استفاده از این شرط به زوجه داده شود.

۲-۲-۱۰-۱-۳- در صورتی که زوج مفقود الاثر

یازدهمین بند از شرط وکالت مربـوط بـه پیـدا نـشدن زوج ظرف شش ماه از تاریخ مراجعه به دادگاه است. با توجه به انجام وظیفـه زناشـویى مرد نسبت به زن در هر چهار ماه یکبار، غیبت مرد بیش از چهار ماه قابـل تأمـل است؛ زیرا بلاتکلیفى زن در این مورد او را در موقعیـت نـامطلوبى قـرار مـى دهـد. غیبت، زمانى تحقق ‌می‌یابد که همسرى به عمد یا در نتیجه حوادث قهرى، مـدت مدیدى را از خانواده دور بماند و از او هیچ خبرى در دست نباشد.

۲-۲-۱۰-۱-۳- لزوم مفقود الاثر شدن زوج

مفقودالاثر شدن زوج از جمله شرایطی است که در لازم است وجود داشته باشد. از این حیث در این بند ابتدا به تعریف غائب مفقود الاثر پرداخته می شود و پس از آن شرایط غائب مفقودالاثر ذکر می شود.

۲-۲-۱۰-۱-۳-۱-۱- تعریف غائب مفقود الاثر

ماده۱۰۱۱ قانون مدنی در تعریف غائب مفقودالاثر اینگونه بیان می‌دارد :

“غائب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیـدی گذشـته و از او بـه هـیچ وجه خبری نباشد.”

ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی نیز مقرر می‌دارد :”هرگاه شخصی چهار سال تمام غایب مفقـودالاثر باشد، زن او می‌تواند تقاضای طلاق نماید و در این صورت با رعایت ماده ۱۰۲۳، حاکم او را طلاق می‌دهد.”

‌بر اساس ماده ۱۰۲۳، دادگاه وقتی حکم طلاق را صادر می‌کند که پساز تقاضای زن سه دفعه متوالی هرکدام به فاصله یک ماه در یکی از جراید محل و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهـران آگهی نماید،آنگاه یک سال از تاریخ اولین انتشار آگهی گذشته و از غایب خبری به دست نیاید.

۲-۲-۱۰-۱-۳-۱-۲- شرایط مفقود الاثر بودن

شرط اول برای غائب مفقودالاثر این است که مدت بالنسبه مدیدی را غیبت کرده باشد. قانون مدنی و سایر قوانین این مدت را تعیین نکرده اند و با توجه به شرایط زمانی و مکانی آن را بر عهده عرف گذاشته‌اند. بدیهی است که تشخیص این امر با دادگاه صالح می‌باشد. برای مثال در مواد ۱۰۲۰تا۱۰۲۲ قانون مدنی مواردی را ذکر نموده که به موجب آن ها عادتاً شخص غایب زنده فرض نمی شود مانند بند ۱ ماده ۱۰۲۰ قانون مدنی.

شرط دوم این است که از این شخص هیچ خبری نباشد. ذکر این قید در ماده ۱۰۱۱ قانون مدنی ‌به این معنی است که اگر کوچک‌ترین خبر یا نشانه ای از شخص باشد نمی توان وی را مفقود الاثر دانست. مثلا اگر شخصی به جبهه رفته باشد و از او خبری نباشد و عده ای بگویند عکس او را در تلویزیون خصم دیده‌ایم نمی توان این شرط را ‌در مورد او محقق دانست. پس از در مواردی احتمالات ضعیف یا خبرهای مشکوکی از غایب برسد نمی توان نسبت به آن ها بی تفاوت بود. (امیدی فر، ۱۳۷۷، ص۴۹)

۲-۲-۱۰-۱-۳-۱-۳- گذشت مدت ۶ ماه از مراجعه زوجه به دادگاه

به موجب بند ۱ تبصره الحاقى ماده ۱۱۳۰ . ق م، ترک زندگى خانوادگى توسـط زوج حداقل به مدت ۶ ماه متوالى و یا ۹ ماه متناوب در مدت یک سال بـدون عـذر موجه، از مصادیق عسر و حرج و سبب جواز حکم طلاق قاضى مى باشـد. امتیـازى که در این بند مىباشد آن است که در صورت مفقودالاثر شدن زوج به مدت ۶ ماه، نیازى نیست که حاکم، احراز عسر و حرج کند، بلکه زن مى تواند خودش را مطلّقـه سازد. امتیاز این بند نسبت به ماده ۱۰۲۹ . ق م در آن است که لازم نیـست زوجـهبه مدت ۴ . سال صبر کند.

۲-۲-۱۲- زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند

ازدواج مجدد زوج، عدم اجرای عدالت توسط زوج نسبت به همسران خود به تشخیص دادگاه، عدم رضایت زوجه شروطی است که در این بند مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

۲-۱۲-۱- ازدواج مجدد زوج

آخرین بند از شرط وکالت در طلاق مربوط به اختیار همسر دیگـر از طرف شوهر است. با استناد به حدیث «الطلاق بید من اخذ بالساق» حق طـلاق منحصر به زوج دانسته شده است. در موارد خلع و مبارات نیز،نقش فدیـه، دریافـت حق طلاق توسط زوجه نیست، بلکه تنهـا راهـى بـراى جلـب موافقـت زوج بـرای اجراى صیغه طلاق است؛ اما با پذیرش شروط ‌دوازده‌گانه ضمن عقد نکـاح توسـط مرد، زن مى‌تواند در صورت تحقق هر کدام از بندهاى مذبور «ب» وکالت به اعطـا از جانب زوج، خود را مطلّقه سازد؛ زیرا شروط فوق از نـوع شـرط نتیجـه اسـت و بـه محض تحقق یکى از آن ها، نتیجه حاصل که عبـارت اسـت از حـق توکیـل زن در اجراى صیغه طلاق محقق مىگردد و نقش دادگاه احراز شرط موجد حق و صـدور مجوز اجراى آن از طرف زوجه است. تعدد زوجات اگرچه به صراحت در قرآن کریم با محدودیتهایى مجاز اعلام شده است و احادیث معتبرى از شیعه جواز آن وارد شده است؛ در عین حال، مرد در کمال آزادى تعهد مىکنـد در دوران زناشویى با زن دیگرى ازدواج نکند و از حقى که شریعت اسـلامى بـراى او ایجـاد ‌کرده‌است استفاده ننماید. این شرط از متداول‌ترین و بحثانگیزترین شروط ضمن عقد نکاح است که مباحـث مفـصلى از کتـاب هـاى حقـوقى و فقهـى را بـه خـود اختصاص داده است و نظرات متعددى پیرامون آن بیان شده است. برخى از فقها و حقوق ‌دانان این شرط را باطل دانـسته انـد. (احمد سنهوری،۱۳۹۰،ص۳۱۰)

۲-۲۰- تامین مالی باشگاه های فوتبال اروپا

در بیشتر موارد تبدیل به اوراق بهادار کردن مورد استفاده قرار می گرفت،درمراحل بعدی توسعه ی استادیوم های فوتبال درالویت تامین مالی قرار داشت. فرایند تیدیل به اوراق بهادار کردن می‌تواند با اوراق قرضه شهرداری ها مقایسه گردد که به منظور تامین مالی پروژه ها مورد استفاده قرار می گرفت.تبدیل به اوراق بهادارکردن به باشگاه ها در بلند مدت سود خوبی می‌دهد .مدیران مالی و ‌باشگاه ها باید به خوبی تفکر کنند زمانی که بخواهند تبدیل به اوراق بهادار کردن را آغاز کنند.به خاطر اینکه این فرایند احتمال دارد بسیار خطرناک باشد.تبدیل به اوراق بهادار کردن باید به وسیله ی دارایی ها برگردانده شود.امروزه ، لیورپول در فکر ساختن استادیوم جدیدی به وسیله ی تبدیل به اوراق بهادار کردن است. آرسنال هم اکنون این کار را انجام داده است و ۳۵۷ میلیون پوند از این طریق تامین مالی شده است. (Deloitte&Touche Annual, 2002:45)

۲-۲۰-۱- فوتبال حرفه ایی در غرب اروپا بر چهار منبع تامین مالی اصلی تأکید می‌کند

1. 1. درآمد های روز مسابقه ( قبض ها ی ورودی و فروش بلیط های تمام فصلی)

1. 1. حق پخش تلویزیونی

1. 1. حامیان مالی ( اسم گذاری برند بر روی لباس ها و دور استادیوم)

1. دیگر درآمدهای تجاری – بازرگانی ( تجارت های پروانه دار، خدمات کنفرانس ، کترینگ ) (دلویتی^[۷۷]، ۲۰۰۸: ۱۲)

۲-۲۱- منابع مالی و هزینه های سازمان لیگ حرفه ایی فوتبال ژاپن

1. 1. حق عضویت

1. 1. حق پخش تلویزیونی

1. 1. حامیان مالی

1. 1. صدور مجوز

1. 1. ورودیه ورزشگاه در مسابقات به میزبانی سازمان لیگ

1. و دیگر درآمدها (الهی ، ۱۳۸۳ : ۶۴)

۲-۲۲- سودآوری باشگاه های فوتبال انگلیس

به زبان حسابداری باشگاه های فوتبال سازمان های نسبتا ساده ایی هستند.سودآوری باشگاه فوتبال انگلستان اغلب به وسیله ی فاکتورهای مجزا اما مرتبط ایجاد می شود :

1. 1. تبلیغات

1. 1. تجارت

1. درآمد روز مسابقه (دلویتی و تاچ ) ^[۷۸]

درآمد روز مسابقه و پرداخت های اضافی حامیان مالی در روز مسابقه حاصل می‌گردد.

از زمانی که فوتبال یک صنعت جدید شدگزینه های جدید تامین مالی به سمت باشگاه های ورزشی گشوده شد.‌بنابرین‏ تامین مالی باشگاه ها ی فوتبال پیچیده تر و بدتر شد. برای باشگاه های بزرگ روش هایی مثل تبدیل به اوراق بهادار کردن و معاملات مالی بازیکنان مثل نقل و انتقالات برای باشگاه های کوچک مورد استفاده قرار گرفت.دیگر روش های تامین مالی مثل بورس اوراق بهادار و وام های آسان^[۷۹] تقریبا بعلت تجربه های بعد سرمایه گذاران کمتر وجود داشت.در این زمان می توان گفت ‌باشگاه های انگلیسی اغلب از طریق بورس اوراق بهادار درآمدهای بسیار ی داشتند! و از ضرر های احتمالی پیشگیری می‌کردند.(دلویتی و تاچ ،۲۰۱۰: ۱۲)


۲-۲۳- بررسی انواع روش های تامین مالی در باشگاه ی فوتبال

۲-۲۳-۱- تامین مالی از طریق بورس

از اوایل سال‌های دهه ۹۰ ، باشگاه ها به دلیل افزایش هزینه و اجرای طرح های جدید و پرخرج، به منابع جدید مالی نیازمند شدند و کارشناسان خبره در شاخه ی اقتصادی فدراسیون جهانی فوتبال ، بهترین راه را پیوستن آن ها به بورس ، به عنوان بهترین راه ، پیشنهاد کردند.

درحال حاضر بیست باشگاه مطرح لیگ برتر انگلستان در بورس لندن سهام عرضه کرده‌اند و هزاران انگلیسی طرفدار فوتبال سهامدار این باشگاه ها شده اند و از راه دادوستد سهام ، به باشگاه های خود کمک مالی می‌کنند. جمع کل سرمایه ی این بیست باشگاه فوتبال که در بورس انگلستان حضور دارند ، نزدیک به هفتاد درصد کل ارزش جاری بورس های نوظهوری مثل بلغارستان است و جمع مبلغ قرارداد بیست بازیکن اول لیگ برتر ، که عمدتاً جزو باشگاه های حاضر در بورس لندن به شمار می‌روند ، حدود ده درصد ارزش جاری بورس تهران است.در اسپانیا نیز اکثر باشگاه های مطرح وارد بورس شده اند و رئال مادرید سرآمد همه ی این باشگاه هاست.بارسلونا دیگر باشگاه اسپانیایی یکی از مردمی ترین باشگاه های بورس در اروپابه شمار می رود.این تیم حداقل یکصدهزار نفر سهامدار قرص و محکم دارد.

در ایتالیا تیم های یوونتوس ، لاتزیو ، آث میلان و آث رم سرمایه های کوچک و بزرگ خود پرطرفداراترین سهام بازار سرمایه ایتالیا به شمار می‌روند.این روند در آلمان هلند و بلژیک نیز توسعه یافته است.آن دو به دو شیوه به بازار بورس راه یافته اند، در روش اول ، باشگاه های فوتبال به شرکت های سهامی عام تبدیل شده اند و از طریق عرضه ی سهام به عموم مردم ، که غالبا طرفداران تیم هستند ، در بازار بورس حضور پیدا کرده‌اند و در روش دوم ، با تأسيس یک شرکت سرمایه گذاری توسط باشگاه و وارد کردن آن در بازار بورس توانسته اند پس از تقویت شرکت تازه تأسيس ، باشگاه را در آن هضم نمایند.

تفاوت عمده ای که بین باشگاه های فوتبال و بنگاه های اقتصادی وجود دارد این است که در بنگاه های اقتصادی « سرمایه » و پس از آن « بازار فروش » از مهم ترین دلایل موفقیت به شمار می رود، درحالی که در باشگاه های فوتبال ضریب موفقیت ها بر اساس « مدیریت» و «برد و باخت » تیم ها در بازی هاست.‌بنابرین‏ یک از تاثیرگذارترین شاخص ها بر قیمت سهام باشگاه ها ، تصمیمات مدیریتی و نوسانات برد و باخت تیم هاست، به طوری که ممکن است حتی با تساوی در یک بازی ، قیمت سهام باشگاه دستخوش تغییر شود.